| Komisyon Adı | : | DIŞİŞLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Belarus Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlı Kullanımı İçin İşbirliği Anlaşması ile Anlaşmada Değişiklik Yapılmasına Dair Notaların Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi (2/1778) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 22 .05.2019 |
AHMET ÜNAL ÇEVİKÖZ (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, biliyorsunuz, 4 tane ardıl cumhuriyet nükleer ülke olarak adlandırıldı. Bunlar: Rusya Federasyonu, Ukrayna, Belarus ve Kazakistan. Dolayısıyla Belarus'un nükleer teknoloji konusunda bilgili, donanımlı bir ülke olduğu biliniyor. Bu bakımdan Türkiye Cumhuriyeti ile Belarus Cumhuriyeti Arasındaki Bu Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlı Kullanımı İle İlgili İş Birliği Anlaşması olumlu ancak bizim bazı düşüncelerimiz ve bazı sorularımız var, bazı da endişelerimiz var.
Her şeyden önce anlaşmanın 3'üncü maddesinin (l) fıkrası iş birliği alanlarını düzenliyor ve orada "Taraflarca üzerinde karşılıklı anlaşmaya varılabilecek diğer işbirliği alanları." ifadesi bir belirsizlik içeriyor. Yani bu konuda daha evvel de bizim benzer ifadeli anlaşmalarda şerhlerimiz olmuştu, onun için bunu özellikle vurgulamak istiyorum ve bunun bizim açımızdan bir belirsizlik içerdiğini dile getirmek istiyorum. Yine, aynı konuda, benzer şekilde, 4'üncü maddenin (g) fıkrasında da "Taraflarca üzerinde anlaşmaya varılabilecek diğer işbirliği alanları." deniyor. Bu ifade de belirsiz. Dolayısıyla anlaşmanın kapsamında bir belirsizlik, bir genel açıklık olduğunu düşünüyoruz. Nükleer enerji ve nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılması gibi fevkalade hassas bir konuda elbette net olmayan ifadeler rahatsızlık verici.
İkinci olarak: Dikkatimizi çeken husus, Belarus'la imzalanan anlaşmanın 11 Kasım 2016 tarihinde imzalanmış olması. 11 Kasım 2016 tarihinde Belarus'u ziyaret eden büyük bir Türkiye heyeti var. Şimdi, bizim bildiğimiz ve alışageldiğimiz şey, genellikle uluslararası anlaşmaların ya anlaşmayla ilgili bakanlar veya onların olmadığı durumlarda da Dışişleri Bakanları tarafından imzalanması alışkanlığıdır. Bu heyete bakıyoruz, anlaşmanın imzalandığı ziyaret sırasında Türkiye heyetinde Ekonomi Bakanımız, Gümrük Bakanımız, Dışişleri Bakanımız, Orman ve su işleri Bakanımız da var. Fakat anlaşma nedense bizim tarafımızdan Millî Eğitim Bakanlığı ya da Millî Eğitim Bakanı Yardımcısı tarafından imzalanmış. Acaba Millî Eğitim Bakanı Yardımcısı tarafından imzalanmasının özel bir gerekçesi var mı bu anlaşmanın? Onu öğrenmek isteriz, bu konuda açıklık gelirse memnuniyet duyacağız.
Bir de genel olarak da bir şunu vurgulamak isterim: Türkiye'nin elbette önümüzdeki dönemde nükleer enerjiyle ilgili bazı atılımları olacaktır. Bilhassa bunun barışçıl amaçlarla kullanılması. Bu anlaşmada önemli bazı unsurlar olduğu görülüyor gerekçede. Bilhassa radyoaktif atık yönetimi konusunu bu alanda vurgulamak isterim ancak bizim, genel olarak Türkiye'nin enerji politikalarında yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmesi gerektiği açıkçası önemsediğimiz bir husus. Bu konuda anlaşmadan pek de hoşnut olmadığımızı yenilenebilir enerjinin biraz geride bırakıldığı izlenimini ediniyoruz. Bunları vurgulamak istedim.
Teşekkür ediyorum.