HASAN SUBAŞI (Antalya) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkanı, Sayın Bakanımı, Plan ve Bütçe Komisyonumuzun değerli üyelerini ve tüm katılımcıları saygıyla selamlıyorum.

Geçtiğimiz yıllarda hallerle ilgili bir yasa teklifi hazırlanmıştı ve itirazlar üzerine geri çekildiğini zannediyorum ama bu yıl tekrar hallerle ilgili yeni bir düzenleme yapıldığına dair bilgiler aldık. Ben, bu arada, Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan Bey, Antalya Hal Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz Bey ve Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır Bey'le birlikte bu konuda bir görüşmemiz olmuştu ve onların ortak görüşlerini ben sunmaya çalışıyorum.

İlk başta, buna geçmeden önce, Antalya'da yaşadığımız önemli bir sorununun hemen altını çizmek istiyorum: Rusya'yla ilgili son aylarda önemli bir sorun görünmüyordu, Türkiye'de yapılan kalıntı analizlerini Rusya kabul ediyordu ve ihracatımızda, yaş meyve, sebze ihracatında, bir sorun yoktu ama son günlerde, Türkiye'deki analiz raporlarını yine kabul etmiyor hatta Rusya'da keyfî birtakım uygulamalarla on gün, yirmi gün sürecek laboratuvarlara sevk ediyorlar ki hiçbir yaş meyve, sebzenin dayanma imkânı olmadığı için neredeyse bu tümüyle durmuş sayılır. O bakımdan yeniden politik ve diplomatik görüşmelerle bu yolun açılması, isteklerini yinelediler. Ve çok önemli bir sorundur Antalyalı üretici için de.

Ayrıca, ortak görüşlerini kısaca sunmak istiyorum: Hallerin, şirketlerin değil belediyelerin denetim ve kontrolü altında olmasını diliyorlar. Haller, üretici için daha şeffaf olmalı yani üretici, satılan ürün fiyatını anında görebilmeli.

Ayrıca "Hal yasası, tüm paydaşların katıldığı, tabandan talep ve sorunların tespit edilerek sonuca gidildiği, katılımcı bir kanun yapma süreci sonunda teklif hâline getirilmelidir." derler. Yani bu paydaşlar ve katılımcılar da görüşlerinin alınmasını, birlikte düzenlenmesini talep ederler.

Yaş meyve, sebze ticaretinin yaklaşık 1/3'ü hal sisteminden geçmektedir. Bu durum, öncelikle etkin rekabeti ve kayıtlılığı olumsuz etkilemekte. Ürünlerin hal sisteminden geçişi zorunlu hâle getirilmelidir.

Ayrıca, yaş meyve, sebze ürünlerinde standartlaştırma sorunları vardır. Bu ürünlerin ticareti için bütüncül ve zorunlu ürün standartları tanınmalıdır.

Diğer bir maddeyi okuyorum: Yaş meyve, sebze ürünlerinde yüzde 50'leri bulan fire ve atık söz konusudur. Bu oranların AB ortalamalarına çekilmesi için mutlak surette hasattan raflara bir tedarik zincirinin oluşturulmasına yönelik öncü ve destekleyici olmak gereklidir.

Yaş meyve, sebze ticaretinde kamunun oyuncu olma çabası, rekabeti bozucu olmaktan başka bir işe yaramamaktadır. Kamu, bunun yerine etkili bir düzenleyici ve denetleyici rolde olmalıdır.

Tarımsal ihracatta özel indirimli hava yolu kargo fiyat tarifesi sağlanmalıdır. Son dönemde yaş meyve, sebze sektörü için Türk Hava Yolları ve Türkiye İhracatçılar Meclisiyle, bazı ülkelere yönelik indirimli hava yolu kargo anlaşmaları imzalanması sektörün gelişimi için önemlidir ancak bu anlaşmalar daha çok, ihracatımızın düşük olduğu ana pazarlarımız dışında kalan ülkelerle yapılmaktadır. Talebimiz, ihracat yapılan ana pazarlarla indirimli hava yolu kargo anlaşmaları imzalanması yönündedir; ayrıca, süs bitkileri sektörünün bu anlaşmaların kapsamına alınması yönündedir. Yaş meyve ve sebze ile süs bitkileri gibi tarım ürünlerine yönelik özel peronlardan geçişler kolaylaştırılmalı, "bozulabilir ürün" damgası uygulamasına geçilmeli ve gümrüklerde uygulanan yasal prosedürler hızlandırılmalıdır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Süreniz tamamlanmıştır, son cümlelerinizi alalım.

HASAN SUBAŞI (Antalya) - Tarım ve Orman Bakanlığıyla çalışılarak tarımsal girdi portalı uygulamaya geçirilmelidir.

Bütçenin hayırlı olmasını diliyorum.