ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Bakan, gittiğim her yerde, çiftçilik, besicilik, süt inekçiliği yapan kulağınızı çınlatıyor. Tohum, ilaç, mazot, yem, sulama suyu için kullanılan elektrik faturası fiyatları almış başını gidiyor. Gübre zamlarının peşinden koşsanız yetişilmiyor. Plansızlık, öngörüsüzlük tarımda sırıtıyor. Siz daha hiç sorun yokmuş gibi açıklamalarda bulunuyorsunuz. Hububatta, bakliyatta, bitkisel ham yağda, pirinçte, pamukta, soyada ne kadar ithal ediyorsunuz onları da açıklar mısınız? 50 ilde kuraklık yaşanıyor, Bakanlık olarak ülkeden haberiniz yok. Bakın, somut ispatı: TÜİK'in "Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerin üretim miktarlarına ilişkin tahminler Tarım ve Orman Bakanlığından alınmakta ve resmî istatistik programı kapsamında TÜİK tarafından yayınlanmaktadır." dediği veriler ne kadar öngörüden uzak, ülke tarımından uzak olduğunuzun belgesidir. Bitkisel üretim tahmini: Birinci dönem, bir önceki yıla göre buğday üretiminin yüzde 7,3 oranında azalarak 19 milyon ton; arpa üretiminin yüzde 6 oranda azalarak 7,8 milyon ton; kırmızı mercimeğin yüzde 6,6 oranında artarak 350 bin ton olacağını tahmin ediyorsunuz. Hasat döneminde çiftçi Faik Toy, buğdayda 5 milyon ton kayıp olacağını "tweet" atıyor. Sizin bu durumu görebilmeniz, bitkisel üretim tahmini ikinci dönem hasat bitince oluyor. Bir önceki yıla göre buğday üretiminin yüzde 13,9 oranında azalarak yaklaşık 17,7 milyon ton; arpa üretiminin yüzde 30,7 oranında azalarak yaklaşık 5,8 milyon ton; kırmızı mercimeğin yüzde 30 oranında azalarak 330 bin ton olacağını TÜİK'e bildiriyorsunuz. Bu dahi başlı başına bir skandal. Kuraklık olduğunu sağır sultanın duyduğu hâlde, Tarım ve Orman Bakanlığının "Mercimekte rekolte artacak, buğday ve arpada sınırlı ürün kaybolacak." diye veri düzenleyip o veriler üzerinden de taban fiyatı açıklaması tam bir akıl tutulması değil de nedir? "Liyakat" dediğimiz de tam da budur. Öngörüde bu kadar sapma olan, 81 ilde müdürlüğü hatta ilçe müdürlüğü olan Bakanlık bir çiftçinin tek başına açıkladığı veriyi saptayamıyorsa tarımın sorunlarını nasıl çözecektir? Nasıl olur da "Kırmızı mercimekte yüzde 6,6 üretim artışı olacak." deyip altı ay sonra yüzde 30 kaybın olacağını açıklarsınız? 2020 yılında kuraklık başladı, 2021'de devam etti. Onu dahi göremediniz.

Sayın Bakan, bu yıl mart ayında TMO stoklarında besici, yetiştirici, sanayici ve tüketicinin ihtiyacını karşılayacak yeterli miktarda ürün bulunduğunu açıkladınız. Stoklarınızda ne kadar buğday, arpa, mercimek ve nohut vardı? Açıkladığınız taban fiyatlarından çiftçinin memnun olduğunu söylediniz. Hasat bitti, çiftçi bu fiyattan memnunsa TMO bu yıl bu ürünlerden ne kadar alım yaptı, açıklar mısınız? Yurt dışından düşük proteinli buğday aldınız. 2.250 liradan ülkemiz çiftçisine taban fiyat verdiğiniz buğdayı 3.343 liradan ithal ediyorsunuz. Yılın ilk yarısı "450 bin ton açık var." derken bugüne kadar 2 milyon ton arpa ithal ettiniz. Arpa fiyatı 3 Ağustosta 280 dolar, 21 Eylülde 301 dolar, ekimde 391 dolara çıktı, yükseliş de devam ediyor. 1.750 liradan taban fiyat verdiğiniz arpayı 3.180 liradan ithal ediyorsunuz. Kurum zararını ve sıfırlanan gümrük vergilerini ürünün ihracat rakamlarından düşüyor musunuz, yoksa kurum zararları kurumda mı kalıyor?

Buğdayda durum daha vahim. Makarnalık buğdayın artan yurt dışı fiyatı nedeniyle TMO, Kanada buğdayını sürekli yayınladığı listeden çıkardı. Zıplayan gübre fiyatlarını da artık TMO sayfalarında göremez olduk.

OTURUM BAŞKANI ŞİRİN ÜNAL - Tamamlayalım Sayın Vekilim.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - 1 dekar buğday üretimi için artan gübre desteğiniz 4 lira oldu, 1 dekar için buğday üretiminde kullanılan gübreye gelen zam ise 350 lira oldu. Bu nasıl destek? 2002 yılında bir ton buğday satan çiftçi 33 gram altın alırken bu yıl 4 gram altın alıyor. Sizin çiftçi refahından da haberiniz yok.

Ayrıca, taklit ve tağşişle ilgili bir yıldır açıklama yapmıyorsunuz. Söyleyecek çok konu var, süre çok az. Tarım ve Orman Bakanlığının tarımdan haberi olmadığının altını çizerek tekrar vurguluyorum. Eğer bilginiz olsa "Çiftçi mutlu." diye konuşmazsınız diyor, teşekkür ediyorum.