ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın üyeler, Sayın Bakan, Bakan Yardımcıları, değerli Bakanlık bürokratları ve kıymetli basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

İş cinayetleri sayısına baktığımızda, yıllık ortalama 1.700 civarında olan işçi ölümleri sayısı 2016 OHAL'inden sonra yüzde 15 artarak 2 binlere ulaştı. Nedeni ise çok açık: Grevler yasaklandı, sendikal eylemler suç sayıldı, örgütlü işçi dâhil "Ben de makinede çalışmayacağım, bilmediğim işi yapmayacağım." diyemeyecek hâle getirildi. Say say bitmez... Yani siyasi, ekonomik krizi aşmak için işçiler daha çok öldü.

Türkiye'de 193 kaza başına 1 ölümcül kaza meydana geliyor. Rakamlarla Türkiye'de her gün 3-4 işçinin hayatını kaybettiğini söyleyebiliriz. 2019 yılının ilk altı ayında 840 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 693 ücretli işçi ve memurun 147'si kendi nam ve hesabına çalışıyordu, 61'i kadın 779'u erkek, 11'i 14 yaş altında olmak üzere 33'ü çocuk, çoğunluğu Suriyeli ve Afganistanlı olmak üzere 63 göçmen mülteci, 205'i tarım, 165'i inşaat, 107'si taşımacılık, 54'ü belediye genel işler, 48'i ticaret, 32'si metal, 31'i madencilik, 25'i enerji, 25'i gemi/tersane ve 24'ü tekstil iş kolunda çalışıyorlardı. 14'ü sendikalı, 826'sı ise sendikasızdı. Avrupa Birliğinde toplam istihdam edilen kişi sayısına göre bakıldığında, en az işçi ölüm oranı Hollanda'dadır. Bu ülkede her 100 bin çalışanda 0,5 ölüm olurken Romanya'da 100 binde 5,5; Bulgaristan'da 3,5; Fransa'da 2,5; Almanya'da 0,97'dir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu yürürlüğe girdiğinden bu yana 11 binin üzerinde işçi iş cinayetleri nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu da bize şunu göstermekte Sayın Bakanım: Ölümlü iş kazalarının bu denli yoğun yaşandığı bir ülkede iş güvenliği uzmanlarını ve iş yeri hekimlerini işverene bağlarsanız bunlar iş yerini layıkıyla denetleyemezler. Bu uzmanların mesleki bağımsızlıklarını sağlayabilmek ve denetimci olarak çalışabilecekleri bir ortam yaratabilmek için bağımsız bir fonda ücretlerin toplanması lazım; bu insanların da ücretlerini oradan alması lazım. Ücret aldıkları bir yeri denetleyemeyecekleri ortada, aşikâr.

Bir diğer önemli husus, dünyada meslek hastalıklarından kaynaklı binlerce insan hayatını kaybederken SGK'nin verilerinde Türkiye'de neredeyse sıfıra yakındır. "İş yerlerinde insan sağlığına zararlı kimyasal ve fiziksel etkenlerin neden olduğu hastalıklar" olarak tanımlanan meslek hastalıkları sonucu dünyada her yıl binlerce insan hayatını kaybediyor. Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre dünyada her yıl 1 milyon 200 bin kişi meslek hastalığı nedeniyle ölmektedir. Bu rakam Dünya Sağlık Örgütü araştırmalarına göre de yılda 11 milyon kişinin meslek hastalığına yakalandığını gösteriyor. Yakalandıkları meslek hastalıklarından kaynaklı her yıl hayatını kaybedenlerin sayısı Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre 498 bin kişiyken Dünya Sağlık Örgütü bunu 700 bin kişi olarak belirlemektedir.

Türkiye'de ise meslek hastalıklarından kaynaklı ölümlerin verileri SGK tarafından yayımlanıyor. Ancak SGK'nin verilerine göre 2013-2018 yılları arasında meslek hastalıklarından kaynaklı hiç ölüm yok.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen tamamlayınız.

Buyurun.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Ama bunun yanında aynı dönemde 1.319 kişinin yakınlarına bu ölümler nedeniyle maaş bağlanmıştır.

İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi verilerine göre, Türkiye'de yılda en az 2 bin kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitirmektedir. Uluslararası literatürde bir ülkenin sınırları içerisinde yaşanan ölümlü iş kazalarının 1 ila 12 katı kadar da meslek hastalığından dolayı ölüm olmaktadır ama bizdeki istatistiklerde bu yok.

Sayın Bakanım, Devlet Memurları Kanunu'na uyarak KPSS sonucunda Bakanlığınıza bakanlık müfettişi olarak girip iki yıl çalıştıktan sonra yazılı ve sözlü sınavları başarıp müfettişliğe hak kazanmış insanlar var. Bunların bir kısmı müfettişliğe terfi ettirilmedi, idari mahkeme ve Danıştaya gidenler ancak terfi edebildiler. 348 kişi bu şekilde haklarını alırken 55 kişi ise mahkemeyi kazandıkları hâlde işlerine bunlar verilmemişlerdir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Bunlar insanlarda motivasyon eksikliğine neden olmaktadır. Kurum içi yıllardır süregelen bir liyakat sisteminin bozulmasına, dejenerasyona neden olmaktadır.

Teşekkür eder, Bakanlık bütçesinin hayırlı uğurlu olmasını dileriz.