| Komisyon Adı | : | (10 / 77, 372, 491, 534, 693, 817, 868, 992, 1004, 1018, 1150, 1170, 1221, 1305, 1434, 1518, 1806, 1815, 1943, 2009, 2139, 2206, 2391, 2909, 2929, 3031, 3032, 3382, 3558, 3575, 3581, 3583, 3647, 3677, 3682, 3690, 3708, 3740, 3769, 3798, 3817, 3831, 3840) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 27 .04.2021 |
HASAN KALYONCU (İzmir) - Sayın Hocam, teşekkür ediyoruz sunumdan dolayı.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Rica ederim.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Evet, çok merak ediyorum.
Başta bir sorum var: "29 kişi var, 11'i görevlendirmeyle geliyor." dediniz. Kaç profesörle çalışıyorsunuz hocam?
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Efendim, en az 5 profesörümüz var. Kendileri Marmara Üniversitesinden, siyasal bilimlerden yardım eden profesörler var.
Maalesef bizim kanunnamede bunlara para ödememiz de yasak. Kendileri bu işleri sevdikleri için bize gelip müşavirlik yapıyorlar, onlarla da birlikte çalışıyoruz.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Yani dışarıdan gelenler hariç sizin Su Enstitüsünde 1 profesör mü var Hocam?
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Evet, mesela, Lütfi Bey de bizle birlikte çalışıyor, kendisi de profesör ve tarımda su verimliliği üzerinde...
HASAN KALYONCU (İzmir) - 2 profesör var.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - 2 profesör var.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Hocam, şimdi, Su Enstitüsünün ilk maddesini ben gene okuyayım.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Müsaade ederseniz ben sizin 14 Nisan Küresel İklim Değişikliği Komisyonu kayıtlarından şeyinizi okuyayım: "Türkiye Su Enstitüsünün kuruluş amacı, su alanında üst kurul olarak hizmet vermesi için kurulmuş bir kurumdur. Daha sonra bu görevini kaybetti."
HASAN KALYONCU (İzmir) - Evet.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Şimdi, o maddeyi okuduğunuz zaman Hasan Bey, üst kurullar bağımsız kurullardır. Televizyon Üst Kurulu, Bankacılık Denetleme Üst Kurulu vardır.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Ben sorumu sorayım, ondan sonra devam edersiniz Hocam.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Ben bu "üst kurul" lafınıza biraz taktım.
HASAN KALYONCU (İzmir) - "Su ile ilgili geleceğe yönelik yapılacak çalışmalara yönlendirilmesi..."
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Bizim kanunnamede bizim görevlerimiz için bir "üst kurul" lafı geçiyor mu?
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ahmet Hocam, bir soru soracak.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Ben sorularımı sorayım, siz cevapları verirsiniz Hocam.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Peki, tamam.
HASAN KALYONCU (İzmir) - "Su ile ilgili, geleceğe yönelik yapılacak çalışmaların yönlendirilmesi, takip edilmesi, ülkemizin kısa ve uzun dönemli su yönetimi stratejisinin geliştirilmesi, su yönetimi ile ilgili görev yapmakta olan kurum ve kuruluşlar arasında eşgüdüm sağlanmasına yönelik bilgi üretmek."
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - "Bilgi üretmek..."
HASAN KALYONCU (İzmir) - Tamam, 2'nci maddenin (a) fıkrası bu Hocam, sabredin.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Bilgi üretmek, fiilî bilgi üretmek Hasan Bey; koordinasyon sağlamak değil ki. Onu da yapıyoruz, söyledim.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Hocam, ben size bir şey sormadan anlatmaya başladınız.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ahmet Hocam, soruları bir sorsun, siz hepsine toptan cevap verin.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Tamam, buyurun.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Yani sorumu sorsam cevap vermeniz önemli değil.
TÜRKİYE SU ENSTİTÜSÜ BAŞKANI AHMET METE SAATÇİ - Kaçıncı defa soruyorsunuz Hasan Bey? Yazılı olarak da cevap verdik. Devam edin siz ama ben dinliyorum.
Buyurun.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Kanunun 2'nci maddesinin (c) fıkrasıyla Su Yönetimi Genel Müdürlüğünün faaliyetleri çakışmakta.
Şimdi, 29 kişiyle sizin saydığınız -ben de profesörüm- bu kadar çalışma müthiş başarı. Evet, 1'nci olmanızı takdir ediyorum, gayet güzel.
Şimdi, Dicle ve Fırat konusunda Türkiye'nin bir hassasiyeti var. Projelerde çalışıyorsunuz. Arazi çalışmalarını SUEN mi yapıyor? Hangi kurumlardan destek alıyorsunuz? Bunu merak ediyorum.
Birçok sorum vardı, vazgeçtim, birçoğunu da sormayacağım.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Peki Hasan Bey, yazılı da sorabilirsiniz.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Yok, şimdi, devam edeyim Sayın Bakanım.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Devam et, devam et.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Şimdi, birçok sorum da vardı, onları da sormayacağım, onlardan da vazgeçtim.
NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Niye?
HASAN KALYONCU (İzmir) - Sebebini boş verin şimdi.
Hocam, benim düşüncem şu: Kısa, orta ve uzun vadede su yönetiminde strateji geliştirmesi gereken bir kurumun farklı davranması gerekiyor ve bu kadar küçük bir birimse bunun alınıp Su Yönetimi Genel Müdürlüğünde bir daire başkanlığı şeklinde değerlendirilmesi mümkün fakat Su Enstitüsü kurulmadan -benim akademisyenlik dönemimde- Su Enstitüsünün Türkiye'de lazım olduğunu, olması gerektiğini ve bu kadar küçük değil, gerçekten su yönetiminde üst kurul şeklinde hareket edebilecek bir yapının oluşmasını istiyordum. Su Enstitüsü kurulduğunda bunu memnuniyetle karşıladım ama ben şimdi diyorum, tekrardan o Genel Kurul konuşmasında söylediğim gibi aynısını söylüyorum: Su Enstitüsü ya Bakanlıkta bir birim olarak görev yapmalı, kapatılmalı veya asli görevine, yerine döndürülmeli.
Bir başka soru: Su Enstitüsünün merkezi niye İstanbul'da?
Teşekkür ediyorum.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Evet, şimdi, Su Enstitüsünü teklif eden ben olduğum için Ahmet Bey bir cevap veremez, ben cevap vereyim.
2009 yılında Dünya Su Forumu'nu Türkiye'ye aldık. 5'inci Dünya Su Forumu ve Zirvesi'ne 33 bin kişi katıldı. Ya, biz bu gibi enstitülerde çok geç kalmışız. Tamam, bütün dünya kurmuş, her tarafta var ama biz de maalesef...
HASAN KALYONCU (İzmir) - Onda mutabıkız.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Bunu kuralım dedik. Ancak bizim düşüncemiz çok daha genişti fakat maalesef bazı bakanlar bunu, Meclise gelince kırpa kırpa bu hâle getirdi.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Yanlış yaptılar.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şimdi, şöyle: Dolayısıyla, şu anda SUEN'e hakikaten ihtiyacımız var ama sizin yapacağınız... SUEN zaten bakanlığın herhangi bir birimi, kalkıp da bir genel müdürün altına koyamayız çünkü hakikaten bunu, aynı zamanda, "think-tank" kuruluşu gibi düşündük, Büyük düşünsün, dünyadaki politikaları takip etsin dedik. Yapılacak şey Hasan Bey -sizinle birlikte bir şey yapalım, imzalayalım- SUEN'i daha da büyütmek, dünyadaki örnek... Kore'de kuruldu, bizden sonra bakın Kore'de kuruldu, Güney Kore'de. Ahmet Bey, bunları söylesin. SUEN gerçekten çok az elemanla çok iş yapıyor, takdir ediliyor.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Sayın Bakanım fakat araya gireceğim.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Girme, girme. Bir dakika.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Şimdi, biz, burada SUEN'i tartışmıyoruz, SUEN'nin faaliyetlerini de tartışmıyoruz. Burası araştırma komisyonu, bize iklim değişikliğinin Türkiye'ye vereceği etkiler ve alınacak önlemler konusunda bir şeyler anlatması gerekiyor.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Tamam, müsaade et.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Su Enstitüsünün tanıtımı oldu.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Yok, Hasan Bey, arkadaşımız şu anda uluslararası ilişkilere baktığı için, bilhassa sınırı aşan sulardaki politikaları takip ediyor. Mesela, Irak'taki bütün görüşmelere, dünyadaki bütün görüşmelere katılıyor. Hatta o kadar ki, özellikle Türkiye'yi baskı altına almak için sınırı aşan suların Birleşmiş Milletlerde görüşülmesini falan teklif ediyorlar. Biz bunlara HABİTAT toplantılarında falan karşı çıktık "Neticede bunlar, ilgili ülkeler arasında çözülecek mesele." dedik.
Bir de o ülkelerin çok fazla su talepleri var. Geçmişte, mesela Atatürk Barajı inşa edilirken Özal mecbur kalmış, Suriye'ye Fırat'tan -tam sınırın geçtiği nokta- 500 metreküp/saniye su verilmesini kabul etmiş. Gerçi bu, geçici ama kalıcı gibi anlaşılmış. Şimdi, tabii, o 500 metreküp/saniye suyu vermemiz hemen hemen imkânsız. Dolayısıyla, bu çalışmaları SUEN yapıyor. Bu ne kadar azalacak, özellikle bu havzalardaki iklim değişikliğini incelemiş ve ne kadar azalacağını, kaç milimetre azalacağını ve bunun modellenmesini yapmış. Tabii, yirmi dakika için hazırlandı, isterseniz bununla ilgili -ben de gittim, dinledim- o kadar geniş bir çalışma var ki. İsterseniz...
HASAN KALYONCU (İzmir) - Tamam, benim dediğim şey, mesela sunumun büyük bir çoğunluğu SUEN'i tanıtmakla geçti.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şimdi, tamam da...
HASAN KALYONCU (İzmir) - Ben de diyorum ki: Komisyonun çalışma alanı belli. Bu Dicle, Fırat'ta su ne kadar azalacak, 2050'de ne olacak, 2100'de ne olacak, almamız gereken önlemler ne olacak?
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Onu özetle verdi. Şimdi, onu ben söyledim.
Hasan Bey, şöyle: Geçen sefer -SUEN'e hep karşı çıktığın için- ben kendisine, Ahmet Hoca'ya dedim ki "Hasan Bey'e yaptığın çalışmaları göster ki az eleman, az parayla çok iş yapıyorsun. Bunu göster, Hasan Bey tatmin olsun."
HASAN KALYONCU (İzmir) - Bir de Sayın Bakanım, SUEN'nin ben sürekli her şeyini takip ediyorum, yayınlarından bazıları sadece İngilizce, onun Türkçesini de yayınlarsa iyi olur, merak eden vatandaş da okusun.
BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Evet, Ahmet Hoca, çok doğru bir şey söyledi yani İngilizce yapılan yayınlar, aynı zamanda Türkçeye de çevrilirse ilgili arkadaşlarımız daha iyi istifade eder diye düşüyoruz.
İstanbul'da olmasının sebebi de İstanbul özellikle dünyaya ulaşım açısından çok daha kolay yani pek çok kurumun merkezi hatta biz Birleşmiş Milletlerin ikinci bir merkezini oluşturmak için bir çalışma yaptık, İslam İşbirliği Teşkilatında özellikle İslam Su Konseyi kuruldu, onun merkezi olsun dedik. Dolayısıyla, İstanbul'da olmasının pek çok avantajı var, coğrafya avantajı var, stratejik avantajı var. Bu yüzden İstanbul'da kurulması oy birliğiyle kabul edildi yüce Meclis tarafından.
NEVZAT CEYLAN (Ankara) - O zaman bütün bakanlıkları oraya götürmemiz lazım stratejik bakımdan, ulaşım bakımından.
HASAN KALYONCU (İzmir) - Mesele nereden nereye geldi?
NEVZAT CEYLAN (Ankara) - Efendim?
HASAN KALYONCU (İzmir) - Mesele nereden nereye geldi.