ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Bakan, geçen bütçe görüşmelerinde, bir hafta sonra Niğde'ye geleceğinizi söylemiştiniz; aradan elli hafta geçti, daha Niğde'ye gelemediniz; Trabzon kadar da Niğde'ye ilgi gösterseniz öncelikle memnun oluruz.

Niğde, kültür ve tarih zengini ancak sahipsiz bir il olmaya devam etmektedir. Bölgede vakıf eserlerinin durumu içler acısıdır. Niğde Bor'daki Osmanlı'dan kalan Yeni Hamam faal iken 2013 yılında restorasyon için kapatıldı. Yüklenicinin 3 kez işi bıraktığı söylendi. Yedi yıldır hamam onarımı bitmedi. 2020 yılı içerisinde hizmete açılmasının planlandığını yazılı soruma yanıtta bildirdiniz. Yıl bitti, hamamın hâlâ restorasyonu bitmedi. Hafta sonu baktım, faaliyet de yok. Kapalı olan Bor Alaaddin Camisinin projelerinin hazırlandığını yine yazılı soruma yanıtta bildirdiniz. İki yıl geçti, caminin ibadete açılmasını bırakın, onarımı dahi başlamadı. 2020 ilk aylarında ihalesi yapılacaktı, ne oldu? Niğde'de, Osmanlı'dan kalan Burhan Mescidi harap, onarımı için çok kere başvurumuz oldu, bu da yapılmadı. Niğde için Sungurbey Camisi anıt bir cami, İlhanlılar'dan kalma muhteşem bir eser. Restorasyon başladı, iki yıl geçti. İlk yüklenici bıraktı, yeni bir yükleniciyle devam ediliyormuş. Buraya da gittim, baktım. Cami ibadete kapatıldı ve herhangi bir faaliyet yok. Yani Niğde'de vakıf eserlerini onarım için verdiğiniz müteahhitlerin ikide bir kaçması nedendir, neden işler bitmez, Sungurbey Camisi gibi anıt bir caminin süresi içinde yapılması neden gerçekleştirilmez? Şimdi, vakıflar Niğde merkezde iş yerleri olan bir alanı boşaltmıştı, burayı yeniden yapacağı falan söyleniyordu. Tam belediyenin, Valiliğin karşısında camı, çerçevesi sökülmüş bu alan olduğu gibi duruyor, ne olacağı belli değil, bir çirkinlik anıtı. Bu konuda vakıflar oraya ne yapacaksa bir an önce başlasın ki Niğde'nin orta yerindeki bu çirkinlik ortadan kalksın. Niğde Kavlaktepe Yeraltı Şehri'ni her bütçede gündeme getiririm "Yapılıyor, ediliyor." denir; gidiyorum bütün elektrik tertibatı parçalanmış, ne yazık ki gezilmez durumda, perişan. Bunun gibi, yapılmış işlerin de nedense sahiplenilmesi yok. Örneğin Bor'da Cığızlar Konağı denilen tarihî doku onarıldı, onarılan yer daha kullanılmadan giderek harap duruma gelecek.

Esasında Niğde'nin her köyünde açık hava müzesi gibi tarih var ama nedense Kapadokya alanı kapsamında dahi alınmadı. Niğde'de kültür ve tarih zenginliklerini define avcıları talan etmekle meşgul. Bakanlık bu konuda nedense gerekeni çoğu bölgede yapmıyor. İftiyan bölgesi, Aravan bölgesi, Altunhisar-Yeşilyurt bölgesi, Karaatlı bölgesi, Gölcük bölgesi, Kömürcü bölgesi, Kitreli bölgesi, Dikilitaş bölgesi, Kızılören, Hasaköy, Hançerli, Misli, Fertek, Kula, Bozköy, Hamamlı, Uluağaç, Aktaş, Bahçeli, Kiçağaç, Çukurkuyu, Kemerhisar, Murtandı Kalesi, Keçikalesi, Bademdere Kalesi gibi tarihin olduğu yerlerde yıllardır doğru dürüst bir çalışma yok. Kemerhisar, Efes'e eşdeğer Tyana Antik Şehri'nin olduğu yer; bir ay gelip bir çalışma yapmakla bu kent açığa çıkmaz. Neden Niğde'nin tarihî dokusu sahiplenilmiyor? Niğde Kapadokya'nın başkenti. Güneyde Niğde Kapadokya'nın başkentiyken -bu tanımlamayı ben kitabımda geniş olarak da işledim- Niğde'ye bu anlamda değer verilmiyor, önem de verilmiyor, turizm değerleri açığa çıkarılmıyor; olanlar da gereği gibi tanıtılmıyor. Bir Gümüşler Manastırımız var "Gülen Meryem Ana"sıyla gündeme gelmişti, ne yazık ki buranın da yeterince tanıtımı yapılmadı. Niğde ilinin on bin yıllık bilinen bir tarihî var ama bunun ötesi de var. Onunla ilgili yapılacak çalışmalarda Niğde, Orta Anadolu'da turizmin yeni bir yüzü olabilir. Toroslardan geliş ve geçişte Niğde Kapadokya'ya açılan bir kapı ama bu anlamda nedense Niğde'ye gerekli değer verilmiyor.

Bir önemli konuyu da sizinle paylaşayım: Uluağaç denilen bölgeye yapılan baraj ve göletlerle buradaki tarihî yapılar sular altında bırakılmıştı. Kayırlı diye bir köyümüz var, orada da baktım gölet yapılıyor. Yapılırken oradaki peribacalarının sular altında kalacağını birkaç kere uyarı olarak Bakanlığa da yazdım, sizin verdiğiniz bir yanıtta buradaki olayın takip edildiği söylendi. Gölet inşaatı bitti, buradaki peribacaları sular altında kalacağı yerde bir kere burada yapılan işin takip edildiğini söylediğiniz hâlde "Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunduk." dediniz; ben bir yurttaş olarak oraya gittiğimde, o baraj yapılınca peribacalarının sular altında kalacağını gördüm, Bakanlıktaki ilgili arkadaşlarımız bu peribacalarının orada yok olacağını göremediler mi? Çevresindeki kumlar alınıp o muhteşem tarihî yapıların yok oluşu neden seyredildi? Bu anlamda Niğde'nin turizm değerlerinin tanıtılması ve Niğde'ye gerekli değerin verilmesi konusunu sıkça da dile getiriyorum. Çünkü bölge de çoğu yerin dışında farklı bir zenginliğe sahip. Şu anda 30'a yakın kullanılabilir durumdaki kilisenin 14 tanesi cami olarak kullanılıyor. Cumhuriyet evresinde mübadele...

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Evet, Sayın Gürer, teşekkür ediyorum.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Son cümlemi söyleyeyim de bitireyim. Saat onda geldik. Son cümlemizi söylemedik Sayın Başkan.

OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Buyurun, cümlenizi tamamlayın.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Şimdi Sayın Bakan, Niğde'de 14 tane cami kilise olarak kullanılıyor. Cumhuriyet döneminde mübadeleyle buradan gidenlerin yerine gelen, bizim Balkanlardan gelen Türkler için Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla çoğu camiye çevrilmiş. Bunlar birer anıt eseri, özellikle Fertek'tekini görmenizi isterim, oradaki freskler dahi duruyor. Çoğu ziyarete açılabilecek, kullanılabilecek, tarihsel anlamda da değer bulacak yapılar. Buraları da değerlendirmenizi öneriyorum.

Niğde'ye lütfen sahip çıkın diyor, teşekkür ediyorum.