MUSA ÇAM (İzmir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Önce bir şey sormak istiyorum: Arka sırada sakallı, gözlüklü olan arkadaş hangi kurum ve kuruluş adına burada bulunmaktadır, onu öğrenmek isterim. Biraz önce yaptığım konuşmada bir video çekimi yaptı, benim konuşmamı videoya aldı. Çok önemli değil benim konuşmamı videoya alması. Benim korkum yok, kaygım yok, endişem yok ama hangi kurum ve kuruluştan olduğunu öğrenmek isterim arkadaşın.

BAŞKAN - Yahu ben de merak ettim ama videoya almak gibi bir şey bizim uygulamalarımızda yok.

MUSA ÇAM (İzmir) - Benim gizlim saklım yok.

TÜRK TELEKOM TEMSİLCİSİ - TÜRK TELEKOM Kurumu adına buradayım. Videoya almak değil, öyle bir düşüncemiz yani Sayın Milletvekilimin kayıt almak suretiyle...

MUSA ÇAM (İzmir) - Çekim yaptınız, çekim yaptınız.

TÜRK TELEKOM TEMSİLCİSİ -Silebilirim de ama...

MUSA ÇAM (İzmir) - Yok, öyle korkum, kaygım yok benim ama...

TÜRK TELEKOM TEMSİLCİSİ - Özür dilerim, müsaade buyurur musunuz.

Ben sadece kendi adımıza görüşmeleri -benim de ilk defa katıldığım bir toplantı bu- anı olsun diye aldım, o kadar.

MUSA ÇAM (İzmir) - Peki, sorun yok, sorun yok.

BAŞKAN - Yok, anı değil yani benim anladığım kadarıyla en fazla Sayın Çam'ın konuşmasını beğendiniz ama Komisyonumuzda bu çekimler yasaktır!

MUSA ÇAM (İzmir) - Sorun yok, benim için sorun yok.

BAŞKAN - Bunlar izne tabidir.

TÜRK TELEKOM TEMSİLCİSİ - İsterseniz silebilirim.

MUSA ÇAM (İzmir) - Yok, benim için sorun yok, sorun yok benim için.

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.

Ama çok alındım beni çekmediğin için bu arada!

MUSA ÇAM (İzmir) - Yani normal, aramızda o kadar fark olsun yani Sayın Başkan.

BAŞKAN - Yahu sen Çam'sın, ona bir şey demiyoruz, evet.

MUSA ÇAM (İzmir) - Yapı denetimi hakkındaki bu düzenlemede şimdi, 10 ve 11'inci maddeler birbiriyle bağlantılı, önemli meseleler arkadaşlar. Bununla ilgili, özellikle Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2'nci maddesindeki değişiklikle yapı denetimi kuruluşlarının görevlerinde değişiklik yapılmıştır. Maddenin dördüncü fıkrasının b) bendi "Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek" şeklinde iken "Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek" şeklinde değiştirilerek yapı denetim kuruluşlarının yapı ruhsatını imzalama şartı kaldırılmıştır.

Bu değişiklik inşaat sahasında yapı bilgilerinin yer almaması sonucunu doğurur. Ayrıca yapı denetim kuruluşlarının imzalarının sadece yapı ruhsatlarında değil, yapı kullanma izin belgelerinde yer almayacağı anlamına gelmektedir. Bu durumda sorumluluğun başlangıç ve bitişinde belirsizlik doğacak, yasanın 3'üncü maddesine göre yapı denetim kuruluşlarının ruhsat ve eklerine aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olan imalat nedeniyle ortaya çıkacak hasarlarda taşıyıcı sistemde on beş yıllık, taşıyıcı olmayan kısımlarda iki yıllık sorumluluğu tartışmalı hale gelecektir. 4708 sayılı Kanun'un amacı, sağlam yapılar yaparak muhtemel afetlerde can ve mal güvenliğini, yapıların fen ve sağlık kurallarına uygun ve kaliteli yapılması için denetimini sağlamaktır.

Değerli arkadaşlar, 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 tarihlerinde yaşanan depremler sonrasında meydana gelen kayıplar, denetimsiz yapılaşmaların yol açabilecekleri zararları göz önüne sermiştir. Bunları unutmak, bunları görmezden gelmek, bunları hafızalarımızdan silmek büyük bir hatadır, büyük bir günahtır.

4708 sayılı Yasa'nın gerekçesinde de yer verilen, ülkemizde yerleşme ve yapılaşmalara, 3194 sayılı imar Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümleriyle getirilen denetime ilgili idarelerce uyulmadığı, yapılan araştırmalarda proje denetimi aşamasında dahi hatalar olduğu, uygulamanın ise hiç denetlenmediği ve şantiyelerin yüzde 90'ında yönetmelik ve standartlara aykırı beton döküldüğü tespitleri ülkemizde yapı denetiminin önemini açıklamaktadır. Bu tespitler, yapı projelerini ve uygulamalarını denetlemekle sorumlu olan belediyelerin uygulamayı hiç denetleyemediklerini bütün çıplaklığıyla ortaya koymuştur.

Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile imar mevzuatı uyarınca öngörülen fenni mesuliyetiyle ilgili idareye karşı üstlenilen yani kamu adına denetim yapan yapı denetim kuruluşlarının yapı ruhsatındaki imzalarının kaldırılması idarenin zaten yapmadığı inşaat denetiminin yapı denetim kuruluşları tarafından da yapılmamasına yol açacaktır. Yatırımları kolaylaştırmak amacıyla bu tür değişikliklerin kamu düzeni, kamu güvenliği gibi gerekçelerle getirilmiş olan yapı denetimi zorunluluğundan ayrılmayı gerektirecek haklı bir nedene dayandığı da asla ileri sürülemez.

Sayın Başkan, devletin Anayasa'nın 56'ncı ve 57'nci maddelerinde öngörülen görevlerini yerine getirebilmesi ancak sürekli gözetim ve denetimle gerçekleşebilir. Sağlıklı ve dengeli bir çevre yaratılması yapıların uyulması zorunlu standart kural ve yöntemlere ve mevzuata uygunluğunun denetlenmesini gerektirir. Yapı denetimi devletin kolluk görevinin bir parçasıdır. Yatırım ortamının yerli ve yabancı yatırımcılar için elverişli duruma getirilmesi insanın maddi ve manevi yaşamının, toplum güvenliğinin ve sağlığının önüne asla geçemez ve geçmemelidir. Yasanın 3'üncü maddesinde yapılan değişiklik ise amacın sadece yatırımların önündeki idari engellerin kaldırılması olmadığını, yapı denetim kuruluşlarını sorumluluktan kurtarmak olduğunu da göstermektedir.

Sayın Bakan, bir sağlıkçı olarak bunu söylemek istiyorum; Kocaeli depremlerini ve diğer depremleri sizler çok yakından yaşadınız.

Yasanın 3'üncü maddesinin ikinci fıkrası "Yapı denetim kuruluşları, denetçi mimar ve mühendisler, proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye karşı, kusurları oranında sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlarda ise iki yıldır." şeklindedir. Bu maddeyle, yapı denetim kuruluşlarının yapı sahibi ile ilgili idareye karşı sorumlulukları ve sorumluluğun kapsamı ile sorumlu olacakları durumlar düzenlenmekte ve sorumluluklara ilişkin zaman aşımı süreleri belirlenmektedir. Bu fıkrada "yapı denetim kuruluşu" ibaresi "öncelikle risk bazlı denetim yapan yapı denetim kuruluşları" şeklinde değiştirilmektedir. Ne yasada ne de uygulama yönetmeliğinde "risk bazlı denetim yapan yapı denetim kuruluşu" tarifi bulunmamaktadır. Bu ifadeyle ne kastedildiği belirsizdir. Eğer yeni bir kuruluş türü getirilmek istenmekte ise öncelikle tanımı yapılmalıdır. Bu hâliyle risk bazlı denetim yapmayan mevcut yapı denetim kuruluşlarının yapı sahibine ve idareye karşı herhangi bir sorumluluğunun olmayacağı anlamı çıkmaktadır.

Yapılan değişikliğin gerekçesine baktığımızda da "Yasaya risk bazlı denetime ilişkin hüküm eklenmektedir." açıklamasına yer verildiğini ancak bu denetimin ne anlama geldiğinin açıklanmadığını görmekteyiz. Bu nedenle, 10'uncu ve 11'inci maddeler, gerçekten, 80 milyonluk ülkede ve deprem üzerinde oturan bu ülkenin insanlarına karşı biraz daha yapı denetimi ve birtakım görevlileri kurtarmaya yönelik... Yatırım ortamını iyileştireceğiz diye sağlıksız inşaat sektörünün yeni baştan hortlayacağının bir ipucudur. Bunu buradan söylemeyi tarihî bir görev biliyorum.

Teşekkür ediyorum.