MİTHAT SANCAR (Mardin) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Hoş geldiniz Sayın Çalışkan.

Sorulara cevap verirken 2 ifadeniz dikkatimi çekti. Biri, darbenin emir komuta zinciri içinde olup olmadığıyla ilgili, daha doğrusu darbeye kimlerin dâhil olduğuyla ilgili şöyle bir ifadeniz oldu, eğer eksik ya da yanlış not etmediysem: "Darbe emir komuta zinciri içinde olmadı ama sabahtan sonra da devam etseydi ne olurdu bilemezdik." dediniz galiba.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Özür dilerim, sabah olsaydı, sabah dörtte olsaydı bu darbe... Emir komuta zinciri içinde mi değil mi, onu tam bilemiyoruz.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - Tamam. Bununla ilgili hani bunu açabilecek bir gözleminiz, bilginiz... Acaba "emir komuta zinciri içinde olma ihtimali yüksek" anlamına gelen bu ifadenizi biraz daha açma imkânınız var mı; bir.

Bununla bağlantılı yine bir soru daha var. "Asker bu darbenin sadece bir boyutu, her şeyi askere indirgemek doğru olmaz." dediniz, çeşitli boyutlar saydınız. Kamuoyunda ayrıca tartışılan bir boyut var. Onunla ilgili acaba bir gözleminiz, bilginiz, değerlendirmeniz var mı? O da siyasi boyut. Acaba bu darbenin siyasi kadroları, siyasi destekçileri vesaire konusunda böyle bir analiz yaptığınız için bununla ilgili de söyleyecekleriniz var mı?

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Sayın Başkanım, en zor soruyu hocalarımız soruyor.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - E siz akademide de epeyce çalıştığınız için tecrübeniz var, evet, doğru.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Şimdi, orada şunu söylemek istiyorum: Elimde somut herhangi bir şey yok. Biz bu darbeyi, işte, ikide, üçte birtakım bilgiler, bilgi kırıntısı; yedide, sekizde şu oluyor; işte, hızlı bir şekilde karar alıp saat dokuzda, onda -her neyse- başlıyor. Şimdi, bu darbe sadece Ankara ve İstanbul gibi değil, tüm Türkiye'yi kapsayan bir şey. Bir sıkıyönetim komutanları listesi yayınladılar. En ufak ilimize kadar her tarafa bir atama yapmışlar. Bunun anlamı şu: Bu, detaylı bir çalışmaya benziyor. Öyle, sadece bir grup oturup "Biz bunu yapacağız." diyemez ama başka somut bir şey yok benim bu konuyla ilgili söyleyeceğim. Sabah saat normalde... Bizim bildiğimiz o meşhur darbeler, sabah dörtte, beşte yapılan darbeler. O darbe olduğunda da, Allah muhafaza, hiçbirimiz yerimizden kıpırdayabilir miydik, başka bir şey olur muydu, iletişim kurulabilir miydi; bunlar çok zor ve sıkıntılı şeyler. Ama, emir komuta zinciri içinde başkası var ya da yok, bu konuda net bir şey söyleyemeyeceğim ama sadece bildiğim, çok hızlı hareket ettikleri için normalin dışında bir hareket tarzı sergilediler. Yani, bizim bildiğimiz o 1960, 1970, 1980 -neyse- darbelerindeki şeyden daha farklı bir şey. Yani, akşam sekizde, dokuzda böyle bir işe kalkışılmaz. Mecbur kaldılar, kalkıştılar. Bunun arka planı araştırılıyor, şu an net bir şey yok. Tabii, darbenin emir komuta zinciri içinde olup olmaması da acayip bir şey yani emir komuta zinciri içinde darbe olursa o da değişik bir şey.

Siyasi boyutuyla ilgili benim bir şey söylemem çok doğru olmaz. Yani, zaten yöneticilerimiz, devlet büyüklerimiz, siyasetçilerimiz söylüyor, benim bürokrat olarak bu konuda bir yorum yapmam doğru olmaz.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - Bir sorum daha var.

Şimdi, o gün polislere, kötü muamele yapmamaları konusunda talimat verdiğinizi söylediniz. Tabii ki bu bir demokratik hukuk devleti bürokratından beklenecek bir davranış ancak kısa süre içerisinde, 15 Temmuzdan sonra, çeşitli uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarında somut vakalara da yer verilerek işkence iddiaları dile getirildi, raporlar yazıldı. Daha sonra da -özellikle İstanbul için soruyorum, hepsi için sormuyorum- tabii, bu iddiaları araştırmanın 2 boyutu var; biri yargı boyutudur, diğeri de idari soruşturma boyutudur. Siz bu raporlardaki iddialarla ilgili araştırma yaptınız mı, kendi içinizde idari soruşturma süreçleri başlattınız mı? Çünkü, sonuç itibarıyla bunlar gözaltı merkezlerinde yapıldığı iddia edilen işkenceler ve sizin de amir olarak sorumluluğunuz altında.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Sayın Vekilim, Sayın Hocam, hangisini kabul ederseniz, ikisini birden söyleyeceğim.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - "Hocam" demeniz benim tercihimdir, teşekkür ediyorum.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Bizim teşkilatımızda işleyiş şu: Böyle bir konu gündeme geldiğinde oradaki Emniyet müdürünün söylemesine veya talep etmesine -ediyoruz ama- gerek olmaksızın resen veya bizim talebimizle derhâl müfettişler görevlendiriliyor. Bu konuyla ilgili, 15 Temmuzdan sonraki birçok olayla ilgili, hem işkence... Mesela, gözaltında vefat eden bir insan oldu, onunla ilgili ve diğer konularla ilgili, hepsiyle ilgili müfettişler görevlendirildi, adli ve idari soruşturmalar devam ediyor.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - İdari soruşturma süreci de devam ediyor.

İSTANBUL EMNİYET MÜDÜRÜ MUSTAFA ÇALIŞKAN - Devam ediyor. Hem de bu, merkezden yapılan müfettiş atamasıyla yapılıyor çünkü biz... "Biz"den kastım, İstanbul Emniyet Müdürlüğü bünyesinde olduğu için bizim o tahkikatı yapmamız doğru olmaz, Ankara'dan gelen müfettişlerimiz yapıyor.

MİTHAT SANCAR (Mardin) - Yok, sizin yapmanız anlamında değil, zaten müfettişlik yaptığınızı görüyorum. Yani, bu konuda İstanbul'daki iddialarla ilgili idari soruşturma süreci hakkında bilgi sormuştum.

Teşekkür ederim.