| Komisyon Adı | : | DIŞİŞLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Katar Devleti Hükümeti Arasında Büyük Çaplı Organizasyonların Yerine Getirilmesinde İş Birliği Konulu Niyet Mektubunun Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi (2/2546) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 02 .06.2021 |
AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Başkan, bu niyet mektubu ya da işte elimizdeki, önümüzdeki enstrüman bence önemli. Bir kere, bunu "Niçin Katar olduğu zaman bu kadar duyarlılık oluyor." diye dile getiren arkadaşlar oldu. Ben bu duyarlılığın sebebini anlatmak istiyorum, birkaç unsura değineceğim: Birincisi, Türkiye ile Katar arasında 2001 yılında yapılmış olan bir Güvenlik İşbirliği Anlaşması var. Bunun ardından Türkiye, Katar'da belli bir miktar asker bulundurmak için ve bir üs kurmak için de ayrıca 2000'li yılların 2'nci onluk diliminde yeni bir anlaşma imzaladı ve bir tezkereyle oraya belli bir asker de gönderildi; şu anda da zannediyorum, 700 kadar da askerimiz var.
Şimdi, anladığım kadarıyla bu ikisi yetmiyor. Tabii, bunlar imzalandığı zaman Katar'ın Dünya Kupası'nı üstleneceği veya böyle bir organizasyonun altına gireceği de belli değildi. Katar böyle bir organizasyonu aldıktan sonra Katar'ın imkânlarının böyle bir organizasyonun güvenliğini sağlamasının mümkün olamayacağı sonucuna varılmış olmalı ki Türkiye'nin tecrübesinden bu şekilde yararlanmak isteniyor. Dolayısıyla, bu niyet mektubu ve yine bugün öğrendiğimize göre bu niyet mektubunu desteklemek maksadıyla çok daha kapsamlı bir muhtemelen mutabakat zaptı, anlaşma veya başka bir enstrüman gündeme gelecek.
Şimdi, Katar konusu neden hassas, bir kere Katar, Körfez'de Suudi Arabistan'la, Birleşik Arap Emirlikleri'yle ve Körfez İşbirliği Konseyi içindeki diğer ülkelerle sıkıntıları olan bir ülke. Öte yandan, bu yıl bildiğim kadarıyla Katar'da seçimler yapılacak. Yani Katar deyip de geçmeyiniz, sistem açısından, yapısı itibarıyla nasıl olsa Katar'da seçimler çok önemli bir değişiklik yaratmaz diye bir beklenti içinde de olmamak gerekir. Katar'daki seçimler başka ülkelerin müdahaleleri üzerinden sıkıntılı bir sürece girilmesine yol açabilir.
Şimdi, biz, bir yandan Güvenlik İşbirliği Anlaşması varken, bir yandan orada 700 asker bulundururken ve muhtemelen bu asker sayısını da önümüzdeki dönemde artıracakken şimdi bu niyet mektubu ve arkasından gelecek olan başka bir enstrümanla bu sefer bir de Katar'a Emniyet görevlilerimizi göndermeyi düşünüyoruz. Şimdi, bütün bunların hepsini alt alta koyduğumuzda, burada gerekçede deniyor ki: "2022 yılında Katar'da düzenlenecek Dünya Kupası organizasyonu esnasında yapılacak bilgi ve tecrübe paylaşımıyla iki ülke arasında yürütülmekte olan güvenlik iş birliği faaliyetlerinin daha da pekiştirilmesi amaçlanmaktadır."
Bir kere 2001 tarihli Güvenlik Anlaşması zaten terörizme karşı mücadeleyi öngörüyor; esas itibarıyla zaten o maksatla imzalanmış bir anlaşma. Büyük çapta organizasyonlar derken Türkiye, çok şükür, hakikaten çok büyük çapta organizasyonlara ev sahipliği yapmıştır. Örneğin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Zirvesi, NATO Zirvesi, Habitat Konferansları gibi hakikaten Birleşmiş Milletler mikyasında katılımcıların olduğu çok büyük organizasyonlara ev sahipliği yapmıştır ama...
BAŞKAN AKİF ÇAĞATAY KILIÇ - Spor organizasyonlarını da yaptık.
AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Ama siz, Spor Bakanı olarak elbette yaptınız fakat bir Dünya Kupası ve bir olimpiyata henüz ev sahipliği yapmadık.
BAŞKAN AKİF ÇAĞATAY KILIÇ - İşitme Engelliler Olimpiyatını Samsun'da yaptık.
AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Şimdi oraya geliyorum zaten. Samsun, zaten sizin eviniz olduğu için orada güvenlikle hiçbir kuşkum yok, merak etmeyin.
Böyle bir organizasyonun tecrübesini edinmiş olmayan bir Türkiye'nin Katar'la nasıl bir bilgi ve deneyim paylaşacağını ben açıkçası soruyorum.
İkinci olarak, bütün büyük organizasyonların hepsinden, bu tür spor organizasyonlarının niteliğinin farklı olduğunu vaktiyle bir Bakanlık yapmış olduğu için bizzat Sayın Başkanımız, herhâlde çok daha iyi takdir edecektir. Onun için ciddi riskler olduğunu düşünüyorum. Katar'ın özelliğinden dolayı ciddi riskler olduğunu düşünüyorum. Bölgedeki ülkelerle ilişkileri açısından, Suudi Arabistan'la, İran'la ilişkileri açısından riskler olduğunu düşünüyorum ve bütün bu risklerin de hepsinin altında neredeyse -tabirimi lütfen mazur görünüz- Katar'ın jandarmalığını Türkiye'nin askerine ve Türkiye'nin Emniyet görevlilerine veriyormuşuz gibi bir izlenim ediniyorum. Ben bunu doğru bulmuyorum ve bunu doğru bulmadığımız için biz bu niyet mektubuna ve hatta şimdiden kendimizi bağlayacak olsak dahi bundan sonra gelecek olan diğer enstrümana karşı itirazımız olduğunu şimdiden beyan etmek istiyorum. Şerhimizi de hazırlıyoruz.
Çok teşekkür ederim.