HASAN KALYONCU (İzmir) - Sayın Hocam, teşekkür ediyorum sunumunuz için. Güzel bir sunum fakat bu yağışla birlikte su potansiyelini hesaplama konusu biraz sıkıntılı bir konu yani o, su potansiyelini hesaplamada tam sonuç vermeyeceğini düşünüyoruz. Bu havza bazlı yönetim sistemi sizin dediğiniz gibi olmaz yani süper vali, bölge valisi, havza valisi falan mümkünse bunu telaffuz etmeye de gerek yok çünkü böyle yaparsanız suya bir başka yük bindiriyorsunuz. Su yönetiminde zaten bir sürü karışıklık var, bir de havza valisi işin içine girecek, işi daha da karmaşık hâle getirecek. Şimdi "havza bazlı yönetim" dediğiniz zaman orada yerel olarak birilerinin içerisinde var olması demek değil, Ankara'dan havza bazlı yönetimleri yapabilirsiniz. Hocamın dediği gibi, bu havza bazlı bilgiler bir yerde toplandıktan sonra oradaki yönetim sistemini burada o Bakanlıkta veya bölge müdürlüklerinde oluşturmak zor iş değil. Bu kolay ama öbür türlü bu vali sistemi sıkıntı. Mesela, düşünün Dicle, Fırat... Dışişleri Bakanlığının da işin içinde olması gerekiyor. O zaman vali mi söz söyleyecek, evet, sınırı aşan sularda vali mi söz söyleyecek, Dışişlerine mi başvuracak, ne yapacak? Yani bu, büyük bir karmaşayı getirir

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Bakın, Sayın Milletvekilim, ben de şöyle diyeyim.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Hocam, şimdi, cevapları sorulardan sonra, en sona veriyoruz.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Yani bu yönetim sistemi şey değil. Şimdi, verdiğiniz verilerden hemen hemen tamamı 2009, 2017 ve şimdi bu verilerde, en son kısımda geleceğe yönelik kuraklık çalışmaları var ve anladığım kadarıyla bu yaptığınız analizlerde kuraklıkla ilgili en başta nüfus yoğunluğunun artışı, azalışı etkili, değil mi? Mesela, Küçük Menderes'te su kıtlığı...

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Tabii, orada nüfus etkin.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Nüfus yani bu en başta aldığınız birinci parametre nüfus olursa o zaman Küçük Menderes'ten nüfusu taşırsak kuraklık olmuyor.

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Hayır, kişi başına düşen su hesabı bu.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Şimdi, ona açıklık getiriyorum, zaten ona açıklık getirmek için söylüyorum. Şimdi, burada asıl kişi başına düşen su miktarının hesaplarından bu haritalar çıkarıldı, değil mi?

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Hayır, biz yağışı hesap ettik, yağışı hesap ettikten sonra nüfusa bölerek oradaki kişi başına düşen kullanılabilir su miktarını yani sızmadan, yüzey akışından vesaireden sonra kullanılabilir su miktarı.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Tamam, sonuçta kişi başı üzerinden kuraklık hesaplamaları, düşen miktar...

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Kuraklık hesap etmedik, biz orada su kıtlığı hesap ettik, kuraklık değil.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Tamam, gene aynı şeyi söyleyeyim, su kıtlığını kişi başına düşen miktar üzerinden hesapladınız.

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Evet.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Tamam yani bu genel bir sıkıntı değil yani nüfusu oradan kaldırırsak orada su kıtlığı olmayabilir.

MURAT BAKAN (İzmir) - Dünyadan kaldırırsan hiçbir yerde kalmaz.

HASAN KALYONCU (İzmir) - O da tamam yani benim genel olarak şimdi bunu sormamın sebebi şu.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Evet, sorunuz Hasan Bey...

HASAN KALYONCU (İzmir) - Bizim gelecekte ne olacak? Bu Komisyonun kurulma amacı da iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkisi ve kuraklık üzerine etkisini araştırmak yani bununla ilgili bir şeyler üretmek. Onun için geleceğe yönelik hesaplama yapılırken nüfus değişimlerini bölgesel olarak ele aldığınızda farklı sonuçlara gidiyorsunuz. Mesela, burada bir harita daha önceki sunumların birinde geldi, nüfusa göre yapıldı, 2050'de hiçbir sorunumuz görünmüyordu. Bunu kişi başına düşen miktar üzerinden yaptığımız zaman bazı sorunlar çıkabiliyor yani daha çok gelecekte iklim değişikliği meteorolojik olarak ülkeyi nasıl etkileyecek? 2030'da, 2050'de neler yaşayacağız? Yani dediğiniz gibi, üç aylık işte orta vadeli bu hesaplamalardan ziyade biraz daha uzun vadeli öngörülerde bulunup o öngörüler üzerinden de önlem almamız gerekiyor. Mesela kuraklık. Bir yer çölleştiyse orada yapacağınız bir şey yok, daha bir şey kalmıyor geriye yani çöllük alanda daha bir şey yapamıyorsun.

Bir de Hocam, burada, su kaynakları üzerinde deniz suyu arıtımı, tuzsuzlaştırma diye bir şey yazmışsınız, onu soracağım. Siz buna taraftar mısınız ülke için?

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Ona dikkat ederseniz o benim değil, bir yerden alınmadır. O benim katıldığım bir şey değil ama önlem olarak bakın o kuraklık eylem planlarında vesairede geçen bir durum.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Ben, sizin fikrinizi soruyorum.

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Yok, ben ona katılmıyorum, Türkiye o durumda değil.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Yani mesela bunun içme suyu, tarımda kullanılması faydalı mı yoksa sadece kullanım suyu olarak mı alınıyor?

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Yok.

HASAN KALYONCU (İzmir) - İşte, bu arıtımdan sonra çıkan tuzu bertaraf etmede ne gibi yöntemler var? Bunları merak ettiğim için, ilgilendiğiniz için size sorayım diye şey yaptım.

PROF. DR. İHSAN ÇİÇEK - Yok, Sayın Milletvekilim, Türkiye'de öyle bir şey şu anlık söz konusu değil ama bu genel kuraklık eylem planlarında var olan bir şey. Zaten onu atladım dikkat ederseniz.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Anladım Hocam, ben bilginiz varsa o konuda sorayım dedim.

Teşekkür ediyorum, sağ olun.