SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.

Genel Kurulda kanun teklifi üzerinde fikirlerini beyan eden değerli milletvekili arkadaşlarımıza, siyasi parti gruplarına teşekkürlerimi sunuyorum.

Kanun teklifini, Sayın Bülent Tüfenkci ve 75 milletvekili arkadaşımızın teklifini Komisyonumuzda görüştük. Özellikle Komisyon aşamasında siyasi partilerimizin Komisyon üyesi değerli temsilcisi milletvekili arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Ayrıca Komisyon üyesi olmayıp bu konuyla ilgili hassasiyet duyan diğer siyasi partilerden bütün milletvekili arkadaşlarımızın samimiyetle bu kanun teklifi üzerinde çok değerli katkılarının olduklarını ifade etmek istiyorum, hâlâ da o katkılarını verdiklerini memnuniyetle ifade ediyorum.

Değerli arkadaşlar, bu kanunun ortaya çıkarılmasıyla ilgili hem iktidar partisi grubu adına hem de diğer partideki milletvekili arkadaşlarımızın geneli ve şahsı adına yaptıkları görüşmeler çerçevesinde ortaya çıkan, çok hızlı bir şekilde büyüyen sistemi disiplin altına alabilmek. Biraz önce Sayın Hamzaçebi, mevcut 34 firmadan bahsetti bilinen rakamlar çerçevesinde. Ben biraz daha Genel Kurulu aydınlatmak adına şöyle ifade edeyim: 1991 yılında ilk defa bir şirket kurulmuş. 1992 yılında 2'nci şirket kurulmuş. 1992'den 2016 yılına kadar herhangi bir şirket yok, sadece 2 şirket faaliyet gösteriyor. 2016 yılında bir şirket kurulmuş. 2017 yılında bir tasarruf finansman şirketi kurulmuş yani 1991 ile 2017 yılı arasında 4 firma faaliyet içerisinde. 2018'de 5 firma faaliyete geçmiş, 2019'da 13, 2020 yılında 12 firma faaliyete geçmiş. Toplam 34 firma tasarruf finansman şirketi faaliyetlerine devam etmiş.

Biraz önce burada ifade edildiği gibi, bankadan kredi alma imkânı olmayan veya faizli bir sistemle uğraşmak istemeyen, inancı gereği başka bir yöntemle ev, araba sahibi olmak isteyen kişilerin bir fırsat penceresi olarak görülebileceğini ifade edebileceğimiz "kumbara hesabı" diyebileceğimiz -bize de ifade ederken "altın günü" diye tabir edilen- altın günlerinin benzeri ama bir organizasyon firması vasıtasıyla yapılan bir düzenleme. Toplam 34 firmanın bizdeki kayıtlarına göre 760 tane şubesi var. Artık bunlar sadece büyük vilayetlerde değil, Türkiye'nin hemen hemen 60 vilayetinde, belki de 81 vilayetinde faaliyet gösteren firmalar hâline gelmiş. Bu 760 şubenin 510 tanesi ilk 9 firmaya ait, geriye kalan 250 şube 26 firmaya ait. Yani 2019 ve 2020 yılında kurulan 25 firma toplam 250 şubeyle faaliyet gösteriyor, ilk 9 firma 510 şubeyle faaliyet gösteriyor. Biraz önce de ifade edildiği gibi bir firmanın kayıtlı sermayesi, ödenmiş sermayesi 300 milyon, öbür firmanın, sonuncu firmanın kayıtlı sermayesi 50 bin lira ama ödenmiş sermayesi 12.500 lira diye ifade edildi. İşte, buradan insanların tasarruflarının, kıt kanaat aldıkları ücretlerle biriktirmeye çalıştıkları "Gelecekte bir kumbara hesabım olsun, ortaklaşa, birlikte bir el birliği çerçevesi içerisinde konut sahibi olabilir miyim, ev sahibi olabilir miyim, araba sahibi olabilir miyim?" diye 1991 ve 1992 yılında kurulmuş, bugüne kadar yaklaşık 150 bin veya 200 bin civarında insanın finanse edildiği bir sistemden ortaya çıkıyoruz. Ondan önceki dönemlerde pek bir mağduriyetin olmadığını, şikâyetlerin makul bir seviyede sadece -ki firmalar bunu "sistemde teslimat" diye ifade ediyorlar- teslimatların zamanından bir ay sonra, iki ay sonra, üç ay sonra yapıldığıyla ilgili; sistemden geriye çıkmak isteyenlerin, kurada olmayanların sistemden geri çıkarken ödedikleri organizasyon bedelinin sözleşmeler çerçevesinde, aslında sözleşmelerde "Hiç ödenmez." diye ibare olmasına rağmen bir kısım firmalar bunun yarısını, yüzde 20'sini ödeme imkânı ortaya çıkardıklarından dolayı "Bana niye organizasyon bedelini ödemediler?" diye şikâyetler söz konusu. Son zamanlarda yani son üç yılda -2018, 2019, 2020 yıllarında- ortaya çıkan 30 şirketin çoğalmasıyla birlikte "sistemde teslimat" diye söylenen yani yüz aylık bir sisteme girdiğiniz takdirde normal şartlar altında 40'ıncı aydan bütün havuz üyesi -"havuz" diye tabir ediliyor- olan katılımcıların tamamı bütün ödeyecekleri miktarın yani 100 bin lirayı 1.000 lira olarak varsayarsak 1'inci, ilk şanslı olan 1'inci ayda 100 bin lirayı alıyor, nihai olan kişi 40'ıncı ayda 100 bin lirasını alıyor. Sisteme yeni girişler olduğu sürece, yeni yeni havuzlar oluştuğu sürece geriye kalan 60 kişinin finansman edilmesine imkân veren, adına da "el birliği sistemi" diye söylenen ve -güzel de bir tarif aslında "el birliği sistemi" diye ifade ettikleri durum- bu çerçevede son zamanlarda ortaya çıkan yeni yeni firmaların teslimat sürelerini rekabet şartları dolayısıyla veya yaptıkları reklamlar münasebetiyle katılımcıların yoğun bir şekilde ortaya çıkması ve teslimat sürelerinin normal şartlar altında kredili veya faizli sistemde en büyük örneklerinden biri Almanya'da gözüküyor. Almanya'da 40'ıncı ayda nihai teslimatı gerçekleştiriyorlar çünkü bir faiz alıyorlar o sistem içerisinde. Bizde faizsiz olan sistemde normal şartlar altında 40'ıncı ay veya 50'nci ayda teslimatlarının tamamını gerçekleştirme imkânları var ama sistemin reklama girmesiyle birlikte ve cazip hâle gelmesi ve önceki geçmiş örneklerinin olumlu olmasından kaynaklı, biraz rekabetin de verdiği unsurlarla birlikte hem organizasyon ücretinde bir düşme hem de teslimat sürelerinde bir azalma ortaya çıkıyor. Hem milletvekili arkadaşlarımız, teklif sahibi milletvekili arkadaşlarımız, benim bildiğim kadarıyla dört beş aydır bu konuyla ilgili gayretli olarak çalışıyorlar ve destek sağladıkları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı hem TMSF'yle birlikte yaptıkları görüşmeler çerçevesinde bunun bir disiplin altına alınması, çünkü Ticaret Kanunu çerçevesinde kurulduğundan dolayı finans toplayan ama sistem normal çalıştığı takdirde sadece organizasyon faaliyeti gösteren firmaların organizasyon ücretiyle hayatlarını devam ettirdikleri -ki yüzde 5 ile yüzde 7 arasında, yüzde 8 arasında organizasyon ücreti alıyorlar; son duyduğumuz, emin değilim, yüzde 2'lere, yüzde 3'lere düşen organizasyon ücretiyle birlikte- bu sistemin artık havuzdan kaynak temin etme mecburiyetinin olabileceği kaygısıyla değerli arkadaşlarımız çok güzel bir teklif hazırlamışlar.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Komisyon tartışmalarımız sırasında, bütün siyasi parti grubundan arkadaşlarımızın hem kanun teklifi sahibi arkadaşlarımızın hem BDDK'nin hem Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısının hem de Komisyon Başkanı olarak bize tevdi ettikleri sorular gerçekten çok önemliydi ve Sayın Tacettin Bayır'ın ifade ettiği gibi ilk defa sektör temsilcilerinin bu kanuna bu kadar katkı yaptıkları nadir tekliflerden biri. Gerçi eleştirel manada söyledi kürsüde konuşurken ama bir kanun teklifini yaparken biz bu sektörde faaliyet gösteren 34 firmanın yaklaşık 350 bin katılımcısının firmaların zor durumda kalarak bir Titan benzeri hadisenin ortaya çıkmaması için, hayallerini gerçekleştirmek amacıyla kıt kanaat biriktirmeye çalıştıkları, yavrularının rızkından kestikleri, başka sosyal imkânlarından farklı olarak biriktirmeye gayret ettikleri, gelecekteki umutlarını güncel ihtiyaçlarından keserek gayret etmeye çalışan insanların umutlarının mağdur olmaması için yapılması gereken, sistemin tıkanmaması için, sistemin çökmemesi için, 350 bin katılımcının mağduriyetinin ortaya çıkmaması için yapılan bir düzenlemeden sistem temsilcileriyle ilgili 34 firmanın tamamının temsilcileriyle hem birer birer hem de toplu hâlde görüşerek "Sistem içerisindeki tıkanıklar ne olabilir, nasıl mağduriyetler olur, nasıl giderilebilir?" konusunda araştırmalar yaptım. Bunda da katkı yapan hem teklif sahibi arkadaşlarıma hem Cumhuriyet Halk Partisinden değerli Komisyon üyelerimize ve Komisyon dışından katkı yapan değerli milletvekillerimize, HDP milletvekillerine, Milliyetçi Hareket Partisi milletvekillerine ve İYİ PARTİ milletvekillerine teşekkür ediyorum. Büyük bir samimiyet içerisinde, büyük bir gayret içerisinde biz bu kanunda 350 bine yakın insanın bu havuz içerisinde bulunduğu ve mağdur olmamaları için gayret gösterdiğimiz çok önemli bir kanun teklifini yerine getirdik ve orada da Komisyonda hem ben hem değerli milletvekili arkadaşlarımız sektör temsilcilerine, bir tüketici gibi ve 350-400 bin civarındaki sözleşme sahibi dar gelirli, sabit gelirli insanın hakkını savunabilecek şekilde sorular tevdi ederek; hem Hazine ve Maliye Bakanlığına hem TMSF'ye hem de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna o vatandaşlarımızın adına soruları sorarak bu kanun teklifini bu hâle getirdik.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sistemin tıkanmaması, böylesine bir saadet zinciri hâline getirilip Titanların oluşmaması için katkı veren ve görüşleriyle, fikirleriyle bize yön veren değerli milletvekili arkadaşlarımıza çok teşekkür ediyorum.

Bu meyanda, hem İYİ PARTİ'den hem Milliyetçi Hareket Partisinden hem HDP'den gelip Komisyonumuzda katkı sağlayan değerli milletvekillerinin, özellikle de Cumhuriyet Halk Partisinden Sayın Akif Hamzaçebi'nin katkılarına da çok çok teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum. Nitekim, biraz önce de bu kanun teklifi üzerinde yaptığımız "Şöyle olsa daha mı iyi olur?" diye düşündüğümüz -ki diğer partilerden diğer arkadaşlarımız da bu şeye katkı sağladılar- iktidar partisi grubunun değerli teklif sahibi arkadaşlarımıza ve Grup Başkan Vekillerine teşekkür ediyorum.

Biz, sistemi tıkamadan, yeni mağdurların oluşmasını engelleyip, bu şirketleri sistem dışına çıkararak 350 bin mağdur ortaya çıkarmadan, sistemin sağlıklı bir şekilde yürüyebilmesi için elden geldiğince gayret gösterdik.

Özellikle hem Cumhuriyet Halk Partisinin değerli milletvekillerine ve Cumhuriyet Halk Partisinin Komisyon temsilcisi değerli arkadaşıma, HDP'nin değerli milletvekillerine ve Komisyon temsilcisi arkadaşlarımıza, Milliyetçi Hareket Partisinin Komisyon temsilcisine ve milletvekili arkadaşlarımıza, İYİ PARTİ'nin, katkı sağlayan tüm milletvekili arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Sistemi tıkamadan, olumlu bir şekilde devam ettirebilmek adına ben bu arada sektör oyuncularıyla da 34 firmanın her biriyle, tamamıyla da görüştüm. "Nasıl olur da bu sistem tıkanmadan ve dar gelirli, sabit gelirli 350 bin insan mağdur edilmeden bu kanunu işleyebilir, yürüyebilir hâle getiririz?" diye gayret gösterdik, çalıştık ve bununla ilgili biraz sonra -çeşitli önergeleri de AK PARTİ Grubundan milletvekili arkadaşlarımız verdi- sizlerin de katkılarınızla bu kanun teklifini en iyi şekilde yapacağımızı ümit ediyorum.

Konuşmalarıyla katkı sağlayan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Evet, tamamlayın Sayın Elitaş.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Komisyonumuzda bugüne kadar faaliyet gösterip ahenk içerisinde herkesin gıpta ettiği bir Komisyon faaliyeti çalışmasına gayret gösteren tüm siyasi parti gruplarından Komisyon temsilcisi milletvekili arkadaşlarıma Komisyon Başkanı olarak teşekkür ediyorum. İYİ PARTİ'den, MHP'den, HDP, CHP ve AK PARTİ'den bütün temsilci arkadaşlar Komisyonumuzun aktif bir şekilde ve verimli bir şekilde çalışması için çok büyük gayret gösterdiler. Komisyonumuza gelerek katkı sağlayan değerli milletvekili arkadaşlarıma da çok teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Teşekkür ediyoruz Sayın Elitaş.

Teklifin tümü üzerinde görüşmeler tamamlanmıştır.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Sayın Başkanım, teşekkür etmedim, söz istiyorum.

BAŞKAN - Evet, Sayın Komisyon Başkanımız teşekkür etmemiş.

Son bir söz verelim.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU BAŞKANI MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Genel Kurulda da konuşmalarıyla katkı yapan değerli arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Hakikaten ileride ortaya çıkabilecek mağduriyetleri önleyebilmek için tüm milletvekili arkadaşlarımız samimiyetle katkıda bulunmuşlardır. Katkıda bulunan değerli arkadaşlarıma teşekkür ediyor ve kanunun, katılımcılara hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyor, saygılar sunuyorum.