ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - İbrahim Bey'e ben de teşekkür ederim.

Şimdi, hani Einstein dediği "Arı olmasa dünya olmaz." lafını aşağı yukarı teyit ediyorsunuz.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Evet doğru ama yılı tartışılabilir, üç sene mi olur, beş sene mi olur, onun döngüsünü bilemiyoruz, ekosisteme bağlı.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Şimdi, bir de arılara yönelik aromatik bitkilerin ekilmesi gerektiğini söylediniz. Yani arıcılık bu kadar paralı bir şey mi ya, kaba tabiriyle?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Tabii ki öyle.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Yani oradaki her şeyinizi bırakacaksınız, arıya göre davranacaksınız. Bu bizim pek alışık olduğumuz bir şey olmadı.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Arıya göre davranalım demiyorum Sayın Vekilim, mevcutta zaten oraya bir işlem yapılacaksa arının da faydalanabileceği çiçeği ekelim.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Arı da dikkate alınsın.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Tercihimiz olsun yani.

BAŞKAN - Zaten "bal ormanı" diye kuruyoruz. O yörede yetişen, yetişme modeli olan bitkileri buraya... Mesela öyle yapıyorlar şu anda, bal ormanında.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Ya, zaten arının bir çiçekten faydalanma süresi maksimum yirmi gündür, o açma dönemi. Sonrasında zaten tıbbi anlamda ya da normal ekilip biçilerek hallediliyor. Bunun için politikayı bu yönde yani arıcılık da düşünülerek bundan sonra proje yapılırsa o zaman bir yirmi yıl daha kazanırız ekonomik anlamda.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Bir ara, dünyada işte "Arılar hızla azalıyor, kayboluyor." falan denmişti değil mi? Tarım ilaçlarına mı bağladılar bunları? Ya da şu anda tarım ilaçları arılar için en büyük problem mi?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Aslında o öyle değil Sayın Vekilim.

PROF. DR. HAYRİYE GÜLÇİN SALTAN İŞCAN - Kesinlikle problem.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Ya, bağlantılı ama "colony collapse disorder" diye 2010'lu yıllarda aslında "Amerikan yavru çürüklüğü", "Avrupa yavru çürüklüğü" ve kireç hastalığına bağlı "varroa"nın da etkisiyle -bu arı hastalıkları- bir hastalık akımı söz konusu oldu, hâliyle çok hızlı çöküş meydana geldi. Pestisit de... Arı da şöyle bir şey, arı ölür ama kovana gelmez zaten, kovanın önünde ölür, arıcılık yapanlar bilir. O arı zehirli şekilde kovana giremez, ölür orada, kalır, diğerleri zaten onu atarlar. Azalma açısından, evet, ilaçlar etkili ama esas konu, o bahsettiğiniz, o dünya çapındaki o etkilenimi sağlayan "colony collapse disorder" diye geçen koloni çökmesi. Hastalık sebepleri de bu Amerikan yavru çürüklüğüne bağlı hastalık. Yani bunun biz Türkiye'de denetimlerini yaptık beş yıl, birçok arı kolonisini yakmak zorunda kaldık çünkü tedavi edemedik, birçok yöntem denedik. Bu şekilde tecrit edilerek yapıldı o dönemde, şu an daha iyi.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Bal pazarı çok büyük bir pazar mı? Yani böyle aileleri geçindirecek kadar büyük mü?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Tabii, sunumun başında da söyledim, 80 bin işletme var, sahte balı tam olarak engellersek, evet.

BAŞKAN - Yalnızca Muğla'da bile 2017 sonunda 450 milyon TL kazancı oldu, Muğla ilinde bile. Mesela Ordu bayağı iyidir bu konuda.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Ordu, Muğla, Antalya diye gider sıralaması Sayın Vekilim zaten.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Sanki insanlar bu işi daha çok ikincil iş olarak yapmıyorlar mı, arıcılığı?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - İşte o tercih ettiğimiz bir şey değil, hep onu da söyledim, siz herhâlde sonra geldiniz. Hep emekli olanlar arıcılık yapar, hobi arıcılık yapar, biz bunu istemiyoruz. Yani, yapsınlar, evet, iki üç kovan ama arıcı olarak işletmeye kaydedilen Tarım il Müdürlüğünde Antalya'da 2 bin arıcı var, aslında 500 tane var.

BAŞKAN - Benim bile mesela arıcılık belgem var. Mesela, bizim bir ilçemiz var, Gündoğmuş ilçesi, orada belediye bu işe sahip çıkıyor, festival yapıyor, arısı olmayan ev yok. Her evde, orada kalmış köylülerin hepsinin arıları var; 20, 30, 50. Öyle çok fazla büyük de değil. Mesela benim babam uzun yıllar inşaatçılık yaptı, bıraktıktan sonra 80 yaşına kadar arıyla devam etti. En büyük tedavisi de şu: Çok sert bir adamdır böyle, asabi birisi, Allah'tan arılarla uğraştı da bize falan sarmadı yani.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Son sorum şu: Sükrozla yüzde 100 bal yaptırılabilir mi?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Yaptırılabilir, yapıyorlar, çok maharetli arkadaşlar var, sahtekârlar çok. Yani bal olarak değil ama bal olarak satılır ama bal yapamayız.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Yani arı onu taşımaz mı peteğe?

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Arı taşır fakat kendi diyastaz enzimini salgılar, kendi kursağından geçirir, yine bal kompozisyonunda çıkartır. Biz burada şeker oranına bakıyoruz. Yani yüzde glikoz/früktoz oranına baktığımızda, toplam şekere baktığımızda sakkaroz miktarı da ortaya çıkıyor.

İzninizle o zaman kısaca anlatayım: Esas bal diye yediğimiz bizim şu an, gerçek konuşalım...

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Hava cıva.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Değil, öyle değil. O kadar kötü değil, gerçekten dünyada...

BAŞKAN - Çam balında hiçbir hile yok.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM GÖREVLİSİ İBRAHİM YAVUZ - Dünyanın hiçbir yerinde yok, geziyoruz yani işimiz bu bizim. Kasım, aralık, ocak, şubat, mart aylarında arıya pudra şeker, bal ve polen karışımından yapılmış kek verilir. Hiçbir arıcı, hiçbir vatandaş arısını yaşatamaz. Bal verirse ne olur? "Bal veriyorum hocam?" Bal verirse ne olur? Eğer kokan da bir çiçek balı verdiyse kovanı diğer arılar talan eder. Kokan bir şey koymaması lazım. Bal o yüzden verilmez, bal kısmen koyulur içerisine. Diyelim ki nisan ayında Antalya'ya geldiniz, portakal çiçeği açtı, hafiften pestisit kokulu ama yine güzel portakal balıyla başlar bu sezon. Nisan, mayısta arıya şeker verilir. Haziran da böyle yaylaya doğru çıkartmaya başladığında şeker vermeyi bırakırsanız birinci sınıf kalite bal olur, şu an, bırakırsanız. Bırakmazsanız, beş vakit verirseniz; sabah, öğle, akşam, yine bal olur, düşük kalite bal olur. Üçüncüsü de sahte bal: Yıllarca mücadele ettim, yani yakalayıp polise teslim ettiğim var ama maalesef Ankara'da adres adres biliyorum, kapanıyor, Bakanlık ceza yazıyor, ertesi gün tekrar çıkıyor. Antalya otellerinin, Antalya'da 3.500'den fazla otel var, neredeyse 2 bini hâlâ bu ürünü kullanıyor. Yani yapılacaksa bir şey ben gece gündüz yatayım, bütün bilgimi birikimimi, altmış yıllık ailede arıcıyız, yapalım, bunu bitirelim. Başka türlü şu an öyle bir noktaya geldik ki biz bal veriyoruz gerçek, diyor ki "Balın tadı bozuk." Ağzının o kadar şeyi bozulmuş insanların, damak tadı. Yani o noktaya geldik. Bu üçüncü bal, hiç arı görmeden olan bal. Esansı var bunun, çok güzel üreticileri var, sıkıyorlar içine, birkaç tane de böyle şey... Bal da var içerisinde bir kısmının. O da üçe dörde ayrılıyor kendi arasında; 1/3 bal, 1/2 bal, hani kalite kalite yazmış, hani böyle hep viral bir şekilde arayıp "Abi bize şundan lazım." Diyorsun, mesela sordum ben, çok denetledim. "Çam mı lazım, çiçek mi lazım?" diyor. Ne çam olsun, ne çiçek olsun. Yani böyle maalesef Bakanlık ALO GIDA'da bunu çözdü bayağı ama ALO GIDA'da da başka noktaya döndü. Bu sefer arıcı ama markası yok. 2 bin tane arıcı var, 3 tanesinin markası var, paketleme tesisi. Onun için biz bir proje yaptık, ben o işin içindeydim. TR işletme belgesini yazdık kavanozun üstüne, Arıcılar Birliğinin markasını da koydu; Antalya, İstanbul, Ankara. Bu bir müddet götürdü. Bu sefer bu kâğıtları arıcılar kesmeye başladı, böyle zarf dağıtır gibi "Abi, sana kaç tane lazım? 100 tane lazım, 200 tane lazım." Yine bir şey bulduk. Yani önce kendimizi biraz yani şey yapmamızda fayda var.

Çok teşekkür ediyorum.