İSMET UÇMA (İstanbul) - Teşekkür ederim Başkanım.

Değerli arkadaşımıza da çok teşekkür ediyorum.

Bir öncekiyle ilgili bir ilave yaptıktan sonra... Şimdi, mesela, bu şiddet vuku bulmadan önce alınabilecek tedbirler arasında ilahiyatın çeşitli kademelerinde ve kurumlarında yapılabilecek şeylerden bahsetmiştim. Bunu biraz daha yaygınlaştırmak gerekir. Ülkemizde bulunan bütün inanç grupları, kanaat önderleri, her iki kurum tarafından, İnsan Hakları Kurumu tarafından da ya da Komisyon tarafından da çağrılabilir ve onlar da bu toplumsal şiddet konusunda ya da başka konularda ön çalışmalar yapıp kendilerini müracaat merci hâline koyabilirler. Bunlara Museviler dâhildir, Hristiyanlar dâhildir, Alevi cemevleri dâhildir. Eğer toplumun bu kanaat önderlerini, inanç gruplarını işin içine katarsak işimiz biraz daha kolaylaşır diye düşünüyorum.

Şimdi, ben, aslında bizim çalıştığımız bu Komisyonu da insan hakları bağlamında düşünüyorum. İnsan hakları konusunda mesela burada Veda Hutbesi'nin incelenmesi gerekirdi, bunu göremiyorum; Medine Vesikası'nın incelenmesi gerekirdi, bunu göremiyorum; Magna Carta'ya ilişkin verilerin burada ifade edilmesi gerekirdi, onu göremiyorum; "Doğal ve tabii hukukta insan hakkı ihlali nedir?" konusunun incelenmesi gerekirdi, doğal ve tabii hukuku göremiyorum.

Dolayısıyla, sevgili arkadaşlar, bir hak tarifi yapmak istiyorum, belki çalışmalarımızın yönüne, istikametine tayin, tespitte katkı verir diye düşünüyorum. Yani hakkı şöyle tarif ediyoruz, bunun için asla cinsiyet ayrımı falan yapmıyoruz: Hak, hak edene, hak ettiği istihkakın -o her ne ise- hak ölçeklerine göre tevdi edilmesidir. Hak edene hak ettiği istihkakın hak ölçeklerine göre tevdi edilmesidir. Demek ki vermek zor olacak. İnsanlık böyle bir şey hakikaten. Bu tanım üzerinde çalışmamız gerekecek.

Özellikle bizi çok değerli katkılarıyla bilgilendiren çeşitli kuruluşlardan gelen arkadaşlarımız bu andığım hususları da çalışırlarsa zannediyorum bu süreçlere katkı vermiş olacaklar.

Teşekkür ediyorum, sağ olun.