Komisyon Adı | : | ANAYASA KOMİSYONU |
Konu | : | Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin (2/2137) (Alt komisyon metni) |
Dönemi | : | 26 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 06 .03.2018 |
EROL DORA (Mardin) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Ben de hepinizi öncelikle saygıyla selamlayarak konuşmama başlıyorum.
Bu maddeyle sandıklara ait oy sayım döküm cetvelinin sonuna ittifak yapan parti varsa ittifaklarının isimlerinin de yazılması öngörülmektedir. Maddeyle ayrıca oy pusulalarında ittifaklar kısmına basılan oylardan hangilerinin geçerli olacağı düzenlenmektedir. Burada öncelikle belirtmeliyiz ki, oy pusulalarının biçimi ve oy kullanma şekli, kurulacak ittifak lehine, ittifak kurmadan seçime girecek partilerin ise aleyhine olacak şekilde değiştirilmektedir. Teklifte yer alan biçim, oyların sayımını, hesaplanmasını, özellikle ittifak ederek seçime katılan siyasi partilerin her birinin aldıkları özgün oy sayısını belirlemeyi zorlaştırmaktadır. Bu düzenleme oy pusulasında ittifakla seçime katılan partiler ve seçime ittifaksız katılan partiler ile bağımsız adaylar arasında eşit oran ve eşit hüküm esasını gözetmemektedir. Örneğin ittifaka giren X partisi ile Y partisi yan yana yazılacak ve bu ittifak eden partilere ayrılan alan diğer partilere ayrılan alandan çok daha geniş ve belirgin bir yer kaplayacaktır. Diğer taraftan seçimlere ittifak yapmaksızın katılacak olan partilerin oyları sayılırken oy mührünün o partiye ayrılan sütunun dışına taşması hâlinde bu oy geçersiz olarak kabul edilecek iken buna karşın ittifak yaparak seçimlere katılan partilere ayrılmış olan sütun içerisinde herhangi bir yere rastgele basılacak oyların geçerli kabul edilmesinin önü açılmaktadır. Böylelikle siyasi partiler arasında ve dolayısıyla yurttaş iradesinin sandığa yansıması noktasında bir adaletsizliğe yol açılmakta ve bu adaletsizlik yasalaştırılmak istenmektedir. Bir başka ifadeyle ittifak ederek seçimlere katılacak olan partilerin geçersiz oy kaygıları âdeta sıfıra indirgenmektedir. Bu hesaplama şekli adaletsizliğe yol açacağı gibi ittifak ederek seçime katılacak partiler lehine haksız bir kazanca da yol açmaktadır. Bu noktada önerimiz şudur: Seçimlere katılan partilerin almış oldukları oylar ayrı ayrı olmak üzere sandık sayım döküm cetveline işlenmelidir. Daha sonra bu oy sayım döküm cetvellerinin neticesinde oluşan sandık tutanakları ilçe seçim kurullarında birleştirildikten sonra ittifak eden partilerin almış oldukları toplam oylar ya ilçe seçim kurullarında veya il seçim kurullarında il bazlı tutanak birleştirme işlemi esnasında hesaplanmalıdır. Böylece seçimlere eşit koşullarda girmeleri gereken partilerin almış oldukları oyların hesaplanması, sayılıp dökülmesi süreçlerinde ortaya çıkabilecek adaletsizliğin büyük ölçüde önüne geçilmiş olacaktır. Bir başka bir ifadeyle olması gereken; oy pusulalarının ve sayım döküm cetvellerinin şekil ve biçiminde herhangi bir değişiklik yapılmadan ittifaka giren partilerin aldıkları oyların sandık kurullarında değil il seçim kurullarında toplanarak hesaplanmasıdır. Aksi takdirde öngörülen uygulama siyasi partilerin eşit koşullarda yarışma ilkesine aykırılık teşkil edecektir. Bu gerekçelerle bu maddenin bu hâliyle kabul edilmesini doğru bulmuyoruz ve eşitlik ilkesi çerçevesinde düzenlenmek üzere teklif metninden çıkarılmasını talep ediyoruz.
Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.