HASAN KALYONCU (İzmir) - Mesela, can suyu var, barajlardan veya HES'lerden bırakılacak can suyu var; Bakanlık şu anda onu on-line izliyor, onu dahi on-line izliyor yani o sistemler kuruldu. Şu anda Tarım ve Orman Bakanlığında kirlilik dâhil bütün sistemler on-line izleniyor. Teknoloji ilerledikçe zaten bunu yapıyorlar, denetim sürekli var.

ORHAN SARIBAL (Bursa) - Peki, şunu sorabilir miyim: Su kirlilikleri izleniyor, can suyu da izleniyor; bugüne kadar can suyu olmayan ya da kirliliği görünenlerle ilgili herhangi bir itiraz mı yok, hepsi tertemiz mi ya da bir şey yapıldı mı, ne yapılıyor? Yani takip önemli değil, önemli olan ne yapıldığı.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Anladım sizin dediğinizi. Ben Türkiye'deki 25 havzanın 16'sında fiilî olarak arazide çalıştım, uzmanlık alanım da ekolojik kirlilik, sadece kimyasal değil ekolojik kirlilik. Bakanlığın bu alanda yaptığı bütün projeler bitti, tamamlandı. Sizin az önce sorduğunuz konuyla alakalı, öncelikli kirleticiler, spesifik kirleticiler, ağır metaller, organik kirleticiler, nitrat, nitrit, fosfat kirleticileri, bütün hepsi bütün akarsularımızda çalışıldı. Bunlarla beraber pilot projeler yapıldı, deşarj standartlarını belirlemek açısından, Türkiye'nin deşarj standartları da belirlendi. Şimdi, Çevre Bakanlığında da, Tarım ve Orman Bakanlığında da havza yönetim planları yapıldı. Bunlar belirli sürelerde devreye girecek şekilde yayınlandı da. Proje sonuçları da yayınlandı ve bunlar uygulamaya geçirilecek. Bir anda olmaz, mümkün değil. Mesela, İzmir Körfezi'nin kirliliği. Demin bir soru sordum hocama, su ürünleri fakültesi dekanına "Düzeliyor, düzelme devam ediyor." dedi. Evet, İzmir Körfezi'nde yapılan olaydan sonra düzelme var da İzmir'de çoğunlukla ilçelerin atık su arıtma tesisleri yok ve hâlâ körfeze kirlilik boşaltıyoruz. Kirlilik boşaltırsanız bu önlenmez. Şu anda mesela Küçük Menderes'te, Büyük Menderes'te, Gediz'de -İzmir tarafını düşünelim- diğer büyük nehirlerde de kirlilik problemlerimiz var. Fakat bu var diye bunlarla ilgili Bakanlık hiçbir çalışma yapmadan bekliyor değil, bütün çalışmalar yapıldı, 25 havza didik didik edildi. Seyhan'ı, Ceyhan'ı, Dicle'yi, Fırat'ı, Van kapalı havzasını, Asi'yi, Kızılırmak'ı, Yeşilırmak'ı, Akarçay'ı, Büyük Menderes'i, Küçük Menderes'i bizzat ben çalıştım yani arazide bizzat nehrin içerisine girerek, örnek alarak ben çalıştım. Kirlenme var, Bakanlık da bununla ilgili projelerin hemen hemen hepsini tamamladı. Şu anda havza yönetim planları tamamlanıyor. Şimdi, fabrikalara bir anda "Kirleticileri kes." dediğiniz zaman bütün her şeyi durdurursunuz. Buna süre veriliyor, bu süre içerisinde... Mesela, fosfat, nitrat kirliliğiyle ilgili zannediyorum 2020'ye kadar bir süre var, bunların hepsi çalışılmış vaziyette.

ORHAN SARIBAL (Bursa) - 2 defa uzatıldı o.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Tesisleri bir anda kapatamıyorsunuz. Zaten kirleten ana unsurlar belediyeler. Belediyeler atık su arıtma tesislerini çalıştırmıyorlar, bu hangi partiden olursa olsun. Gece saat bir civarında gidin, bütün hepsi baypas yapıyor.