GARO PAYLAN (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakan, öncelikle teşekkür ediyoruz yani bu anlamda önemli bir gelişme ama ilk gelen durumunu da biliyorsunuz, yalnızca 30 kilise, manastır, mezarlık vardı, uyarıldı ve bunlar 56'ya tamamlandı yani kilise, manastır, mezarlık olarak tamamlandı. O anlamda teşekkür ediyoruz. Ancak biliyorsunuz, ilgili vakıfların verdiği listelerde akarlar da var. Size 110 küsurluk bir liste vermişler, akarlar yani tarla, arsa, arazi noktasında talepleri vardı. Bu madde onları içermiyor. Umalım ki ilerleyen dönemde Hükûmet bu yönde de adım atsın. Ancak ben Vakıflar Genel Müdürümüzle görüştüğümde diğer vakıfların da benzer talepleri olduğunu, bunların bu çerçevede değerlendirileceğini söyledi.

Bir de Sayın Bakan, Anadolu sathında, Türkiye sathında 10 bine yakın metruk kilise, mezarlık, manastır var ve bunlar kültürel varlığımız, hepimizin ortak kültürel mirası. Bunların çoğu sahipsiz veya vakıflara tabi, diğer kamu kuruluşlarının elinde olduğu için yıkılıyorlar ve bunlar ihya edilmedikleri için, sahipsiz oldukları için de kültürel varlıklarımız yok oluyor. Bunları yalnızca vakıflara vermek de çözüm değil çünkü onların onları ihya edecek gücü de yok; yani siz deseniz ki Ermeni toplumuna, Süryani toplumuna: "Biz size bu kadar kiliseyi verelim." İnanın "Bize vermeyin." derler. Sayın Bakan, eğer deseniz ki siz bize Ermeni toplumu olarak: "Biz size 3 bin kilisenizi, manastırınızı bugün verelim." "Aman bize vermeyin." deriz çünkü sahip çıkamayız, ihya edemeyiz. Bu anlamda bunların Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür Bakanlığı, diğer ilgili kuruluşlarla birlikte nasıl ihya edileceğiyle ilgili, nasıl kullanılacağıyla ilgili bir master plana ihtiyaç var. Yalnızca böyle malı verdim, aldım meselesine indirgememek gerekiyor. Bunların hepsi kültürel varlığımız, ortak tarihimiz. Bu anlamda bunu Kültür Bakanlığının, belki Maliyenin, belki Vakıflar Genel Müdürlüğünün ortak olarak master plana çevirmesi önerisi var. Yalnızca mal vermekle sorun çözülmez.