| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278 ) ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ve Sayıştay tezkereleri a)Hazine ve Maliye Bakanlığı b)Gelir İdaresi Başkanlığı c)Kamu İhale Kurumu ç)Özelleştirme İdaresi Başkanlığı d)Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu e)Türkiye İstatistik Kurumu f)Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu g)Hazine Müsteşarlığı ğ)Sermaye Piyasası Kurulu h)Yatırımcı Tazmin Merkezi ı)Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 27 .11.2019 |
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakanım, kıymetli milletvekili arkadaşlarım, değerli bürokratlar; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.
2020 yılı bütçesinin devletimize, milletimize hayırlı uğurlu olmasını yüce Mevla'dan niyaz ediyorum.
Şimdi, Hükûmet, Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda birçok alanda hedefler koydu. Mesela, büyüme için ortalama yüzde 5,5 dedi -2014 ile 2018 yılı arasından bahsediyorum- gerçekleşen rakam yüzde 4,3; sapma yüzde 21,8. Kişi başına millî gelir hedefi 15.996 dolar, gerçekleşen 9.632 dolar; sapma yüzde 39,8. İşsizlik oranı hedefi yüzde 7,2 ama 2018 yılı itibarıyla gerçekleşen oran yüzde 11,4; son gelen rakamlara göre de genç işsizlerin oranı yüzde 14,7. Yine, ihracat hedefi 277 milyar dolar olarak hedeflenmiş, gerçekleşen 168 milyar dolar; sapma yüzde 39,3. Şimdi, bir de 2023 hedefleri var. Görünen o ki -mesela ihracat hedefi 500 milyar dolardı- bu gidişle bu rakamların tutmayacağı da aşikâr.
Doğal olarak, bu göstergelerdeki değişiklerden dolayı özellikle 2018 ve 2019'da ekonomik olarak belli sıkıntılar yaşandı. Bu plan çerçevesinde, her zaman yatırımcılar, esnaf, sanatkâr, tarımla uğraşanlar devletin politikalarını takip eder, buna göre de yatırımlarını yapar. Bu çerçevede, rakamlar tutmadığı gibi doğal olarak özel sektörde de ciddi problemler yaşandı. Yani ne oldu? Çekler yazılmaya başlandı, vergiler ödenememeye başlandı, karşılıklı güven, itibar orta yerden kalktı. Eskiden 2 esnaf birbirine "Bugün çekin varsa, ödemen varsa git çekmeyi çek, al, götür, yarın da getir, yerine koy." derdi ama bugün hangi dostunuzu, arkadaşınızı arasanız yani o sizden 5 kat daha fazla ağlıyor.
Şimdi, özellikle, ben vergiler hususuna değinmek istiyorum. Şimdi, vergilerle ilgili bir sürü yapılandırma yaptık, belli faizler de uygulandı ama bu rakamlardaki, göstergelerdeki olumsuzluklar, ekonomideki kötü gidişat otomatikman, ciddi oranda da vergi ödeme sorunlarını orta yere çıkardı. Ben yıl bitmeden, hiç olmazsa bir kez daha vergi, SGK gibi borçları yapılandırabilir miyiz diyorum. Şimdi bu konuda ödememe gibi bir şey düşünmeyin. Yani bugün, vergiden kaynaklanan borçların gecikmesinden doğan faizlerin oranı banka faizlerinden daha yüksek. Şunu hiçbir zaman unutmayın ki -ben iş dünyasından gelen biri olarak söylüyorum- öncelikle, vergiyi ve sigortayı ödemek için esnaf, insanlar canla başla gayret ediyor. Siz yapılandırıyorsunuz ama zaten ödeme gücü yok ki. Yapılandırmanın üzerine bir de faiz ilave ediyorsunuz, sizin de gördüğünüz gibi -rakamlar zaten sizde vardır- şu an bile çok ciddi oranda vergisini ödemeyen vatandaşımız var. Aynı, bu yapılandırmaları nasıl krediler faslında yapıyor isek vergi, SGK ödemelerinde de bu yapılandırmaya şu an çok ciddi oranda ihtiyaç var.
"Her olumsuzluğun arkasında dış güçler var, onlar var, bunlar var." Tabii, Mete Han'dan beri, üzerinde bulunduğumuz coğrafyadan dolayı ülkemizde her zaman bu konuda sorunlar olmuştur. Biz şerden hayır beklememiz gibi bir şeyle muhatabız yani olumsuzluklar her zaman olacaktır, hükûmetin görevi de bu olumsuzluklarla mücadele etmektir. Dolayısıyla biz mazeretlerin arkasına sığınarak, problemleri halının altına süpürerek...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Lütfen tamamlayınız efendim.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkanım, ben beş dakikam olduğunu düşünüyordum ama herhâlde üç dakika.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Hayır, dört dakika konuştunuz, bir dakika ek süre veriyorum.
Bir dakika içinde tamamlayın.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Tamam, teşekkür ediyorum, sağ olun.
O zaman son sözüm şu olsun: Özellikle yurt dışı müteahhitlik hizmetleriyle ilgili söyleyeyim, çok ciddi problemlerimiz var yani biz EXIMBANK kredisiyle müteahhitlerimizi yurt dışına gönderiyoruz, "Gidin, iş yapın." ama bu EXIMBANK kredilerinden firmalar ciddi oranda istifade edemiyorlar, belli başlı firmalar hep istifade ediyor. Bizim istediğimiz: Orta düzeydeki firmaların da bu EXIMBANK kredilerinden istifade etmesi. Devamında şunu da söyleyeyim: Bugün Çin dünyanın en büyük ekonomilerinden biri. Bugün Çin'in büyükelçiliklerinde çalışan kişi sayısı kadar ticaret ataşeliklerinde de çalışan elemanları var. Dolayısıyla bizim ticaret ataşeliklerimizi de çok ciddi oranda güçlendirmemiz lazım, oraya gönderdiğimiz iş adamlarımızın da sonuna kadar arkasında durmamız lazım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Tamamlıyorum Başkanım.
BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Buyurun.
BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.
Asya ülkelerinde, özellikle Türkmenistan'da, Kazakistan'da, bu bölgelerde ciddi alacaklarımız var. Bunlardan dolayı da firmalar çok ciddi sıkıntılar yaşıyor. Bunun takibi konusunda da yardımcı olursanız...
Teşekkür ederim, 2020 yılı bütçesinin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.