KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Sayın Başkan, çok teşekkür ederim.

Bütün üyelerimizi, kurum temsilcilerini ve bürokrat arkadaşları saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, JICA, TİKA'yla en erken iş birliği oluşturan kurumlardan bir tanesidir. TİKA'nın da geçmişine baktığımızda, zaten yoğun iş birliği içinde olduğu kurumlar, benim bildiğim 2 tane vardır; -zaman içinde bu ilerlemiştir- biri JICA'dır, biri de CIDA'dır; Kanada Uluslararası Kalkınma Ajansı. Dolayısıyla, JICA ile TİKA arasındaki iş birliğini de hükûmetler arası iş birliğinin ötesinde göz önüne almak gerekir.

Sayın Bakan Yardımcısı 1994 yılında imzalanıp Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan anlaşmanın modernleştirildiğini ve 2017'den beri de görüşmelerin devam ettiğini ifade ettiler. Tabii, 1994 tarihindeki anlaşma ile bugünkü anlaşma arasında herhâlde bu modernlik anlayışından kaynaklanan birtakım değişiklikler var. Ben, onunla ilgili bazı sorular sormak istiyorum.

Her şeyden evvel, JICA'nın Ankara'da kurulacak ofisinin ifa edeceği görevin doğal bir sonucu olarak "Bazı ayrıcalıklarla donatılması gerekmektedir." deniliyordu 1994 tarihli anlaşmada. Şimdi, bugünkü taslağa baktığımızda, önümüze gelen metne baktığımızda "ayrıcalıkların asgari düzeyde tutulduğu" ifadesi, 1994 tarihli metinde olan "Asgari düzeyde tutuldu." ifadesi kalkmış. O zaman şu soru akla geliyor: Bu "asgari düzeyde tutulan" ifadesi neden bugünkü anlaşma metninden çıkarılmış? Acaba ayrıcalıklar mı genişletilmiş? Eğer ayrıcalıklar genişletildiyse ayrıcalıkların genişletilmesinin sebebi nedir?

Yine, 1994 tarihli metin ile bugünkü metin arasında mukayeseler yaptığımızda büroyla ilgili olarak da bazı hususlar var. Örneğin, büroyla ilgili olarak 1994 tarihli metinde deniyor ki: "Yürürlükteki geçerli Türk mevzuatı uyarınca, kabul edilebilir sınırlar içinde büronun işleyişiyle ilgili büro ekipmanı ve motorlu taşıtlarının ithali ve bunların daha sonra ihracıyla ilgili gümrük resim ve vergilerinden bağışıklık. Yürürlükteki geçerli Türk mevzuatı uyarınca, büronun işleyişi için Türkiye'de yerel olarak satın alınan büro ekipmanı veya motorlu taşıtların katma değer vergilerinden bağışıklık. Yurt dışından transfer edilen büro giderleriyle ilgili olarak gelir vergisi ve diğer her nevi vergiden bağışıklık." Anlaşmanın yeni metninde ise, bu maddeler karşılaştırıldığında yine ayrıcalıkların genişletildiği görülüyor. Örneğin, 1994 tarihli metinde "Yurt dışından transfer edilen büro giderleriyle ilgili olarak gelir vergisi ve diğer her nevi vergiden bağışıklık" ifadesi varken, yeni metinde JICA Ofisi doğrudan gelir vergisinden muaf hâle getirilmiş. Onun için, bütün bu ayrıcalıkların genişletilmesinin sebebini açıkçası öğrenmek isterim.

Bir de tabii, bu ayrıcalıkların bu şekilde genişletilmesinin mali yükü acaba hesaplanmış mıdır, bunu öğrenmek isteriz.

Bir de tabii, JICA ile TİKA'yı emsal olarak gördüğümüze göre, acaba JICA'ya bu anlaşmayla tanınan haklar TİKA'ya da Japonya'da aynı şekilde bire bir karşılıklılık esasına göre tanınmış mıdır, bunları öğrenmek isteriz.

Çok teşekkür ederim.