RESUL KURT (Adıyaman) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, sayın milletvekillerimiz, değerli bürokratlar, basınımızın ve STK'lerimizin kıymetli temsilcileri; herkesi saygıyla selamlıyorum.

Tabii, ülkemiz bir tarım ülkesi olarak gayrisafi yurt içi hasılada Avrupa ülkeleri arasında en fazla artış sağlayan ülke olarak 2023 yılında Avrupa'da 1'inci sırada yer almıştır, dünyada ise ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. 2002 yılında 3,8 milyar dolar olan tarım ürünleri ihracat değeri yüzde 713 oranında artışla 2023 yılında 30,9 milyar dolara yükselmiştir. 2003-2024 Eylül döneminde 105,7 milyar dolar dış ticaret fazlası verilmiştir.

Tarım faaliyetlerinin ülke ve dünya ekonomisinde büyük bir önemi olmasının yanında hayati ve stratejik bir alandır. Bakanlığın faaliyetleri arasında olağanüstü dönemlerde halkın ve ülkemizin de yine hizmetinde olacak birçok faaliyette bulunulmuştur.

Seçim bölgem Adıyaman bir tarım ve hayvancılık şehridir. 2003-2024 yılları arasında Adıyaman'a toplam 21,1 milyar TL yatırım yapılarak 91 adet tesis hizmete açılmıştır. Adıyaman'da deprem nedeniyle telef olan küçükbaş, büyükbaş, kanatlı hayvan, arılı kovan dağıtımı, yem desteği ve besleme amaçlı şeker dağıtımı için toplam 295 milyon 830 bin 208 TL ödeme yapılmıştır, 4.436 adet hayvan çadırı dağıtılmıştır. Orman Genel Müdürlüğümüzce Adıyaman'da 6 Şubat depremi sonrası ve devamında ORKÖY destekleri kapsamında 2023-2024 yıllarında 93 orman köylüsü aileye süt sığırcılığı projesi uygulanarak 15 milyonun üzerinde bir ödenek destek sağlanmıştır. Depremde ORKUT personeli kapsamında 265 araç, makine, 619 personel, 329 orman kurtarma ekibi çalışmalarını yapmıştır, teşekkür ediyoruz. Deprem döneminden bugüne kadar da 1,3 milyar TL'lik bir yatırım yapılmış ve 1 milyar TL daha yatırım yapılması hedefleniyor. Ayrıca Adıyaman'da da deprem sonrasındaki en önemli ihtiyaçlardan biri olan içme suyunun karşılanması için de 5 adet içme suyu kuyusu açılarak halkımızın hizmetine sunulmuştur. Adıyaman ili merkez ve ilçelerde 7 adet çelik yapı yapılarak özellikle hizmete sunulması bölgenin ihtiyaçlarını önemli oranda karşılamıştır.

Sayın Bakanım, deprem bölgesinde Bakanlığın ve bağlı birimlerin idari binaları yeniden yapıldı, buna teşekkür ediyoruz ancak depremden önce boşaltılmış olan Adıyaman Orman İşletme Müdürlüğünün bir binaya ihtiyacı var. Adıyaman Orman İşletme Müdürlüğü toplu koruma merkezinde hizmet veriyor ve bu da bir kamu kurumu anlamında hizmet verilmesinde sıkıntıya sebebiyet veriyor. Adıyaman Orman İşletme Müdürlüğü hizmet binasının 2025 yılı programına alınması şehrimize büyük bir müjde olacaktır.

6 Şubat bin yılın felaketinde Adıyaman'da büyük hizmetleri olan Sayın Bakanımıza, Bakan Yardımcılarımıza, Bakanlığımızın merkez ve taşra teşkilatına, Orman Genel Müdürlüğümüze, DSİ Genel Müdürlüğümüze ve tüm personellerine halkım, hemşehrilerim adına şükranlarımı sunuyorum. Sayın Bakanımızla defaatle hem çok sayıda görüşme yaptık hem de Adıyaman'a geldiler, bizim sorunlarımızın tespitinde bizzat gözlemlerini yaparak sorunlarımızın giderilmesine büyük katkıları var, teşekkür ediyorum.

DSİ tarafından Adıyaman'da Koçali Barajı, Büyükçay Barajı, Gömükan Barajı gibi çok büyük projeler sürdürülüyor. Çetintepe Barajı nihayet su toplamaya başladı. Sayın Bakanımızın ilk Adıyaman ziyaretinde de bu konuyu gündeme getirmiştik, henüz tamamlanmamıştı; bu da bizim için büyük bir sevinç. Çetintepe Barajı sulama kanallarının da bir an önce hizmete alınması şehrimizdeki tarımsal faaliyetleri de önemli ölçüde destekleyecektir. Büyükçay Barajı'nda 2025 yılı içerisinde çalışmalar başlayacak. Burası da faaliyete geçtiğinde şehrin sulama anlamında birçok ihtiyacı karşılanmış olacaktır. Özellikle Koçali Barajı belki elli yılı, altmış yılı aşkın bir süredir Adıyaman'ın büyük bir umutla beklediği bir proje. Koçali Barajı'nın tamamlanması da şehrimiz için büyük önem taşıyor. Baraj gövdesinde deprem nedeniyle birtakım iyileştirmeler ve belki farklı projeler yapılması çalışmaları devam ediyor. Ümit ediyorum bu da kısa zamanda neticelenir.

Atatürk Barajı'nın su toplama alanının büyük bölümü Adıyaman topraklarında olmasına rağmen Adıyamanlı çiftçilerimiz Atatürk Barajı’ndan yeterince faydalanamıyor, kot düşük olduğu için sulama anlamında özellikle Adıyaman'a çok büyük bir katkısı olmuyor. Bu nedenle, barajların uzun vadeli bir proje olmasından dolayı Sayın Bakanımızla geçtiğimiz dönemlerde de görüştük, hatta birkaç ay önce yine görüştük. Pompaj sulamalarının önceliklendirilerek sulama sistemlerinin çiftçimizin hizmetine sunulması, hem güneş enerjisiyle pompaj sulamasının çiftçimize ek bir maliyet oluşturmaması hem de Adıyaman'ın gerçekten topraklarının… Örneğin Samsat ilçesinin tamamı Atatürk Barajı’nın altında kaldı o dönemde. Bizim Adıyaman olarak da sulama imkânlarından daha fazla ve daha kolay, hızlı bir şekilde faydalanmamız sağlanacak. Sayın Bakanımızın bu konuyla ilgili ciddi çalışmaları var. Bebek 1 pompaj sulama inşaatı devam ediyor, Bebek 2 Kâhta-Samsat pompaj sulama inşaatları, Aslanoğlu pompaj sulaması Sayın Bakanımızın gayretleriyle ve destekleriyle devam ediyor; projelendirildi, bunlarla ilgili çok ciddi bir maliyeti de Bakanlığımız üstlendi ve 2025 yılı içerisinde bunların da inşallah yatırım programına teklif edilerek, dâhil edilerek bitirilmesi şehrimizin sulamasına önemli bir katkı sağlayacaktır.

Yine, tütün bizim önemli bir sorunumuz. Sayın Bakanımız da defaatle hem kooperatif başkanlarımızı kabul etti, hem Adıyaman'da hem Bakanlıkta görüştük; Sayın Bakanımız, bakan yardımcılarımız, yine, bu anlamda bürokrat arkadaşlarımızla nasıl çözebiliriz, talepleri nasıl en iyi şekilde dillendirebiliriz diye. Şimdi, tütün Adıyaman için özel bir ürün yani Rize için çay neyse, işte, Karadeniz Bölgesi için fındık neyse, Adıyaman için de tütün bu anlamı ifade ediyor. Evet, sigara sağlığa zararlı, gerçekten tütün ürünleri kötü ama sonuçta da Türkiye'nin milyarlarca dolar yurt dışından tütün ürünlerinden dolayı bir döviz kaybı var. Adıyaman tütünü dağlık, sarp ve parçalı arazilerde üretilen, herhangi bir katkı maddesi olmadan kullanılabilen, içilebilen bir tütün olması özelliğiyle de desteklenmesi, bölge ekonomisine, şehrin ekonomisine büyük bir katkı sağlıyor, sağlamaya devam edecek. Tütünle ilgili kooperatiflerimiz var, bu anlamda üretici kooperatiflerin desteklenmesiyle ve önlerinin açılmasıyla birlikte de ülkemiz ekonomisine de ciddi bir döviz katkısı olacaktır. Yurt dışından ithal edilen tütün mamullerinin ithal edilmeyerek bölge tütünleriyle telafi edilmesi ciddi bir fayda sağlayacaktır.

2022 yılından itibaren lisanslı depoculuk faaliyetleri destekleniyor. Özellikle Toprak Mahsulleri Ofisimizin geçmiş on yıllara dayanan bir lisanslı depoculukla ilgili faaliyetleri var. Ben, şimdi, pandemi döneminde bakıyorum, savaş riski olan dönemlerde bakıyorum, bizim bu kadar büyük yatırımlarımız, lisanslı depolarımız olmasaydı biz ne yapacaktık? Yani ülke olarak büyük bir sorunla karşı karşıya kalabilirdik. Lisanslı depoların daha da geliştirilmesi lazım. Pandemi dönemindeki gibi sadece tahıl, bakliyat ürünlerinde değil, sebze ve meyve üreticileri için de lisanslı soğuk hava depoları büyük önem taşıyor çünkü bizim üretme problemimiz yok. Çiftçimiz üretebiliyor ve örneğin bir meyve üreticisi, sebze üreticisi bu ürettiğini saklama noktasında ve pazara ulaştırma noktasında büyük problem yaşıyor. Tabii, bu, sadece Tarım Bakanlığıyla da ilgili bir konu değil. Bu, aynı zamanda Ticaret Bakanlığı ve diğer birtakım kurumlarla da belki organize olarak çözülmesi gereken bir sorun. Tarımsal ürün pazarlaması… Avrupa'da bir hal yasası yok, Avrupa'da ağırlıklı olarak çiftçi kooperatifleri üzerinden serbestçe pazarlanıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

RESUL KURT (Adıyaman) - Sayın Başkanım, bir dakika daha söz alabilir miyim.

BAŞKAN MEHMET MUŞ - Toparlayalım lütfen.

RESUL KURT (Adıyaman) - Hal sisteminin revize edilerek çiftçi ve üretici odaklı bir sistem kurulması elzemdir. Lisanslı soğuk hava depolarının geliştirilmesi hem çiftçilerimizi destekleyecek hem nakliye ve zayiatlardan kaynaklanan fireyi en aza indirecek hem de ülkemize, ülkemiz ekonomisine katkı sağlayacak, enflasyona büyük bir darbe vuracaktır. Enflasyonun düşürülmesinde meyve ve sebze fiyatlarının düşük rakamlarla, makul rakamlarla tüketiciye ulaşması önem taşıyacaktır.

Bakanlık bütçemizin çiftçilerimize, ülkemize ve Bakanlığımıza hayırlı olmasını diliyor, teşekkür ediyorum.