KOMİSYON KONUŞMASI

YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın milletvekilleri, Sayın Bakan, değerli bürokratlar, basınımızın değerli emekçileri; hepinizi saygıyla selamlarken bütçenizin hayırlı olmasını diliyorum.

Kısa adı TİKA, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı 1992 yılında kurulmuştur. Her ülkenin diaspora kuruluşları olduğu gibi, TİKA da bu amaçla kurulmuş ülkemizin çok önemli bir diaspora kurumudur.

2018, 2019 ve 2020 yılı Sayıştay raporları karşılaştırıldığında bazı uygunsuzlukların aynen devam ettiği ve düzenleme yapılmadığı görülmektedir. Buradan şunun altını çizmek istiyorum: Tabii ki bu tür kuruluşlarımızın çalışmaları bazen mahremiyet gerektirmektedir. Ancak Sayıştay raporlarına yansıyan hatalı muhasebe kayıtlarının bir sonraki yıl düzeltilmemiş olmasının bir haklı nedeni yoktur ve olmamalıdır.

2020 yılında 489 milyon bütçesi olan TİKA'yla ilgili Sayıştay raporlarında en önemli bulgularının başında Başkanlık projelerinin belirlenmesi, uygulanması, takibi ve sonuçlandırılmasına yönelik usul ve esasların belirlenmemiş olması vurgulanmaktadır.

TİKA, kuruluş amaçları doğrultusunda çalışırken halkın cebinden ayrılan ve oluşan bütçeyle yapılan yatırımların ve harcamaların büyük bir hassasiyet içinde yapılması en büyük arzumuzdur. Söz konusu yatırım ve harcamalar, bu alanda çalışan diğer ilgili kuruluşlarımızla iş birliği içinde yapılmalıdır. Ancak yaptığımız yurt dışı ziyaretlerimizde bu koordinasyonun olmadığını gözlemekteyiz. Milyonlarca Türk lirası tutarında bütçe ayrılan TİKA, bu yatırımların etkinliğini acaba analiz ediyor mu? Yine, yurt dışındaki gözlemlerimize göre, bu geri dönüşlerin çok zayıf olduğu yönündedir. Ayrıca, son günlerde -birçok kurumda olduğu gibi- sosyal medyada TİKA mafya ve benzeri yapılarla ilişkilendirilmektedir. Yatırım harcamalarının karanlık güçler tarafından paylaşılıp yönetildiği iddiaları ortaya atılmıştır. TİKA'nın çalışmalarını çok önemsiyor ve destekliyoruz ancak Kurumun saygınlığına ve güvenilirliğine gölge düşüren bu tür iddialar araştırılıp ortaya çıkarılmalıdır.

Diğer bir diaspora kuruluşumuz, YTB yani Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.

Yine, Sayıştay raporlarından konuşmama devam etmek istiyorum. Cari transferler için 308 milyon harcama yapılmıştır. Bunların içinde vakıf ve derneklere yapılan karşılıksız yüklü miktardaki ödeneklerin ve bu yöndeki faaliyetlerin analizlerini acaba yapıyor musunuz? Yine, oldukça yüklü tutardaki bursların ve bu yönde izlenen politikaların amaçlarının ne ölçüde etki ve hizmet ettiğine yönelik etki analizlerinin raporlanmadığı Sayıştay raporlarında görülmektedir.

Sayın Bakan, ülkemizde yaşayan ve yükseköğrenim gören Suriyeli öğrencilere Türk dünyasından gelen diğer öğrencilere göre ayrıcalık yapıldığı iddiası doğru mudur?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son cümlelerinizi alayım lütfen.

YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Ayrıca, Sayıştay raporlarında iç kontrol sisteminin gelişiminin yeterli olmadığına dair belirtiler vardır. YTB'nin çalışmalarını önemsiyor ve destekliyoruz ancak Sayıştay raporlarında yönetim, denetim ve raporlamada birçok eksikliğin devam ettiğini de buradan belirtmek istiyorum.