MUSA ÇAM (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

82 maddelik torba kanunun en sıkıntılı maddelerinden bir tanesi bu arkadaşlar.

Sayın Garo Paylan ve Sayın Kuşoğlu bu konudaki hassasiyetlerin altını çizdiler. Gerçekten İşsizlik Fonu'nda şu anda 117 milyar lira para birikmiş. Bu paranın kullanılması konusunda zaman zaman kimi altyapı yatırımlarına buradan kaynak aktarıldığını biliyoruz gerek GAP'ta gerekse duble yollarda, otoyolların yapımında buradan kaynak aktarıldığını biliyoruz.

Şimdi, amacının dışında kullanıldığı açık ve net. İşsizlik Sigortası Fonu'nda hem işçiden kesilen para hem de işverenden kesilen paylardan oluşan bu kaynağın maalesef amacının dışında kullanıldığı açık ve net. Kuşkusuz sanayiciyi, işadamını desteklemek hepimizin görevi, İstihdamı artıracaksa, işsizlik oranını çözecekse buradan kaynak aktarmak; eyvallah bir sorun yok ama benden önceki konuşmacı arkadaşlarımın da söylediği gibi suiistimale son derece açık ve yazılış biçimi itibarıyla toplam 4 sayfa ve 32 başlıktan oluşan, paragraftan oluşan bir düzenleme. Bunun neresinden girilip neresinden çıkılır onu bilemiyorum ama gerçekten işçilerin alın terinden kesilmiş olan bu para burada birtakım yerlere kaynak olarak aktarılmak istenmektedir.

Özellikle geçici 19'uncu maddeye göre 2018 yılında İŞKUR'a kayıtlı ve maddenin kapsamına giren, örneğin istihdamdan önceki son üç ayda en fazla on gün sigortalı çalışmış olanlar dâhil olmak üzere işsizlerin ilave istihdam olarak istihdam edilmeleri hâlinde yani iş yerinin 2017'deki ortalama istihdam sayısının bu yeni istihdam ile artmış olması koşuluyla prime esas kazanç alt sınırı yani brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında 2018 için toplam tutar 659,59 TL işverene prim desteği İşsizlik Sigortası Fonu'ndan sağlanacak arkadaşlar. Kişi başına yaklaşık olarak 659,59 TL'si işveren prim desteği olarak ödenecek arkadaşlar. Yani işçi eğer asgari ücretle istihdam edilirse tüm Sosyal Güvenlik Kurumu ve işsizlik sigortası primleri fon tarafından karşılanacak arkadaşlar, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmış olacak. İşçi daha yüksek bir ücretle istihdam edilirse işçi adına ödenecek toplam prim 659,59 TL düşülecek arkadaşlar.

İş yerinin imalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi hâlinde ise prim indirimi prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanmayacak, işçinin tüm Sosyal Güvenlik Kurumu ve işsizlik sigortası primleri hem işçi hem işveren payları fon tarafından karşılanacak arkadaşlar, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak. Buradaki üst sınır 2.029,50 TL olacak. Yani brüt ücreti yaklaşık 7 bin TL'nin altında olan yeni istihdam edilen işçilerin tüm primleri fon tarafından karşılanacak arkadaşlar. Bu felaket bir şeydir, felaket bir şey.

Bu prim desteği yaklaşık olarak 2020 yılı Aralık ayına kadar yani istihdam edilen işçiler için on iki ay süreyle uygulanacak ancak kanunda da belirtildiği gibi "İşçinin 18 yaşından büyük kadın, işçinin 18-25 arası erkek, işçinin engelli olması hâlinde bu süre on sekiz ay olarak uygulanacaktır." denilmektedir.

Geçici 20'nci madde de, 2017 yılında kayıtlı sigortalı işçi sayısı ortalama en az 1, en çok 3 olan, imalat sektöründe faaliyet gösteren, ustalık belgesi sahibi olan iş yerlerini kapsamaktadır arkadaşlar. Bu iş yerlerinde 2018 yılında İŞKUR'a kayıtlı ve maddenin kapsamına giren, örneğin istihdamdan önceki son üç ayda en fazla on gün sigortalı çalışmış olan işsizlerin ilave istihdam olarak istihdam edilmeleri hâlinde yani iş yerinin 2017'deki ortalama istihdam sayısının bu yeni istihdamla artmış olması koşuluyla prime esas kazanç alt sınır yani brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi priminin tamamı tutarında -2018 için toplam tutar 659.59 TL- işverene prim desteği İşsizlik Sigortası Fonu'ndan sağlanacak. Yani işçi eğer asgari ücretle istihdam edilirse tüm Sosyal Güvenlik Kurumu ve işsizlik sigortası primleri fon tarafından karşılanmış olacak. İşçi daha yüksek bir ücretle istihdam edilirse işçi adına ödenecek toplam primden 659.59 TL düşülecek 2018 yılı Aralık ayı sonuna kadar. Ayrıca, bu yeni işçi için işverene, işçinin prim ödeme gün sayısının 53.44 TL'yle çarpımı sonucu elde edilen tutar ücret desteği olarak fondan ödenecek. Yani işçi ayda otuz gün çalışıyorsa bekâr işçiye ödenen asgari ücret tutarı olan 1.603,2 TL ayrıca işverene ücret desteği olarak sağlanacaktır 2018 Aralık ayı sonuna kadar. Böylece, bu kapsamdaki işveren 2018 yılında yeni işçi alır ve bu işçiyi asgari ücretli çalıştırırsa işçinin tüm ücreti fondan karşılanmış olacak arkadaşlar, bütün ücretleri fondan karşılanmış olacak. İşçinin tüm sigorta primleri yine fondan karşılanmış olacak; "işverene prim desteği" adı altında 659.59 TL, "ücret desteği" adı altında 1.603,2 TL sağlanacak yani toplam destek tutarı 2.262,71 TL'yi bulacak. Hem asgari ücret hem de ayrıca sağlanan 659 TL'yi topladığımızda, işverene kişi başı, yaklaşık olarak 2.200 TL oranında bir destek sağlanacak. Bu kapsamdaki işverenin devlete asgari geçim indirimini düştükten sonra işçi adına ödeyeceği 106.55 TL tutarındaki gelir vergisi, işverenin ödeyeceği vergiden düşüleceği ve 15.40 TL tutarındaki damga vergisi alınmayacağı için, bu yeni işçinin işverene maliyeti sıfır olacak arkadaşlar, maliyeti sıfır olacak arkadaşlar. Sayın Bakan, bunları söylüyorsunuz ama gerçekten maliyeti sıfır olacak.

Asgari ücretli işçinin işverene maliyeti 2.384,66 TL, prim indirimi

659.59 TL, ücret desteği -yani asgari ücret olarak- 1.603,2 TL, ödenmeyecek damga vergisi 15.40 TL,

işverenin vergiden düşeceği gelir vergisi 106.55 TL, işverene maliyeti artı... Eğer doğru hesaplanırsa, arkadaşlar, bütün bunların hepsi İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenecek, devlet kesesinden ödenecek; bütün bunlar ödendikten sonra -esas mizah olan- işveren artı 0,08 kuruş da kârlı olacak arkadaşlar. Cebinden bir kuruş para çıkmayacak, artı 0,08 kuruş da bu hesaplamalara göre kâra geçecek arkadaşlar. Yani işverenin cebinden hiçbir maliyet çıkmayacağı gibi işveren 8 kuruş kâra geçecek arkadaşlar, açık.

Söz konusu maddeye göre "İşverenin 1'inci derece kan veya kayın, hısım ya da eşi olanlar bu maddedeki destekten yararlanamayacak." denilmektedir. Ama Sayın Garo Paylan'ın söylemiş olduğu konu çok önemlidir. "Kan bağı olan, hısım, akraba, yeğen, çocuk olmayacak." deniliyor ama maalesef, ne yazık ki fiiliyatta, uygulamada bunların olacağının altını yüzde yüz garanti ediyorum arkadaşlar.

"Bu destekten yararlanılarak istihdam edilen işçilerin fiilen çalıştırılmadıkları tespit edildiği takdirde destek kesilecek ve cezai yaptırım uygulanacaktır." denilmektedir ama bu kadar az müfettişin olduğu yerde Sayın Başkan dedi ki: "45 bin iş yerini -yani yüzde 4, yüzde 5 oranında iş yerini- denetleyebiliyoruz." Dolayısıyla bunun denetlenmeyeceği, suistimale açık olduğu aşikârdır arkadaşlar. Buna rağmen, bu maddeyle işverene maliyet sıfıra indirildiği için işverenler 2'nci derece akrabalarını kâğıt üzerinde istihdam etmiş gibi gösterebilecek, denetimler son derece az ve sınırlı olduğu için büyük vurgunlar olacaktır arkadaşlar, açık.

Geçici 21'inci madde ile geçici 19 ve 20'nci madde kapsamında yeni istihdam edilen işçiler için damga vergisi ödenmeyecek. İşçi adına işveren tarafından asgari geçim indirimi tutarı düşüldükten sonra devlete ödenecek gelir vergisi işverenin muhtasar beyannameyle kendi ödeyeceği vergiden düşülecek. Böylece, geçici 20'nci madde kapsamında yeni istihdam edilen işçi bakımından işverene maliyet sıfıra düşecek, işçinin asgari ücretli olduğu varsayıldığında değerli arkadaşlar.

19'uncu madde kapsamında yeni istihdam edilen işçi bakımından işverene prim indirimi sağlanacağı gibi, ayrıca işverenin damga vergisi ve işçi adına ödeyeceği gelir vergisi de sıfırlanmış olacak ve böylece işveren için işçinin maliyeti en az 121.95 TL daha azalacak arkadaşlar.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Kimin maliyeti?

MUSA ÇAM (İzmir) - İşverenin.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Tamam.

MUSA ÇAM (İzmir) - Sonuç olarak, Sayın Bakan, "istihdamı teşvik" adı altında İşsizlik Sigortası Fonu bir kez daha böylece yağmalanacak, kusura bakmayın. Bu "yağmalanacak" cümlesini söylerken... Yani siz iyi niyetle bunu yapıyorsunuz ama bu tam bir soyguna dönüşecektir, bunu açık ve net bir şekilde söylemek istiyorum.

Şimdi, değerli arkadaşlar, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan faydalanma koşulları şöyle... Cevdet Bey, Sayın Başkan... İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanmak için aranan koşullar: Son üç yılda en az 600 gün prim ödemesi gerekiyor, doğru mudur?

SGK BAŞKAN YARDIMCISI CEVDET CEYLAN - Doğru.

MUSA ÇAM (İzmir) - Peki.

Son yüz yirmi gün içinde kesintisiz prim ve isteği dışında işsiz kalmak gerekiyor, doğru mudur?

SGK BAŞKAN YARDIMCISI CEVDET CEYLAN - Doğru.

MUSA ÇAM (İzmir) - Doğrudur.

Milyonlarca işsiz işsizlik sigortasından faydalanamamaktadır bu zor koşullar nedeniyle; faydalanamıyor, koşulları zor. Altı yüz gün prim ödemesi gerekiyor, son yüz yirmi gün içerisinde prim ödemesi gerekiyor -bunlar üç yıl içerisinde- faydalanamıyor. Faydalanabilen işçilere ise işsizlik ödeneği sınırlı sürelerle -yüz seksen ila üç yüz gün arasında yani altı ay ila üç yüz gün arasında, bir yıl arasında- ödenmekte ve işsizlik ödeneği tutarı 762.05 TL ile 1.524 TL arasında değişmekte arkadaşlar. İşçinin ücreti ne kadar olursa olsun, 1.524 TL'yi aşamamaktadır arkadaşlar.

İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının hafifleştirilmesi, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresinin artırılması ve ödenek tutarının yukarı çekilmesi gerekirken bu düzenlemeyle bunların hiçbiri yapılmamakta; işsizlerin çoğunun yararlanamadığı işsizlik sigortasında biriken tutar işverenlere "prim" ve "ücret desteği" adı altında -yine hoşlanmayacağınız bir cümle- peşkeş çekilmektedir arkadaşlar.

Yeni istihdam olanakları yaratılmak isteniyorsa uygulanan teşvik ve desteklerin karşılanacağı yer İşsizlik Sigortası Fonu değildir. Eğer birtakım destekler yapılacaksa bu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ve hatta Maliye Bakanlığının bütçesinden olmalıdır arkadaşlar. Buralardan karşılanması gerekirken, emekçi kardeşlerimizden ve işveren arkadaşlarımızdan ödenen bu primlerin bu şekilde masumane gösterilerek -4 sayfa ve 35 başlık altında, paragrafta toplanan teşvikleri desteklemek için yapılan bu düzenleme- İşsizlik Sigortası Fonu'nu, birtakım yatırımları desteklemek için kullanmanın dışında, birtakım art niyetli insanlara peşkeş çekmek, ayrıcalık tanımaktan başka hiçbir şey değildir.

Gelin Sayın Bakan, Sayın Başkan, bunu düşünelim. Bu konunun ilgili taraflarını, işçi, işveren, sendikalar tarafını da dinleyelim; bunların da önereceği bir şekilde sanayicimizin, iş adamımızın, KOSGEB'in, organize sanayi bölgesinde bulunan iş yerlerinin destelenmesi için makul, uygulanabilir, adil bir destekleme için elimizden geleni yapalım. Ama lütfen, İşsizlik Sigortası Fonu'nda birikmiş olan bu paralara, bu kaynaklara bu şekilde el uzatmayalım diyorum.

Teşekkür ediyorum.