MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakan; gerçekten önemli bir gün, önemli bir gündemle bir aradayız Anayasa Komisyonu çalışmaları, mevcut paketle ilgili. Ben genel hatlarıyla aslında usule ilişkin taleplerimizi ve önerilerimizi paylaşmak için söz aldım. Demin söz alan milletvekili...

BAŞKAN - Meral Hanım, özür dilerim, ben yani başlarken girişte daha kendi konuşmamı yapmadım. Yani bu hususla ilgili birkaç şey söyleyecekseniz...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Ben birkaç talepte bulunup uzatmayacağım, uzatmayacağım.

BAŞKAN - Buyurun.

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Şimdi, Sayın Başkan, yani gerçekten burada Anayasa yani toplum sözleşmesini tartışacağız ve bu anda önümüzde bulunan paket herkesi ilgilendiriyor; Başbakanı da, bakanları da, milletvekillerini de, bir bütün olarak Parlamentoyu da ve halkın bütün farklılıklarını ilgilendiren çok temel bir değişiklik Türkiye'nin geleceğe dair rotasını yüzde 100 etkileyecek, değiştirecek bir değişiklik paketi önümüzde. Tabii ki çok sıkça ifade ettiğimiz üzere, bu paketin hazırlamasında yani mutfağında, pişirilmesinde, buraya kadar getirilmesinde kamu olmadı, toplum olmadı, diğer iki siyasi parti dışında biz hiç olmadık, bu çalışmalardan ilk günden itibaren arİ tutulduk. Biz bu şekilde hiçbir davet de almadık ve Anayasa Komisyonu üyeleri olmamıza rağmen, maalesef, imzalar boş kağıda atıldıktan sonra basınla birlikte biz de bu paketin içeriğini öğrenmiş durumdayız. Tartışmaları normal bir vatandaş gibi sadece verildiği kadarıyla öğrenebildik. Bu nedenle bu toplantı çok önemli. Şimdi, 1961 ve 1982 anayasaları darbe dönemlerinin anayasaları ama şu anda önümüze gelen teklif de 15 Temmuz darbe girişiminden sonra getirilen darbe ürünü bir anayasadır. Şu anda anayasa yapım koşulları var mı, yok mu en çok bunu tartışmamız lazım. 2013 yılında anayasa yapım koşullarını tartışırken demokratik kamuoyu ve demokrasi güçleri yol temizliği öneriyordu, biz de öneriyorduk. Yani, şu, anayasaya giden yolu bir açalım, herkes tartışsın; sağlıklı, demokratik hak ve özgürlüklere dayalı çoğulcu bir anayasa yapalım diye biz önerilerde bulunuyorduk ama şu anda bir yol yok. Temizleyeceğimiz bir yol yok, her şey harabe vaziyette ve gerçekten anayasayı neyin üzerine tartışacağız bilmiyoruz. Şu anda Meclisin üçüncü büyük grubunun eş genel başkanları cezaevinde, 12 milletvekili arkadaşımız cezaevinde. Bütün milletvekillerini ve vatandaşı ilgilendiren, 78 milyonu ilgilendiren bir anayasa değişikliği, bir sistem değişikliği, rejim değişikliği çalışması bu şekilde meşru olamaz. Bu nedenle, sözlerin her biri çok önemli ve değerlidir ve siz Komisyon Başkanı olarak bunu dikkate almalısınız, alacağınıza da inanıyorum.

Sayın Başkan, şimdi, bu pakette, tabii, maalesef, yanıltıcı, algı yönetecek meseleler de var, 18 yaş gibi. Yani, şu anda sormak isterim...

BAŞKAN - Meral Hanım...

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Bitiriyorum Sayın Başkan, lütfen... Taleplere geleceğim.

BAŞKAN - Teklif sahibi niye vermiş, onu öğrenmemiz gerek.

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Yani, iktidar partisi içinde kaç tane 18 yaş var bilmiyoruz, yok. Biz 2013'te önerdiğimizde bizimle alay edildi "Siz çoluk çocuğu getirip milletvekili yapacaksınız." diye, çok iyi hatırlıyorum. Sonra, iktidar partisi "Bu öneri bizim." diye... Yani, bu paketin yutulması için önerilen bir şey.

Taleplerimiz: Bu görüşmelerin alenileşmesi gerekiyor, özellikle Komisyon çalışmalarının ve bu nedenle yazılı ve görsel basına kati surette açık olması lazım. Herkesin bu tartışmaları izlemeye hakkı var. Bizce bu paket Meclis çatısının tümünü, tüm parlamenterleri ilgilendirdiği için, iktidarı, yürütmeyi de ilgilendirdiği için Meclis Genel Kurul çalışmalarının durdurulmasını, diğer komisyon çalışmalarının durdurulmasını, 550 milletvekili eksi 12'yle, en azından arkadaşlarımız özgürlüğüne kavuşuncaya kadar bu Komisyon çalışmalarının izlemesinin önü açılmalıdır. Yani, bu, herhangi, sıradan bir mesele değil. Diğeri, bütçe toplantısı var, bütün komisyon toplantılarının da tatil edilmesini söylüyoruz çünkü Meclisi lağveden, iradeyi lağveden bir teklifle karşı karşıyayız. TRT 3 ve Meclis TV'den canlı yayınlanmalı. Bugüne kadar halktan, kamudan gizlenen anayasa değişiklik tartışmaları ne getiriyor, ne götürüyor, bunu Türkiye'de herkes izleyebilmeli. Bizim taleplerimizden biri bu.

Sayın Başkan, diğeri, hatırlarsınız, beraber çalışmıştık, Uzlaşma Komisyonunda eşit temsille Anayasa Uzlaşma Komisyonu çalıştı ve geçen yıl, maalesef, sakatlandı bir şekilde ama yine partilerin eşit katılımıyla, eşit sayıyla biz anayasa çalışmaları yapıyorduk. Şu anda aramızda bir denklik ve eşitlik olmadığı gibi, açık ara bir farklılık ve üstünlük var. Yani, bu nedenle, partilerin eşit temsille bu Komisyonda tartışmalara katılması gerekiyor. Bizim ilerlememiz gerekirken anayasa yapım çalışmalarında, gerilememiz kabul edilemez. Eşit temsil de diğer bir talebimiz.

Son olarak da gerçekten, ileriki dönemlerde de söyleyeceğiz, yani, Sayın Başbakanın, sayın bakanların da bu Komisyon çalışmalarında bulunması gerekiyor çünkü tümüyle sistem değişiyor, Cumhurbaşkanına bağlanıyor, Bakanlar Kurulu diye bir şey kalmıyor. Onların da kendilerini ilga eden... Bir Başbakan kendisini tümüyle ilga eden bir teklifle ilgili konuşmalı ve burada kamuoyu da bu düşünceleri öğrenmeli diyorum.

Bu taleplerimizin kabul edilmesini gerçekten çok önemsiyoruz çünkü demokrasi şu anda Türkiye'de, maalesef, yürürlükte değil. Düşünce ve ifade özgürlüğü yok, basın-yayın özgürlüğü yok, demokratik siyaset yapma hakkı yok, milletvekilleri tutuklu, yüzlerce belediye meclis üyesi ve başkanları tutuklu, yerlerine kayyum atandı. Böyle bir ortamda anayasayı tartışıyor gibi yapmamalıyız; bunu, hak ettiği şekilde, en azından demokratik bir zemini yaratarak tartışmamız gerekiyor diyorum.

Teşekkür ediyorum.