ARZU ERDEM (İstanbul) - Değerli Başkanım, milletvekili arkadaşlarım; sunum yapan hocamıza teşekkür ediyorum.

Şimdi, ben sunumların neredeyse tamamında ve geçmişte de gelen şeylerden hep aldığımız bilgi, bu internet bağımlılığı ya da bilişimle ilgili bağımlılığın oyunlar üzerinde ağırlıklı durduk, o konuda önerge veren insanlardan biriyim, Mavi Balina'yla ilgili önergeyi Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak ben verdim ama asıl sıkıntılardan yine bir tanesi ve benim çevremde çok fazla gördüğüm -çözüme nasıl kavuşturulacağını da bilmiyorum, o gelen linklerle bağlantılı olması sebebi- alışveriş bağımlılığı. Yani internet üzerinden şu an siz bir gömlek arayın, ondan sonra size o gömleklerle ilgili linkler geliyor ve merakla siz onlara giriyorsunuz, sayısız alışveriş siteleri indiriliyor. Mesela ben internetten hiçbir yükleme yapmadım ama ona rağmen bir yerde es kaza bir elbiseyi beğenip baktıysam onunla ilgili linkler geliyor ve çevremden araştırıyorum bunun özellikle gençler tüm alışverişlerini, biraz da tembellik, biraz da alışveriş merkezlerine gitmek istemedikleri için internetten yaptıklarını, ücretsiz kargo, indirimler falan... Yani o da aslında... Yani bunu nasıl önleyeceğimize dair de bir tedbir alınması... İşte çocuk yaşta eğitim verdik, aileyi de bilinçlendirdik ama bu işte 20 yaş sonrasında çok ciddi bir sıkıntı olarak karşımızda duruyor ve çok inanılmaz borçlanmalara sebep oluyor. İşte kredi kartı batağında olan insanlarla konuşuyorum "İnternetten yaptığım alışverişler beni mahvetti." diyor. Bununla ilgili sizin yapmış olduğunuz bir çalışma var mı?

DOÇ. DR. CÜNEYT EVREN - Bu alanda ben çalışmıyorum, alışverişle ilgili ama demin bahsettim, aslında haklısınız, kumarı soktukları gibi alışverişi de aslında şeyin içine sokmuşlar ve kredi kartı kullanılması işi daha da problemli... Mesela çocuklar ebeveynlerinin kredi kartını kullanarak, ebeveyninin hiç haberi olmadan ciddi ekonomik sıkıntılara yol açabiliyorlar, on-line hemen alabiliyor, oyunu yükseltiyor, bir "item" alıyor vesaire, ciddi problem. Ama sistem artık bu, bunu değiştirmek de çok mümkünmüş gibi gelmiyor bana. İlk fark ettiğimde ben de çok etkilendim, nasıl oldu dedim. İlgi alanım, o sırada işte Avrupa Psikiyatri Kongresinin web sayfasına girdim, giriyorum bir şeye, bir bakıyorum, Avrupa Psikiyatri Kongresinin reklamı geliyor bana. Ya, dedim "Nerden bildiler benim bununla ilgilendiğimi?" ilk karşılaştığımda, sonra öğrendim, siz girdiğiniz anda takip ediliyorsunuz size ait bilgeler... Bunlar veriler olarak bile gidiyor, her yere gidiyor, sizin yaptığınız davranışlar vesaire.

ARZU ERDEM (İstanbul) - Bilinçli kullanımla ilgili eğitimler.

DOÇ. DR. CÜNEYT EVREN - Bu davranışın takip edilmesi sadece şeyde değil, işte oyunlarda da işte bahsetmiştim hani level atlayamıyorsan uyarı geliyor "Şunu şöyle yaparsan geçebilirsin." diye. Onun dışında da var yine. Kumar şirketleri aslında oyuncuların nasıl davrandığını, nasıl hareket ettiğini uzun yıllar izlemişler, ona göre bir sistem oluşturmuşlar ama sonra mecburen paylaşmak zorunda kalmışlar verilerini hük

ûmetlerle, kurumlarla. Şimdi benzer şey oyunlarda var, yani onların da aslında bunlarla ilgili verileri paylaşması gerekir.

ARZU ERDEM (İstanbul) - O oyunlara kimlerin bağlandığı...

DOÇ. DR. CÜNEYT EVREN - Tabii, nasıl oynuyorlar... Çünkü aslında burada bağımlılık yapıcı özellikleri ben vakit dar olduğu için arada bazı slaytlarımda attım, orada vardı, ifadeleri var oyunları geliştiren kişilerin, zaten o ifadelerden anlıyorsunuz. Yani haklılar da, o oyunu satmaları için, çok satmaları için ne kadar bağımlılık yapıcı özellikleri içine koyarlarsa o kadar satacaklar ve bundan para kazanacaklar, üzerlerinde reklamlar ne kadar ilgi çekiciyse o kadar onları yapacaklar, yazacaklar. Biz bunları en azından belli bir seviyede tutmak için çaba gösterilebilir, sınırlama getirilebilir belki.

ARZU ERDEM (İstanbul) - Teşekkür ederim.