ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Sayın Genel Müdür, biraz sonra zorunlu olarak katılacağımız bir toplantı var. Onun için, soruyu önce sorayım, sonra diğer konuya geleyim.

Sayın Başbakan Niğde'ye geldiğinde...

BAŞKAN - Efendim, geneli üzerinde mi?

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Yok, genel değil. Bu konuyla ilgili bir sorum var yalnız.

Sayın Başbakan -şimdiki Meclis Başkanımız- Niğde'ye geldiğinde, "Niğde'nin 20 kilometre ilerisinden yüksek hızlı tren geçiyor." dedi. Ben bütün projelerde aradım, böyle bir tren yolu geçmiyor. Ayrıca Niğde merkezde yüksek hızlı tren projesi de yok. Varsa bunu da açıklarsanız mutlu olurum.

Şimdi, benim söylemek istediğim şu: 1923-1940 yılları arasında bir atılım çağı yaşayan demir yolculuk belli dönemlerde durağanlaştı. Ülkemizde Uluslararası Demiryolları Birliği ve Avrupa Birliği standartlarına göre demir yolu hatlarında 22,5 ton olması gereken dingil basıncının konvansiyonel ana hatların yüzde 33'ünde, köprü ve menzillerin yüzde 40'ında mevcut olduğu ama ağırlıklı kısmın 22,5 ton altında bulunduğu dikkate alınarak şebeke genelinde öncelik arz eden hatlardan başlamak üzere yol, tünel, köprü ve menfezlerin dingil basıncı ve gabari ölçülerinin uluslararası standartlara uygun hâle getirilmesi yönünde çalışmalar yapılıyor mu?

İkincisi, serbestleştirmeyle demir yolu ulaşım yapısı kökten değiştirildi. Bununla ilgili altyapı ve taşımacılık olarak ikiye ayrıldı Devlet Demiryolları. Özelleştirme artık Avrupa'da daha önce denenip sonuç alınamayan bir uygulama. Bu yöndeki çalışmalar devam ediyor mu?

Biraz evvel de söylemiştim, makinistlerin çalışma süreleri on beş saati buluyor. Bu, insanlar için bir olumsuzluk yaratıyor. Normal çalışma süreleri içinde çalışmıyorlar. Keza kadro düzenlemesi yapılmadığı için de çok mutlu olmadıklarını ifade ediyorlar. Bunlarla ilgili yasal düzenleme talebinde ben bulundum ama sizin de kurum olarak, işçi statüsünde memur olması gereken arkadaşlarla ilgili düzenleme için bakanlık düzeyinde bir çalışmanız var mı?

Devlet Demiryollarının yaklaşım ve düşünce olarak varlıkları elden çıkarılan, özelleştirmeye doğru taşınan, yükü, külfeti kuruma bırakılan ve içi âdeta boşaltılan bir duruma taşındığını ben düşünüyorum. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarının meslek liseleri, basım ve dikimevleri, çamaşırhaneleri, kurum eczaneleri kapatılmış, hastaneleri Sağlık Bakanlığına devredilmiş, Haydarpaşa dışındaki bütün limanları özelleştirilmiş ki Mersin Limanı özelleştirme kapsamına alındıktan sonra, acı bir durum, Singapur'dan bir kamu kuruluşu geliyor ve bizim Mersin'deki limanımızı onlar işletmeye başlıyorlar. Eleman yetersizliği nedeniyle istasyonları kapatılan ve günün belli saatleri hizmet verir duruma getirilen, atölyeleri kapatılan, işlevsizleştirilen, kurumda yeni personel alınmamasıyla personel yapısı düşen, kamusal nitelik taşıyan hizmetlerin önemli ölçüde taşeron ve hizmet alımıyla yapılan, ana hatların yüzde 20'lik kesiminde yolcu treni çalıştırmaz duruma getirilen, arazileri ihtiyaçları dikkate alınmadan elden çıkarılan, bir kısmı belediyelere devredilen, özelleştirilen, çalışan sayısı düşürülen, ana hatları yüzde 92'si tek yollu vaziyette çalışan, hızlı tren hatları dışında bir açılım göstermeyen -ki bu hızlı tren de, biliyorsunuz, hâlâ Arifiye'de 70 kilometreye düşüyor, ben hep orayı kullandığım için, treni, hâlâ o da hızlanamadı bir türlü- Ekspres Yolcu Treni, Mavi Tren seferleri bazı hatlarda kaldırılan, birkaç prestij tren dışında arazi ve binaları elden çıkarılan, istihdamın daraltıldığı bir yapıya doğru Devlet Demiryolları götürülüyor. Kamulaştırma sorunları, yatırım projelerinde yapılan kapsamlı değişiklik, maliyet artışlarındaki Sayıştay raporlarına yansıyan bilgiler, dava sayılarındaki artışlar kurumu oldukça sorunlu bir hâle taşıdı.

2 bine yakın boş lojmanınız bulunuyor. Bu anlamda Devlet Demiryollarında bir kısım lojmanlar da yıkıldı. Benim de yirmi yıl oturduğum lojman yıkıldı; Almanların yaptığı, bana göre sit kapsamında da korunması gereken lojman artık yok. Bunlar neyle kontrol ediliyor, nasıl yıkılıyor, nasıl ortadan kalkıyor, anlamak da mümkün değil çünkü hepsinin bir tarihi, kimliği ve yapılış dokusu vardı. Keza, kısım şefleri, hareket memurları, ambar memurları çoğu istasyonda artık yok. İşlev ve kimlik olarak adı var ama içi boşaltılan bir kurum. Bu anlamda, sanırım benim de okuduğum Devlet Demiryollarının...

BAŞKAN - Sayın Gürer, bir toparlayalım.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayıştay raporuyla ilgili ya, ondan...

BAŞKAN - Ama bak, yani şimdi...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - İçinde benim de öğrencisi olarak okuduğum Devlet Demiryolu yurtları vardı, bilmiyorum, herhâlde şimdi kalktı, ben de bir yurt çocuğuyum, Demiryolu yurtlarında okudum, Demiryollarına çok şey borçluyuz okumamızı, yaşamımızı oradan aldığımız için.

BAŞKAN - Allah razı olsun, evet...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Altyapı işletmesi taşerona verilen kopuk işleticiler ve şirketler tarafından amaçlananın dışına düşen bir Demiryolları algısı var. Bunu değiştirecek çalışmalar yaparsanız, iktidara da sizin bu yolda telkinlerinizin önemli olduğunu düşünüyorum, yönlendirirseniz, özelleştirme anlayışından vazgeçip yeniden Devlet Demiryollarını kurumsal kimliğine taşırsanız memnun olacağımı ifade ediyor, başarılar diliyorum.

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Gürer.

Sayın Genel Müdürüm, geneli üzerinde konuşma esnasında yanıt verebilirsiniz Sayın Gürer'in...

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Sayın Başkan, bizim Parti Meclisi toplantımız var. Tutanaktan okuyacağım.