| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 05 .02.2015 |
RECAİ BERBER (Manisa) - Değerli arkadaşlar, şimdi, bu geçici madde 34 bu olaya mahsus. Yani, trampalarla ilgili olarak gelir ve kurumlar vergisiyle ilgili istisnaya getirilmesinin sebebi burada -benim öğrendiğim, anladığım kadarıyla bir vergici olarak- biraz önce söylediği katma değer vergisinden iki ayrı teslim hükmündedir ama kurumlar vergisi açısından da bu bir satış hükmündedir. Dolayısıyla, eğer, realize olan... Yani, burada, Sayın Günal dedi "100 liraya almış, 200 liraya satmış." diye. Değerlemeyi falan bir kenara bırakalım, eğer kayıtlı değeri 100 lira, 200 liraya sattığı zaman bu trampa da olsa -2 şahıs yapsa mesela bunu- bu bir satıştır ve kazanca tabidir. Hazineyle de yapsa kazanca tabidir, vergiye tabidir. Ancak, burada, bir arsa karşılığında bir başka gayrimenkul alındığı için realize olmuş yani gerçekleşmiş, nakdî olarak gerçekleşmiş bir gelir olmadığı için, bunu, bakın nihai değil, geçici olarak- istisna yapıyor, diyor ki: "Burada gelir ve kurumlar vergisine konu kazanç oluşmaz." Ama yarın diyelim ki karşılığında aldığı bir gayrimenkul var, ne aldı, diyelim 100 liralık gayrimenkul karşılığında yine 100 liralık gayrimenkul aldı ama onun kayıtlı değeri yine 40 lira ya da 100 liralık gayrimenkul verdi -sizin örneğinizden- 200 liralık gayrimenkul aldı yerine ama trampa olduğu için bunun kayıtlı değeri yine 100 lira. Yarın, üçüncü kişilere sattığında ya da üzerine bir gayrimenkul yaptığında bunun maliyet bedeli yine 100 liradır, buradan, o gün, şu anda istisna yaptığımız bu 100 liralık kazanç vergiye tabi olacaktır. Ne zaman? Realize olduğunda. Şimdi, bu şuna benziyor...
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Ama oluyor, trampa yapınca oluyor, 100 liralık şeyin karşılığında 120 liralık...
RECAİ BERBER (Manisa) - Bir şey söyleyeceğim Sayın Günal. Bir dakika...
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Zaten almış oluyor.
RECAİ BERBER (Manisa) - Zaten, kaydi olarak böyle bir kazanç doğmuş farz edildiğinden dolayı , doğduğundan değil doğmuş farz edildiğinden dolayı burada bir vergi doğuyor ama fiktif bir verdi, daha sonraya erteleniyor. Bakın, şunu örnek vereyim: Mesela, sizin bir gayrimenkulünüz var ve her yıl veya beş yılda bir zannediyorum emlak vergi değerini belediyeler yeniden belirliyor, diyor ki: "Arkadaş, senin bu gayrimenkulün beş yıl önce diyelim ki 500 bin liraydı, şimdi, beş sene sonra, bunun değeri 800 bin lira, bunun üzerinden artık emlak vergisi vereceksin." Bu ne demek? Aslında rayiç bedeli 500 binden 800 bine çıkmış mı? Sizden gelir ve kurumlar vergisi alınıyor mu? Alınmıyor. Neden? Çünkü realize olmadı. Ama siz bunu gerçekten 800 bin liraya ya da hatta 700 bin liraya satsanız ve üzerinden de beş yıl geçmemişse gelir vergisi olacak.
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Realize oluyor diyorum hâlâ. 200 liralık takastan bahsediyoruz.
RECAİ BERBER (Manisa) - Ama kayıtlı değeri 100. 100 liralık arsaya 200 liralık almıyor. Yine 200 liralık...
MEHMET GÜNAL (Antalya) - 100 liraya topladım, 200 liralık arsayla becayiş yapacağım, onu söylüyorum.
RECAİ BERBER (Manisa) - Ben de diyorum ki: O 100 liralık kayıtlı değer yine devam ediyor, gerçekten siz bunu sattığınızda yani realize olduğunda o 100 lira iktisap bedeliniz üzerinden yine vergi ödeyeceksiniz, bir kazanç istisnası yok. Burada olsa olsa bir erteleme söz konusu. O da niçin? Çünkü bir trampada gerçekten fiilî olarak fiilî bir satış gibi değil, realize olan bir kazanç yok. Nedir bu? Ben, normal değeri, piyasa değeri 200 lira olan ama benim maliyetim, iktisap bedelim 100 lira olan bir şeyi şimdi 200 liralık bir gayrimenkulle yani gerçek değeriyle trampa ediyorum.
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Tamam, (a) bendini çıkar o zaman. Gelir ve kurumları niye sokuyorsun o zaman? (a) bendini çıkar o zaman, KDV kalsın. Gelir ve kurumlar vergisinden niye muaf ediyorsun? .
RECAİ BERBER (Manisa) - Üstadım, gelir ve kurumlar vergisi de şöyle: siz gayrimenkulün sahibiniz. Ben gayrimenkulü Hazineyle trampa ediyorum, 200 liralık gayrimenkulüm bugünkü değeriyle ama 100 liraya almışım. Şimdi bana diyor ki: Al yine 200 liralık gayrimenkul. Bunun üzerinden de diyorsunuz ki 40 lira, 50 lira vergi ödeyeceksin. Ben fiilen böyle bir...
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Şimdi oluşmuş diyorsun, az önce oluşmaz dedin.
RECAİ BERBER (Manisa) - Hayır, oluşuyor, kâğıt üzerinde oluşuyor. Kâğıt üzerinde oluşan bu değer üzerinden benden vergi almaya kalktığında, ben bunu ya bu gayrimenkulü satacağım vereceğim ya da...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Kâğıt üzerinde değil, trampa yapıyor zaten.
MEHMET GÜNAL (Antalya) - Bana önce olmaz dediğine şimdi oluyor diyorsun.
RECAİ BERBER (Manisa) - Bakın, lütfen...
Sayın Günal, ben, burada, şuna vurgu yapmak istiyorum: Mevzuat açısından burada Maliyenin Gelir İdaresi diyor ki: "Bu trampa mevzuat olarak satış hükmünde olduğu için burada gelir ve kurumlar vergisi de katma değer vergisi de olur ama burada fiilen bir satış yani karşılığında nakdî veya başka bir gelir elde etmiyorum, gayrimenkulüme karşılık yine gayrimenkul alıyorum." O da diyor ki: "Bu gayrimenkulden doğan kazancımı gene vergile ama şimdi değil çünkü ben burada ödeyecek bir gelir elde etmiyorum, bunu erteleyelim." Bu bir vergi istisnası değildir, bu bir vergi ertelemesidir. Ne zamana kadar? Elde ettiği, yeni iktisap ettiği, trampa yoluyla elde ettiği gayrimenkulü ne zaman satarsa, başka birine satarsa, üzerine inşaat yaparsa, oradan bir gelir elde ederse şu anda ertelenmiş olan, bu trampayla ertelenmiş olan gelir vergisi ve kurumlar vergisi de tamamen o zaman gene vergilendirilecek. Dolayısıyla, burada bir mutlak istisnadan değil, olsa olsa bir vergi ertelemesinden söz edilebilir ve bu erteleme dolayısıyla da yeni iktisap edilen bu gayrimenkulde süre yeniden başlayacağı için, beş yıl sonra bile satsa buradan herhangi bir istisnadan da yararlanamaz. Şu anda, aslında, istisnadan yararlanabilecekse bu istisnadan da yararlanamaz. Dolayısıyla da burada hukuki açıdan da mantıki açısından da piyasa açısından da vergi ertelemesinin bir mantığı var. Aksi taktirde, bu tip trampalarda... Bundan sonra kamulaştırmalarda da bence trampalarda vergi ertelemesini kurumsal olarak koymamız lazım. Aksi takdirde, ben gayrimenkulümü veriyorum, karşılığında gayrimenkul alıyorum, sen diyorsunuz ki: "Şu kadar kazanç elde ettin." Etmedim ki daha, satacağım sonra edeceğim. O zamana kadar ertele bari bunu.
Değerli arkadaşlar, bakın...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sayın Berber, ayrı bir şey söylüyorsunuz.
RECAİ BERBER (Manisa) - Aynı şey, bunun mantığı o. Mutlak bir istisna değil, daha sonra sattığımda iktisap bedeli üzerinden yine kurum kazancı belirlenecek, gelir vergisiyse gelir vergisi belirlenecek ve sizin dediğiniz o 40 liraya iktisap ettiği ama bugün 200 liraya trampa edilen üzerinden ne vergi ödenecekse gene hesaplanıp vergi ödenecek. Orada bir istisna var mı? Arkadaşlar anlatıyor, mevzuata göre anlatıyor ama fiilî duruma göre anlatmıyor ki. Bu, bir vergi istisnası değildir, bu bir vergi ertelemesidir. Varsa itirazları açıklasınlar bana, ben de ikna olayım.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir soru sorayım mı size tam da bu konuda?
Bu 2015'in sonuna kadar geçerli. Sizin dediğiniz ayrı bir şey. Siz vergi kanunlarına göre farklı bir şey öneriyorsunuz.
RECAİ BERBER (Manisa) - Hayır, odur. Şu anda o.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bir dakika...
2015'in sonuna kadar. Bu bitti. 2015 sonrasında da trampalar olacak, onlarda gelir ve kurumlar vergisi kurallarına göre kazanç doğacak mı? Doğacak. Çünkü sen burada yaptın.
RECAİ BERBER (Manisa) - Doğacak tabii. İstisna o güne kadar, geçici bir istisna.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Ee, nasıl oldu o zaman?
Bir genel kuraldan bak.
RECAİ BERBER (Manisa) - Ama bir dahaki istisna olmayacak, bu da olmayacak. Yarın diyelim ki buradan...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - 2015'ten sonra olanlara olacak. O zaman dediğin ... Şu anda olanlar için gene oluyor.
RECAİ BERBER (Manisa) - Sayın Türeli, tabii ki bir geçici madde ama Sayın Günal'ın...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Sanki sürekliymiş gibi anlatıyorsun.
RECAİ BERBER (Manisa) - Şimdi diyelim ki benim burada bir gayrimenkulüm var -yok da- versem, karşılığında da buradan trampayla bir başka yerden bana verilse. Ben bunu 2016 değil 2020'de de satsam o zaman şu anda bu gayrimenkulün, trampa ettiğim gayrimenkulüm bendeki maliyeti 100 liraysa o gün bin liraya sattıysam bunun arasındaki vergiyi, şu anda 200 liraya trampa etsem bile, gene bu kazancın da o gün geldiğinde vergisini ödeyeceğim.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Onu buraya koyacaksın o zaman.
RECAİ BERBER (Manisa) - Ödeyeceğim zaten, genel hükümlere göre bunun vergisi hesaplanacak ve ödenecek.