Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/884) |
Dönemi | : | 26 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 17 .10.2017 |
GARO PAYLAN (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakan, değerli arkadaşlar; şu anda uluslararası şirketler biliyorsunuz pazarda hâkimler ve yerli bir markamız dahi yok. Hani hep yerli ve millîden bahsediyorsunuz ya. Piyasada Türkçe ismiyle satılan herhâlde bir marka kalmadı ve bu yabancı şirketler yüzde 86 oranında yabancı tütün kullanıyorlar, ithal tütün kullanıyorlar Sayın Bakan. Yani kanundaki yanlışlığa bakar mısınız. Sayın Orhan Sarıbal söyledi, Türkiye'de 47 çeşit tütün üretilebiliyor. Bu şirketlerin ürettiği tütün de, kullandığı tütün de Türkiye'de üretilebiliyor ama içilen her sigarada yüzde 86 oranında yabancı tütün var, ithal tütün var. Yerli tütün yüzde 11, 12, 13, neyse, o civarlarda geziyor. Lütfen düzeltin beni.
TAPDK BAŞKANI SUAT EVCİMEN - Yüzde 15.
GARO PAYLAN (İstanbul) - 13-15. Bize gelen rakamlar işte en fazla 15 yerli tütün. Yasa yapıcı gerçekten bu uluslararası şirketlere bu pazarı bırakırken -açıkça söyleyin- "Yerli tütün şartı en az yüzde 50 olur." diye bir madde koyamaz mıydı veya biz bunu düzeltemez miyiz arkadaşlar? "Arkadaş, en az yüzde 50 Türkiye'de üretilen tütünü kullanacaksın." diyemez miydik biz. Sayın Başkan, Sayın Bakan, değerli arkadaşlar, diyemez miyiz? Ondan sonra bunu dediğimiz anda zaten inanılmaz bir üretim artışı yaratmamız gerekiyor. Böyle bir şart koyun. Yüzde 85, yüzde 86 yabancı tütün ne demek ya, bir bunu sorgulayalım arkadaşlar. Bunu hep beraber sorgulayalım ve düzeltelim. Bir regülasyon getirelim şirketlere. En az yüzde 50 diyemez miyiz ya? Gelin diyelim. Sayın Başkan, en az yüzde 50 yerli tütün önerelim. İstiyorsanız önergeyi hep beraber çıkaralım, imzalayalım. Bunda bir geçiş dönemi olabilir.
MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bunu çalışmamız lazım. Daha geniş bir zamanda çalışalım.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Hayır hayır, bunu çalışalım elbette... Ama şu var: Yani bugünden yarına diyemeyiz. Ha 1 Ocak 2019'dan itibaren deriz. Bir süre verilir.
BAŞKAN - Bugün de onu üretmeleri noktasında onlara engel olan herhangi bir şey yoktu ki.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama biz bir kural koymadık bu anlamda. En az yüzde 50 demedik, o yüzden yüzde 14'e düşmüş, 13'e düşmüş yerli tütün...
BAŞKAN - Önergeler gelmeseydi açık artırma usulü de tamamen ortadan kaldırılıyordu. O çok ayrı bir problem yaşatacaktı. Tamamen sözleşmeye mahkûm edilecekti. Her ne kadar da Sayın Sarıbal teşekkür etmese de ben teşekkür ediyorum. Hakikaten tasarıya göre çok ciddi iyileştirmeler kat edildi. Yani bazı şeyleri zorlayarak, kararlar alarak... Yani bu ayrı bir politika, Tarım Bakanlığının bu noktadaki uygulayacağı politikaları. Bence bunu Tarımın bütçesinde etraflıca konuşalım.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama mesele şu: Bu çok önemli bir madde. Tütünü 2002 yılında o yaşadığımız ekonomik kriz sonrası bir anda bıçak keser gibi bitirdiğimiz anda on binlerce tütün üreticisi işini kaybetti, başka bir şey ekemedi çünkü yıllarca tütün ekmiş, o toprak başka bir şey kabul etmedi ve açlığa, sefalete mahkûm oldu. Ne oldu? Geldi şehirlere akın etti, şehirlerin yoksulları oldular bunlar. Bu sosyal bir politikadır.
MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Söylediğiniz çok farklı boyutlarda tartışılması gereken bir konu.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Önemli ama böyle tartışmamız gerekiyor.
BAŞKAN - Sayın Bakan, müsaade edin...
MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bu tartışma bir yere gitmez yani.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Niye gitmesin Sayın Bakanım? Niye gitmesin?
BAŞKAN - Sayın Bakanım, bakın, siz de ayrı bir tartışma açıyorsunuz. Yani tam Sayın Paylan'ın da istediği bu.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Bakın, siz şuna bakıyorsunuz Sayın Maliye Bakanı: 55-60 milyar sanıyorum sigaradan ciro var. Ben bunun yüzde 80'ini nasıl olsa vergi alıyorum. Ne güzel 35 milyar-40 milyar benim kasama vergi giriyor diye bakıyorsunuz. 35 milyar mı yılda? Şahane para değil mi? Çok iyi para. Ama...
BAŞKAN - Sen de katkı sağlıyorsun buna biliyoruz.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ben otlakçı olarak. Ben paket almadım hiç.
BAŞKAN - Tevekkeli değil benim sigaralar çabuk bitiyor.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama Sayın Bakan, buna üretim boyutuyla bakmazsak... Bakın, on binlerce aile şu anda şehir yoksulu oldu.
ORHAN SARIBAL (Bursa) - 290 bin aile.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama 2009, 2010 sonrası siz ÖTV'yi inanılmaz bir şekilde artırınca, sigara paketi bugün 10-15 lira arasında...
MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - 2002'de yüzde 70'miş, yapmayın.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ya neyse...
MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yüzde 70 2002'de vergi.
GARO PAYLAN (İstanbul) - Ama 2002'de yükseldi Sayın Bakanım. Yükselen rakamı söylüyorsunuz siz. 2000'e bakın daha düşüktü.
Bu rakamlar inanılmaz yükselince...
BAŞKAN - Sayın Paylan, 22 Kasımda Tarım Bakanlığının bütçesinde tütün meselesini enine boyuna, yalapşap değil yani...
GARO PAYLAN (İstanbul) - Yalapşap değil, evet.
Sayın Başkan, ama bir düzenleme yapıyoruz.
Bakın, şimdi sonuç olarak bu noktada bu üreticileri destekleyecek bir kooperatif modeli getirdiniz bir anda. Açıkça söyleyeyim: Orada bir anda 10-15 liraya çıkınca paket fiyatı üretim başlamıştı ve makaron sistemi de çıktı biliyorsunuz. 20 milyar adete çıktı. 20 milyar adet çok büyük bir rakam. Ve ciddi bir sektör oluştu son üç dört yılda. Siz de dediniz ki: "Ben buradan 1-2 milyar lira ÖTV kaybediyorum." Sektör de size baskı yaptı tabii ki, dedi ki: "Kardeşim, bu artık pazarın belli bir yerine ulaştı, bu büyüyor, bunun önüne geçmemiz lazım." Siz de bu anlamda bir düzenleme getirdiniz. Tabii ki ülkenin vergiye ihtiyacı var. Ama garibanlar da 3 liraya, 4 liraya, 2 liraya sigaraya ulaşır noktaya geldiler.
Şimdi tütüne bandrol getireceksiniz, ÖTV getireceksiniz. ÖTV'yi daha pazarlık edeceğiz diyorsunuz kooperatiflerle. Makarona getireceksiniz. Ne olacak? Bu paketler de 7, 8 liraya, 9 liraya çıkacak.