KOMİSYON KONUŞMASI

GARO PAYLAN (İstanbul) - Sayın Başkan, Sayın Bakan; yüzde 25 çok ciddi bir oran olduğu için herhâlde yüzde 100'e yakındır götürü gideri seçmek yani yüzde 95'tir en iyi olasılıkla. Yüzde kaçtır mesela?

BAŞKAN - Devam edin siz.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Tamam, peki.

Çok büyük bir oranda götürü gider seçiliyor çünkü yüzde 25 çok büyük bir oran arkadaşlar. Bir de belge toplamıyorsunuz falan, gelirinin yüzde 25'ini direkt düşme imkânı veriyorsunuz. Sayın Bakan, yalnız, şimdi siz bunu yüzde 15'e düşürüyorsunuz ve hiçbir ölçek esası almıyorsunuz. Bakın, bir örnek vereyim: Diyelim ki bir yerde, bir mahallede bir bakkal düşünün, mahallelerde 500 liradır bir bakkalın kirası, yılda 6 bin lira topluyor; siz bunu düşürdünüz yüzde 15'e, 6 bin liranın 900 lirasını yalnızca gelirinden düşebilecek. Ama Bağdat Caddesi'ne gidin, 100 bin lira kiralık yer var, 100 bin lira ve 100 bin lirayı on ikiyle çarpınca 1 milyon 200 bin lira topluyor. Siz bir anda, "Yüzde 15'ini düş arkadaş." diyorsunuz, ne yapar? "Gelirinden 180 bin lira düş." diyorsunuz. Ya, Bağdat Caddesi'nde bir dükkânın yıllık 180 bin lira gideri olabilir mi? Olamaz, mümkün değil, olamaz. Çünkü bina aynı bina, çatısını onarsa hadi 3 bin lira gitti; cephesini boyadı, 5 bin lira gitti; sigortasını yaptırdı, 8 bin lira gitti; olamaz. Ama o mahalledeki bir bakkalın 900 liradan fazla gideri olabilir. Ama şöyle bir alışkanlık var...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Diğeri ticari kazanca gireceği için...

GARO PAYLAN (İstanbul) - Yok, yok, o da ticari kazanç.

BAŞKAN - Hocam, stopaja tabi, onlar farklı.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Stopaj yani gerçek kişi, o da stopaja tabi. Eğer şirket değilse KDV oluyor ama şirketse...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Sayın Paylan'ın söylediği doğru ama sistemden kaynaklanıyor.

BAŞKAN - Sayın Bakan, o dükkânı kiralayan insan da kendisi yahut da ev sahibi, o gelir üzerinden, belli bir kira bedeli üzerinden bir stopaj ödemiyor mu?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Sayın Paylan'ın dediği o değil, "Götürü gider o kadar olamaz." diyor.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - O zaten dükkân sahibinin götürü gideri.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Olamaz, belli bir ölçeğin üzerinde... Burada bir kademelendirme yapmamız gerekiyordu. Yani götürü gideri yüzde 15 bazı yerlerde yapmanız çok yüksek olabilir, bazı yerler için de çok düşük...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yani hasılat arttıkça götürü gider oranını aşağı mı çekelim?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Yüzde 25 zaten çok yüksek bir orandı Sayın Bakan, çok yanlıştı ve ölçek koymadığınız için bir anda adam 10 milyon lira kira gelirinin 2,5 milyon lirasını düşüyordu, korkunç bir rakam. Mümkün değil 300 bin liradan fazla para harcaması.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yaptığımız düzenleme yüksek gelir elde edenler bakımından adaletli.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Doğru, adaletli ama bir yandan şöyle bir kötülüğü var: O mahalledeki küçük esnaf 500 liraya kiraya vermiş, yılda 6 bin lira topluyor, bu normaldir yani...

BAŞKAN - "Sayın Bakanım, bu adaleti biraz daha güçlendirin, onu yüzde 5'e çekin." diyor.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Şunu unutuyorsunuz: Şu anda gayrimenkul sermaye iratlarında belli bir istisna var yani belirli bir gelire kadar gelir elde ediyorsunuz, ondan vergi almıyoruz.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Tamam, biliyorum, o rakamı biliyorum.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Kaç lira?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Yılda 13.400 lira mı, neydi, 13.800 lira mıydı?

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - 3.800 lira.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Tamam, 3.800'ü geçiyor işte.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Yok, 3.900.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Doğru, tamam, 3.900 lira.

Yani diyorum ki: Mahalledeki bakkalın yüzde 15'ini düşmesi az bir oran ve belge toplaması...

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Ama 3.900 lira...

GARO PAYLAN (İstanbul) - Anlıyorum Sayın Bakan.

Bakın, belge toplama alışkanlığı da yok. Çatısını aktarmış, boyamış, fatura alamaz, fatura almayı bilmez yani böyle bir alışkanlık yok çünkü. Bir anda bunu geçirmeniz ona da bir adaletsizlik.

BAŞKAN - Bakkal mülk sahibiyse de ödüyor mu bu vergiyi?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Elbette ödüyor.

BAŞKAN - Bakkal, mülk sahibiyse ödüyor mu bu vergiyi?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Mülk sahibi ödemiyor, "kiralamışsa" diyorum.

BAŞKAN - Bakkala ne oluyor o zaman? Dükkân sahibine bak. Senin 500 tane böyle küçük dükkânın var.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Ben kirayı vereni diyorum.

İnsicamımı bozmayın Sayın Başkan.

BAŞKAN - Yani diyelim ki adamın 500 tane böyle küçük dükkânı var, 500 tane bakkal, ne oluyor?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Tamam, haklısınız.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Bakkala kiraya veren kişi 30 bin liraya kadar gelir elde etmişse hiç beyanname vermiyor, stopaj usulüyle vergilendirme...

GARO PAYLAN (İstanbul) - Haklısınız.

Tamam. 30 bin lirayı bölün o zaman, düşük rakamlara göre bir ölçek sınırlaması yapmamız lazım Sayın Bakan.

MALİYE BAKANI NACİ AĞBAL (Bayburt) - Gelir vergisinde çalışacağız.

GARO PAYLAN (İstanbul) - Yılda 100 milyon lira kira geliri olan gerçek kişi var; bir yanda 100 milyon liranın 15 milyon lirasını düşüyorsunuz, bu doğru değil.

BAŞKAN - Stopajı mı artıracaksınız yani Gelir Vergisi Kanunu'na göre?

GARO PAYLAN (İstanbul) - Mutlaka bir ölçek lazım.