BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Samsun ilinde yetiştirilen kenevirin sorunlarıyla ilgili söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Kenevir 1980 yılına kadar, özellikle Samsun'un Vezirköprü ilçesinde ekilmekte idi. O zaman 333 üyesi olan bir kooperatif vardı, aynı zamanda da kenevirle ilgili Vezirköprü'de haftada bir gün pazar kuruluyordu. Burada üretilen kenevirin tohumundan, bildiğiniz gibi, özellikle ipler yapılıyordu, sapından da -o zaman Kastamonu'da bir SEKA Kâğıt Fabrikası vardı, orada- kâğıt üretiliyordu. Tabii, SEKA'ların özelleştirilmesinden sonra, aynı zamanda, buna paralel, alternatif, naylon, polietilen, polipropilenden üretilen ipler de piyasaya çıkınca, otomatikman kenevirin yıldızı sönmüş oldu. O dönemdeki tek kazancımız, özellikle yerli ve millî tohum olarak "vezir" ve "nazlı" isimli 2 çeşit tescillenmiş kenevir tohumunu bu ülkenin kazanması oldu. Ne zaman ki Sayın Cumhurbaşkanımız Samsun'da 2016 yılında, yine, Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak gibi 19 ilde kenevir ekimine başlanacağını müjdeledi, buna paralel olarak da bu müjdeli haberin üzerine, özellikle Vezirköprü'de çiftçilerimiz kenevir ekmeye başladılar. Bu kapsamda 2016 yılında 27 çiftçimiz 70 dönüm (dekar) alanda kenevir ekimi yapıyordu, 2017 yılında 26 çiftçimiz 71 dekar alanda, 2019'da 58 çiftçi 428 dekar alanda, 2020 yılında 39 çiftçimiz 1.470 dekar alanda bu üretimi yapmaya başladı. Başlangıç itibarıyla kenevirin kilogram fiyatı 40 lira olarak tespit edildi. Tabii, Sayın Cumhurbaşkanının bu müjdeli haberi üzerine diğer satın alma işi yapan tüccarlar devreye girdi, devletin açıkladığı 40 liralık fiyata karşılık 60 lira fiyat önerdiler. Doğal olarak 60 liralık fiyat üzerinden özel sektöre kenevir tohumlarını satmaya başladı Vezirköprülüler ama 2020 yılına gelindiğinde bununla ilgili altyapı, bununla ilgili sanayi oluşmayınca maalesef, kenevir tohumunu özel sektör almadı; almadığı gibi bugün 700 milyon civarındaki bir borcu da Vezirköprülülerin sırtına yüklemiş oldu. Bugün, bu manada da ciddi bir mağduriyet var. Tabii, bu ölçülerde bizim Samsun'umuzun deneyimli gazetecisi Necdet Uzun diyor ki: "Vezirköprü ilçemizde kenevir üretiminde ortaya çıkan yüzde 90'lık üretimdeki düşüş dikkate alınarak anlıyoruz ki konu Erdoğan'ın bilgisi dışında." Yani Sayın Cumhurbaşkanımız bununla ilgili müjdeli haberler vermişti. "Yoksa hiç kimse onun bizzat ilgilendiği bu konuda buna cesaret edemezdi." Yani "Olup biteni Erdoğan bir duyarsa vay hâlinize." diyor. Ben de bugün bu konuyla ilgili gündem dışı söz aldım. Bak, buradan ben size söylüyorum: Sayın Cumhurbaşkanım, Sayın AK PARTİ'nin değerli yöneticileri; şu an maalesef, Vezirköprü'de sadece 5 üretici kenevir ekti, sadece 105 dönümde; hâlbuki bugün, endüstriyel kenevirin küresel piyasadaki hacmi yaklaşık 4 milyar dolar, 2025 yılı hedefi de 9-10 milyar dolar olarak belirlenmektedir. Yani dolayısıyla bu millî ve yerli ürünlerin, özellikle tarımın... Sizin son dönemde bir türlü üzerine eğilmeye zamanınız olmadı, fırsatınız olmadı, ben artık başka bir şey söylemek istemiyorum. Ekilebilir alanlar daralıyor, hâlâ bizim Tarım Bakanımız diyor ki: "17 milyar dolar civarında ihracatımız var, daha ne istiyorsunuz?" 17 milyar dolar değil, bugün Hollanda'ya baktığınız zaman, yaklaşık Konya kadar bir Hollanda 130 milyar dolar civarında ihracat yaparken 17 milyar dolarla övünen bir Tarım Bakanını da herhâlde burada ilk defa hep beraber biz görüyoruz. Bu konuda muhakkak TİGEM'in devreye girmesi lazım. Yani vatandaşa "Ek." demeyle bu iş bitmiyor. Muhakkak bu satın almaların yapılması lazım, bu çerçevede endüstriyel tesisler için bölgede her türlü teşvikin ve her türlü desteğin verilerek bu bölgelerde bu fabrikaların, bu imalathanelerin kurulması lazım ki kenevir ekimine Samsunlular devam etsinler.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Değerli Başkanım.

Aynı zamanda da bu tür mağduriyetler giderilsin.

Bakın, bunlar önemli. Tarımın muhakkak desteklenmesi lazım, yani savunma sanayi ne kadar stratejikse tarım sektörü de o kadar stratejiktir, o oranda desteklenmelidir. Buradan sesimizi duyurmuş olduk. Ümit ediyorum ki Sayın Cumhurbaşkanımız da bu kürsüden bizim sesimizi duymuştur, Vezirköprülüler de bundan sonra kenevir ekmeye devam ederler. Devlet de bu çerçevede bununla ilgili sanayi tesislerini yapar, çiftçinin ve üreticinin önünü açar diyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)