ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Sayın Hocam çok teşekkür ederim. Ben Doktor Arslan Kabukcuoğlu, eczacılık fakültesinde arkadaşlarımız vardı, sizin ne kadar zorlu ders anlattığınızı, iyi ders anlattığınızı söylerlerdi. Benim için bu saatte de olsa sizi dinlemek bir şerefti, anlattıklarınız için çok teşekkür ederim.

Şimdi, hocam, bu işe çok emek vermişsiniz, biliyorsunuz ama burada şahsen beni böyle birtakım hayal kırıklığına uğratan şeyler oldu. Örneğin Ordu ilinde kullanılan bir insektisit Artvin'e kadar gitmiş, Giresun'u geçiyor, Trabzon'u geçiyor, Rize'yi geçiyor. Hani Türkiye'de de bunların kullanımı son derece kontrolsüz. Ya pratik olarak, Türkiye'de biz bu toksit etkiden uzak bitki yetiştiremeyeceğiz gibi bir anlam çıkıyor sanki.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - O şöyle: Belki tam Ordu değil, Giresun vesaire oralarda da var. Muhtemeldir ki bir tesadüf ama çok çarpıcı örnek olduğu için söyledim. Türkiye'de organik tarım epey yerleşti, organik tarımda istenen araziler de hâlâ Türkiye'de çok var. O tarz arazilerde yapılmasında yarar var.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Yani bu ütopik bir şey değil, Türkiye'de yetiştirmek mümkün?

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Tabii, tabii. Türkiye'de yapanlar var.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Bir de dediniz ki: Türkiye'de bunların hepsini inceleyecek laboratuvar yok ve incelenmeyen bir şey de piyasaya sürülmemeli dediniz. Yani yine burada da bir problem var gibi gözüküyor. Yani bu işe başlanacaksa örneğin bu Komisyonun konusu olarak öncelikle laboratuvara mı ağırlık vermek lazım, önce bir laboratuvar mı kurdurmak lazım?

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Laboratuvar evet orada haklısınız. Laboratuvar kurulmasını bu Komisyonun sağlaması lazım çünkü ne oluyor biliyor musunuz? Tam analiz için Almanya'ya gidiyor, daha çok Almanya alıyor. Orada birkaç tane var ama bir tanesi çok iyi. Orada bütün bu analizler baştan sona yapılabiliyor. Ondan sonra dönüp tekrar Türkiye'ye geliyor veya dünyaya dağılıyor. Yani şöyle, devletin yok. Devlet bu acı bir şey, ben 1984-1986 seneleri arasında Sağlık Bakanı rahmetli Mehmet Aydın'ın özel danışmanlığını yaptım. O arada bir devlet farmakope laboratuvarı olsun diye farmakope, Refik Saydam'da bir laboratuvar başlattık ama sonra kapatıldı. Şimdi yeni tekrar bir farmakope... Düşünün farmakopedeki analizlerin tamamını yapacak devletin laboratuvarı yok, Tarım Bakanlığı da buna dâhil.

BAŞKAN - Hocam yaklaşık ne kadar bir maliyettedir bu?

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Şimdi, ona bir şey diyemem ama şu an Türkiye'de sarf edilen paraların içinde hiçbir şey. Korkulacak bir şey değil. O şöyle yapılabilir: Kabaca bir hesabı çıkarılabilir.

BAŞKAN - Ona bir çalışalım, bizim uzmanlara da soralım da.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Yani ben her türlü yardıma hazırım. Hatta o tarz bir laboratuvarı Türkiye'de değil Almanya'da görmek isterseniz onu da sağlayabilirim çünkü arkadaşım var orada, nasıldır onu da sağlayabilirim.

BAŞKAN - Bence temel işlerden birisi. Bugüne kadar hep anlatıldı, anlatıldı ama hiç konuşulmadı.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Dikkat ederseniz ben birkaç.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Var denildi, biz her türlü tahlili yapıyoruz dediler.

BAŞKAN - Hocam, öyle bir şey oldu ki yani Komisyon olarak dinlerken hatta çokluğu var. Bezmialem Üniversitesinde, orada var, bir TÜBİTAK'ta var, bir Tarım Bakanlığında var. Ne olacak, anlamsız kurulmuş gibi gelmişti bize. Demek ki laboratuvar...

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Dikkat ederseniz baştan sona dedim. Siz Bezmialem'e verirsiniz, Murat'ın ne kadar yapabileceğini tam bilmiyorum -kaç zamandır hep davet edeceğim, göstereceğim hocam yerimi diyor- ama mesela Yeditepe'nin laboratuvarlarını biliyorum, orada yapar ama bunun rutin, devamlı yapılacağı yer lazım. Çünkü mesela, bunların tarımında -onu söylemeyi unuttum- küçük alanlar müsait değil. Neden? Çünkü eczacılar geliyor "5 dönüm yerim var." diyor. E, tamam. Analiz yapılamaz çünkü o kadar pahalıya geliyor ki 5 dönüm için olan, fiyat yükseliyor. 40-50 dönümlük arazide -en az oradan alınan- rantabl bir fiyatla analizi yapılabiliyor, o da Türkiye'de değil, dışarıda, bütün komple analiz. Yani ihmal edilen, benim meslektaşlarımın da ihmal ettiği... "Etkili maddeler tamam hocam." "Değil." diyorum "Sen bunun pestisitine, ağır metaline, aflatoksinine, okratoksinine, bunlara bakmamışsan 'tıbbi' diyemezsin, zararlı madde veriyorsun, o zaman aktar tababetine gidecek." Yani bu size tabii çok farklı geldi ama bu realite.

BAŞKAN - Evet. Fazla fazla var zannediyoruz. Murat hocam önümüzdeki hafta gelecek, ona da bir soralım "Bunun ne kadarı yapılabiliyor?"

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Yok, hiçbirinde yok. Bana "Hocam, sert söylüyorsun." derler ama bu böyle.

BAŞKAN - Hocam, biz Komisyon olarak şunu anladık sizin anlattıklarınızdan -yani bu işin olmazsa olmazı çünkü yarım asırdan fazla bir zaman ayırmışsınız yani neredeyse bizim yaşımız kadar- birincisi: Bu laboratuvar işi olacak. İkincisi: "Çok dağılmamak lazım, belli ürünler üzerinde çalışalım." dediniz. Üçüncüsü: Genelde toprağa ulaşım diyorduk yani çiftçiyi desteklemek lazım, köylü mutlaka bu işin içerisinde olacak diyorsunuz. Bizim de zaten hedefimiz o. Kırsal kesimi kalkındırmak ve çiftçimizi doğduğu yerde doyurmak gibi bir hedefimiz varsa o zaman bu işlerle ilgili orada tutabiliriz. Ben bir orman mühendisiyim, uzun yıllar ormancılık yaptım yani orman bölge müdürlüğü yaptım; köyde kimse kalmadı yani kesinlikle yaptıramıyoruz, bu işleri zaten yaptıramıyoruz. O zaman bu ürünlerin yapılması için... Burada daha önce gelen Zekeriya Temizel Bakanımız dedi ki: Toprağa ulaşım yani toprak olacak. Onu çözmek için geçtiğimiz dönemlerde yaptık, nedir? İşte, hazine arazilerinden çok düşük kiralayabilecekleri... Ufak tefek engel var ama o olacak. O zaman toprağa ulaşılacak, fazla da üründe dağılmadan büyük arazilerde bu işi yapmamız gerekiyor.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Büyük arazi dediğiniz 40-50 dönüm mü Hocam?

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Şöyle: Rantabl analiz 30 ila 50 dönüm arasında başlıyor. Yani homojen, ektiniz, yetiştirdiniz, oradan alacağınız numuneler var. O numunelerin analizinin yapılması; 5 dönüm ise aynı analizleri, 10 dönüm ise gene... Onun maliyeti doğrudan fiyatı etkiliyor. O yüzden 30 ila 50 dönüm uygun bir rakam olarak ortaya çıkıyor.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Üretime de başlayacaksak nane ile ıhlamurdan başlayalım diyorsunuz.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Ihlamurda ıhlamur korulukları diyorum ben. Neden? Çünkü ıhlamur çok nahif bir çiçek. Ormancı arkadaşlarla şey de yaptık, topladıktan sonra onların kurutma şeyi... Şimdi yerlerde kurutuluyor ormanda ve çürüme oluyor, dökülme oluyor, o yüzden kalite düşüyor. O yüzden de diyelim ki ormanın -siz bilirsiniz- bir yerinde bir ıhlamur, öbür tarafta 50 metre ötede; hâlbuki ıhlamur korulukları olur ise orada... Şu an elimizdeki "tomentosa"nın da -gıdada zaten kullanılıyor- ofisinal olan yerine de kullanılabileceği bu çalışmada gösterildi analizlerle, yayınlandı bu çalışma da. O yüzden ıhlamur korulukları yaparsak...

BAŞKAN - Hocam, burada şunu sorayım ormancı arkadaşlara: Eylem planları yapıyorduk ya, Ihlamur Eylem Planı'mız da var mı?

ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRÜ AHMET İPEK - Var Sayın Başkanım.

BAŞKAN - Onun içerisinde bu şekilde mi planlandı?

ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRÜ AHMET İPEK - Zonguldak Bölge Müdürlüğümüz üzerinde çalışıyor.

BAŞKAN - Tabii, bu ıhlamurun yetişme muhitleri var yani her yerde ıhlamur olacak şey yok. Yani olduğu zaman da hemen olacak bir şey değil çünkü bu ağaç, nane gibi falan değil, çok yıllık bitki. En azından 10'uncu yıldan önce zor olur, 10'uncu yılda falan ancak olur ama eylem planı varsa yani Batı Karadeniz ve belli yerlerde ıhlamur olur.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Marmara'da da iyi, değişik yerlerden numune alındı o projede.

BAŞKAN - Arıcılıkta da o zaman kullanılır, müthiş olur.

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. EKREM SEZİK - Yani sırf koru ıhlamurluk olduğu zaman elde edilen bal da...