ABDULLAH LEVENT TÜZEL (İstanbul) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkan, değerli arkadaşlar; şimdi, dün de değindik, bu çalışma bize aslında birçok veri sundu, derli toplu. Hem bu alanda çalışma yürüten, emek harcayan akademisyenlerden hem de doğrudan ilgili örgütlerle, kişilerle yerinde yaptığımız görüşmelerden hayli yararlandık.

Şimdi, Başkan, iki şey ortaya çıkıyor. Bir: Tarım işçilerinin ulaşım, beslenme, sağlık, sosyal güvenlik benzeri şeylerle ilgili buradaki -hani, yürek kaldırmayacak diyelim, çok, böyle- manzaraların iyileştirilmesi; bunlara düzenlemeler getirmek. Şimdi, elimizde iki şey var -bu son 3 sayfalık sonuç ve öneriler kısmında da değinilmiş- yani bir Başbakanlık genelgesi ve METİP uygulamaları var, bunları da yerinde gördük. Dolayısıyla, birinci yaklaşım açısından yani bunlardaki uygulama analizini yaparak, "olanlar, olmayanlar, yapılmayanlar" gibi ve "Şunlar da yapılsın." diye bir iyileştirme tedbirleri, önerileri getirmek; bu bir yol tabii, bunu bir ölçüde yapabiliriz. Ama hani, bütün beklentiyi, çözüm beklentisini buraya yüklemenin sonuç alıcı ve gerçekçi olmayacağını düşünüyorum çünkü zaten işte, 2010 yılından bu yana bunlar olsun diye bir şey yapılmış yani yönergeler, benzeri şeyler verilmiş ama çok sonuç alınmadığı ortada, performansın hayli düşük olduğu ortada. Dolayısıyla, belki de biz yine buralara hatırlatmalar yapacağız, öneriler içerisinde de var belli başlıklar altında ama esas itibarıyla sorunun daha böyle yapısal, belki de bir anlamıyla radikal diyelim -yani o kelimeyi kullanabiliriz de, kullanmayabiliriz de ama- daha böyle esaslı bir şey yapmak ve... O da işin gelip bağlandığı nokta herhâlde yani tarım işçiliğini, bu denli büyük bir nüfusu, istihdamda çok önemli bir yer kaplıyor ve bundan sonra da olacak hiç şüphesiz... Dolayısıyla, bu, iş hukuku ve İş Yasası çerçevesinde bunları bir düzenlemeye doğru gidilmesi -bir çırpıda olmasa bile- ya mevcut İş Kanunu'nda ya tarım iş kanunu üzerine yeni bir çalışma yapılarak belki de... Birinci genel şeyim bu olacak. Yani diyelim ki şimdi bu kadar zaman sonra böyle bir komisyon oluşturulup ortaklaşa bir şey yapacaksak ve bu açıdan gerçekten hatırı sayılır bir açılım yapacaksak biraz esasa dokunması lazım yani burada sıkıntıların kaynağını görüp. Yani sıkıntıların kaynağı eğer dersek ki sadece idari şeysizlik, hani, hatalar, kusurlar, öngörüsüzlük, basiretsizlik ya da işte, "il özel idaresi" demişiz de il özel idaresi kalkmış vesaire gibi, hani, buralarda ararsak yeniden benzer problemleri yaşamamız kuvvetle muhtemel diye düşünüyorum.

Şimdi, bugün bize ulaştırılan bu 3 sayfalık şeyde mesela yeni eklenen şeyler var sorun başlıkları açısından. O açıdan iyi, mesela ortak veri tabanı, bunların, bütün bu alanların birleştirilmesi açısından. Burada bir adres de göstermek gerekiyor, doğrudan hem Bakanlık hem İŞKUR'un devrede olması lazım. Sizin de açılışta belirttiğiniz gibi, biz özel istihdam bürolarını yani Çalışma Bakanlığından doğru bir zamandır konuşulan ve aslında emek örgütlerinin, sendikaların da çok güçlü şekilde karşı çıktığı bu şeyi biz burada gündeme almamalıyız. Öyle bir yaklaşım burada bizde görüş farklılıklarını ortaya çıkarır ki biz olabildiğince Komisyon çalışmamızda bir ortaklaşmayı ve ortaklaştığımız bir rapor sunmayı gözetmeliyiz.

Şimdi, burada 9, 10, 11'inci maddeler eklenmiş; "seçme, seçilme hakkı", "örgütlenme sorunları" gibi. Bunları biz şöyle şey yapabiliriz: Yani "siyasi haklar ve örgütlenme sorunları" şeklinde iki başlık birleştirilebilir. Yani sadece "seçme, seçilme hakkı" gibi, böyle ayrıntı, şey değil, daha çok bir "örgütlenme" başlığı altında olabilir.

Bir diğer şey, ben dün söylemiştim, kadın istihdamı meselesi. Yine ya atlandı ya da belki de ona ihtiyaç duyulmuyor. Oysaki buradaki nüfusun çok önemli bir kısmı kadın, hem anne olarak, eş olarak, genç kız olarak orada onların yaşadıkları problemlere ayrı bir başlık altında değinilmesi gerekir. Hani, biz belki de orada çözüm önerisi çok şey üretemeyecek olsak bile elimizdeki raporlar çerçevesinde, en azından onlara değinmiş oluruz. Dün çünkü öyle bir şey de geldi.

Bir de bu, yabancı işçiler meselesi bu başlıklarda yine yok. Onları ele almamız gerekir diye düşünüyorum.

Burada Başbakanlık genelgesine, METİP'e atıf yapılmış. Yani burada bir ayrıntısı yok ama. Yani raporumuzun içinde olacaksa ayrı bir şey ama bir değerlendirme ihtiyacı var. Yani bu genelgeyle ilgili mülkiye müfettişlerinin ayrıntılı bir raporu var, o açıdan bize...

BAŞKAN - O yeni geldi.

ABDULLAH LEVENT TÜZEL (İstanbul) - Onu biraz kapsamlı olduğu için bizim biraz çalışmamız lazım üzerine. Orada saptamalar var ama buraya çok yansımamış.

Bir de bu alandaki ihtiyaçların yürütülmesi, koordinesi, altyapısı, benzeri şeylerde iki şey var. 2'nci maddede İçişlerinin koordinasyonu meselesi var. Buna şöyle bir şey bulabilir miyiz Başkan: Yani İçişleri Bakanlığı tamam, şey olabilir ama yani burada Çalışma Bakanlığıyla bir eş güdümü her hâlükârda... Çünkü bir çalışma hayatı bu sonuç itibarıyla. Meseleyi sadece bir konut, barınma, ulaşım, ya da işte, başkaca alanlardaki yani bir idari, mülki amirlerin bir meselesi olarak görmekten öte, nihayetinde çünkü bu nüfus Çalışma Bakanlığının da takip edeceği, etmesi gereken bir nüfus olduğu için... Özellikle bu 2'nci ve 3'üncü maddelerdeki İçişlerinin koordinasyonunu ya da mülki idare amirlerinin sorumluluğunu aynı zamanda Bakanlığın... Diğer taraftan 3'üncü maddede de yerel yönetim ile mesela valilik eş güdümle çalışmalı. Yani zaten zorunlu duyacaktır herhâlde birçok şeyi. Yani bütün bir sorumluluğu mülki idareye vermekten ziyade yerel yönetimlerin de hem demokratik bir işleyiş açısından hem oradaki bulunan bütün bir nüfusun ihtiyaçlarını hem işte, oradaki halkın sosyal, kültürel ilişkileri açısından yerel yönetimi burada göz ardı etmemek lazım.

Benim bu son 3 sayfalık rapordan çıkardığım şey bu ama esas şey, gerçekten dişe dokunur ve bu alanda ileri bir adım atmayı sağlayacak olan şey, hakikaten önemli bir nüfus, bu iyileştirme tedbirlerinin yanında çok daha... Hani, uygulanabilir olup olmaması, benzeri türde tartışmalar da yürüttük ama ondan bağımsız, tek bir işçi dahi olsa bu İş Kanunu kapsamına alınması meselesinde biz bir çalışma yapmalıyız diye düşünüyorum.

Bu aşamada bunları paylaşmak istedim.