ADEM GEVERİ (Van) - Sayın Başkan, teşekkür ederiz.

Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri, saygıdeğer bürokratlar ve basın emekçileri; hepinizi selamlıyorum.

Evet, birçok arkadaş, özellikle muhalif milletvekili arkadaşlar, biliyorsunuz, çeşitli rakamlar vererek mevcut, şu anki Gümrük ve Ticaret Bakanlığının harcamaları, ticaret açığı, ithalat ve ihracat dengesizliği ve ihtiyaç duyulan teknik tesis, araç, gereç ve aynı zamanda personel açığıyla ilgili birçok bilgi verdi; bunları burada tekrarlamaya gerek yok. Ben, daha çok yaşadığımız, bulunduğumuz ve vekili olduğumuz bölge Van ili ve aynı zamanda da bir bütün olarak bölgede yaşanılan insani trajedi ve insani ilişkiler açısından durumu ele almak istiyorum.

Bu vesileyle öncelikle, maalesef insani bir trajediye dönüşen, aramızda çizilen suni sınırlar var İran, Irak ve Suriye'yle. Ki, bu suni sınırlar maalesef kardeş halkları, soydaşlarımızı birbirimizden ayırdığı gibi, dindaşlarımızı birbirimizden ayırdığı gibi, yetmiyor, aynı zamanda maalesef birçok zaman iç savaşlara, kavgalara ve tartışmalara sebep olmuştur ve bunun sonucunda da birçok insanımızı yitirmişiz. Bugün bile, biliyorsunuz, bölgede devam eden bir iç savaş ve çatışmalar sürmektedir, maalesef her gün üzücü haberler bu nedenle gelmektedir.

Doğal olarak da bizim sadece rakamlarla gümrük, sınır ve ticarete yaklaşmamamız lazım, aynı zamanda insani yönüyle, insani ilişkiler, insani trajedi yönüyle, sosyokültürel yönüyle de ele almamız lazım; bu nedenle, özellikle de söz almak istedim. Malumunuz, biliyorsunuz, bu kaçakçılık, özellikle de meşru, yasal ürünlerin getirilip götürülmesi noktasında mevzuatın yetersiz olmasından, kimi zaman hükûmetlerin yanlış politikalarından dolayı maalesef insanlar bölgede geçimini sürdürebilmek için sınırda kaçakçılığa başvurmak zorunda kalıyor ve bundan dolayı kimi zaman da canını yitirmesine sebep olacak kadar ağır bedeller ödemekte. Nitekim, 2015'e kadar Van sınırlarında, en azından, 113 insanımız maalesef yaşamını yitirmiş, öldürülmüş ve 145 insanımız da maalesef çeşitli şekillerde yaralanmıştır. Bunlarla ilgili hiçbir şekilde maalesef ne bir tazmine gidilmiştir, telafiye gidilmiştir ne de bunun önünü almaya dönük herhangi bir meşru çerçevede yasal bir düzenleme yapılmıştır. Tamamen olay... Terörle mücadele adı altında, sanki bir düşmanla savaşılıyormuş gibi sınırlar zapturapt altına alınmakta, o bölgede yaşayan insanlar sırf geçimini sürdürebilmek için canı pahasına sınırları geçerken karşısında maalesef devletin o soğuk yüzünü görmekte ve kimi zaman da bu aileler çocuklarının maalesef canlarını yitirmesine maruz kalmaktadır.

Yine, biliyorsunuz, devletler uluslararası ilişkilerde çeşitli anlaşmalar yaparlar ve bu anlaşmalar ya yine bir anlaşmayla, antianlaşmaya bozulur ya da bunlar süresi sonucunda bozulur. Ama, mevcut Hükûmetin biliyorsunuz, güney Kürdistan bölgesel hükûmetiyle yaptığı birçok anlaşma var ki bunların bir kısmı maalesef gizli olduğu için biz de içeriğini bilmiyoruz ama özellikle enerji anlaşmaları olduğunu ve bu anlaşmaların da uzun süreler kapsamında yapıldığını biliyoruz. Fakat, bunun dışında, biliyorsunuz, gümrük sınır kapılarında çeşitli ürünlerin ithalatı ve ihracatı yapılmakta ve bunlarla da ilgili anlaşmalar yapıldı. Hatta bu anlaşmalar çerçevesinde özellikle Kürdistan bölgesel yönetimiyle ilgili, yeni sınır kapılarının açılmasıyla ilgili anlaşmalar yapıldı ki bununla ilgili somut adımlar atıldı. Biliyorsunuz, Hakkâri Şemdinli'de Derecik Sınır Kapısı ve yine Hakkâri Çukurca'da Üzümlü Sınır Kapısı açıldı ama şu an bunların statüsünü bilmiyoruz. Malum, Türkiye'nin Kürt bölgesel yönetimiyle olan ilişkileri, siyasal, politik ilişkileri değiştiği için, tamamı Bağdat'ı...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen, toparlar mısınız son cümlelerinizi.

ADEM GEVERİ (Van) -...esas alan bir siyaset şu an güttüğü için doğal olarak da oradaki yatırımların hangi düzeyde ve ne şekilde durduğunu bilmiyoruz. Bütün bunları özellikle Gümrük Bakanlığının dikkatine sunmak açısından ele almasını istiyoruz.

Bu vesileyle teşekkür ediyoruz dinlediğiniz için.

BAŞKAN - Ben teşekkür ederim.