AYHAN ALTINTAŞ (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti Grubu adına 267 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 11'inci maddesi üzerine söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, "hukukun üstünlüğü" kavramı Türk hukuk sistemine 1982 Anayasası'yla girmiş olsa da Türk kültürünün önemli bir unsurudur. Çocukluğumuzdan beri Türk yöneticilerin adalete verdiği önemi görerek büyüdük. Fatih Sultan Mehmet ile elini kestirdiği Rum mimar arasındaki anekdot hepimizin hafızalarındadır. Rum mimarın şikâyeti üzerine davaya bakan Kadı Hızır Bey ne sanığın padişah olmasına bakmıştır ne de müştekinin Rum olmasına, kısasa kısas hükmü vermiştir. Bu hak ve adalet, mimarı o kadar etkilemiştir ki davasından vazgeçmiştir. Hukukun üstünlüğü budur işte, ne makam dinlemeli ne millet ne de zenginlik. Milletvekili yeminimiz de "hukukun üstünlüğüne bağlı kalacağıma" ifadesini içerir. Kaldı ki 11'inci yüzyılda Yusuf Has Hacib tarafından yazılan Kutadgu Bilig'in 817'nci ve 818'inci beyitlerinde de hukukun üstünlüğü vardır. Yusuf Has Hacib bu beyitlerde Hakan Kün Togdı'ya şunları söyletmiştir:

"Gerek oğlum olsun yakın ya da yabancı,

Gerek yolcu olsun konuk ya da geçici.

Yasada ikisi de bana birdir,

Karar verirken farklı değildir."

Atalarımız hukukun üstünlüğüne gereken önemi vermişler, millî ahlakımızın mirası olarak bize adaletle yönetmeyi de emanet bırakmışlar ama maalesef her geçen gün bu ahlak ilkelerinden uzaklaşıyoruz. Ortalıktaki iddiaları görüyorsunuz; yargı mensupları, bürokratlar, siyasetçiler hakkında korkunç iddialar ama sonuç ne oluyor? Bahsi geçen kişilerin yargılanmasını bıraktık, aklanması için ne yapılıyor? Suçsuz olduklarına inanılsa bu durumlar soruşturulurdu ama ne yazık ki örtbas ediliyor. Varsa suçları yargının konusudur, araştırmak da yargının görevi ama bağımsız olması gereken yargı müdahale edemiyor, kendini bile aklayamıyor. Ülkemizin refahı için hukukun tekrar üstün olması gerekmektedir. Yargı makam, mevki, güç gözetmemelidir. "Refahı için" dedim çünkü ekonomi de, devletin itibarı da, yabancı yatırım da adaletle bir şekilde bağlantılıdır. Mesela, Dünya Bankasının bir yönetişim endeksi var, 1996'dan beri yönetişimin 6 temel seviyesi ele alınıyor: Bir, oy verme hakkı ve hesap verilebilirlik; iki, siyasi istikrar; üç, yönetimde verimlilik ve etkinlik; dört, mevzuatların niteliği; beş, hukukun üstünlüğü ve son olarak da yolsuzluğun kontrolü. Dünya Bankası, bu göstergeleri yatırımcıların kararlarına yol göstermek maksadıyla yayınlıyor yani bu göstergeler bir devletin ekonomisiyle ilişkili. Bir devlet yönetişim alanında ne kadar başarılı olursa ekonomisi de o denli güçleniyor diyebiliriz çünkü yatırımcı geliyor, çekinmiyor. Kalkınmanızla, ekonomik refahınızla bu değerlerin bağlantısı yadsınamaz. Bu göstergeleri incelediğiniz zaman, ekonomik güçlü devletler ve güçsüz devletlerin birbirine zıt olduğunu görebiliriz.

Mesela, hukukun üstünlüğü... Endeksteki açıklamaya göre, bu gösterge kurallara ne ölçüde güvenildiğine ve uyulduğuna, mülkiyet haklarına, polise olan güvene, yöneticiler ve vatandaşlar arasındaki hukuki ilişkilere ve en önemlisi de yargının bağımsızlığına değiniyor. Bu tablonun 2019 verilerine göre Türkiye, hukukun üstünlüğü kriterinde, araştırmadaki ülkelerin yüzde 44'ünden iyi durumda. AK PARTİ'nin iktidara geldiğinin ertesi 2003'te ise bu rakam yüzde 59'du yani on altı yılda yüzde 15 gerilemişiz. Biz, Küba, Çin ve bunların yanında geri kalmış Afrika ülkelerinin, eski Sovyet ülkelerinin seviyesindeyiz. Bizden geride de diktatörlükle yönetilen, büyük iç savaşlar yaşamış devletler var. Yani bir devlette hukuk ne kadar üstünse o devletin ekonomisine güven de o denli güçlü oluyor diye yorumlayabiliriz. Eğer ülkede adalet yoksa kalkınmak ve ekonomimizi bu krizden çıkarmak için verdiğimiz çabalar beyhudedir.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)