CHP GRUBU ADINA YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kısa adı TİKA olan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının ve yine kısa adı YTB olan Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının bütçesi hakkında Cumhuriyet Halk Partisi Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Yüce Meclisi ve ekranları başında bizi izleyen milyonlarca vatandaşımızı sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

TİKA'ya 2019 yılında 465 milyon 450 bin tutarında başlangıç ödeneği tahsis edilmiş, bu ödenek yıl sonu itibarıyla 515 milyon 988 bin TL'ye ulaşmış ve 430 milyon 506 bin 632 TL harcama gerçekleşmiştir.

TİKA'nın, 2018 yılı Sayıştay raporlarında yer alan uygunsuz, plansız, programsız ve denetimden yoksun bir kurum yapısını sürdürdüğünü 2019 Sayıştay raporlarında da görmekteyiz hatta tespit edilen uygunsuzluklar daha da artmıştır.

Değerli arkadaşlar, TİKA'nın 2019 yılı personel giderlerinin 2018 yılına göre yüzde 24 arttığı görülmektedir. Her yıl bu kamu kurumunda personel giderlerinin bir önceki yıla göre olağan dışı artması nasıl açıklanabilir?

TİKA, son yıllarda yandaş için ihale ve iş kapısı olduğunu; projelerinde yer almak isteyen firmaların, kurucuların AK PARTİ milletvekillerinin de içinde bulunduğu vakıflara yönlendirildiğini bir önceki bütçe görüşmelerinde de vurgulamıştık.

Diğer bir kurumumuz olan YTB, 2019 yılında merkezî yönetim bütçesinden toplam 353 milyon 148 bin TL başlangıç ödeneği almıştır, 321 milyon 543 bin TL harcama gerçekleştirmiştir. 2019 yılında kuruma, ilave 73 devlet memuru alımı yapılmış olup personel giderleri bir önceki yıla göre yüzde 98 oranında artmıştır. YTB tarafından 2019 yılında toplam 143 milyon 55 bin TL burs ödemesi yapılmış olup bu tutar kurum bütçesinin yüzde 40,32'lik kısmını kapsamaktadır. Ancak YTB tarafından verilen bursların, izlenen politikaların amaçlarına ne ölçüde etki ve hizmet ettiği; öğrencilerin, ülkemizin uluslararası alanda kültürel, sosyal ve ekonomik açıdan geliştirdiği ilişkilerde olan katkısı; ülkemiz yükseköğretim kurumlarının küreselleşmesine sundukları katma değer; öğrencilerin akademik, sosyal ve mesleki gelişimlerindeki ilerleme; mezun olduktan sonra ülkelerinde iş bulma potansiyelleri, ülkelerine döndüklerinde ülkemiz hakkındaki izlenimleriyle ilgili etkin analiz raporlarının yer almadığı Sayıştay raporlarında belirtilmektedir.

Ayrıca raporda, iç kontrol sisteminin gelişiminin yeterli olmadığı da belirtilmiştir. Kısacası, Sayıştay raporlarında maalesef, YTB yönetiminin denetim ve raporlama anlamında birçok uygunsuzluğunun olduğu görülmektedir. YTB'nin mali hesaplarına yönelik gerçekleştirilen Sayıştay denetim raporlarında, AK PARTİ döneminde kamu alımlarında ihalelerin bazılarına verilmesi için giderek yaygınlaşan pazarlık yönteminin, kurum başkanlığının, mevzuatta öngörülen şartlar oluşmaması durumunda bile pazarlık usulüyle hizmet alımını gerçekleştirdiği raporlarda bildirilmektedir. 2019 yılında Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine uyum adı altında pazarlık yöntemiyle gerçekleştirdiği ihale kapsamında milyonlarca lira harcanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; TİKA ve YTB diaspora çalışmaları yürüten kuruluşlarımızdan olup ve o amaçla da kurulmuşlardır. Ülkemizin kaynaklarının yerinde ve verimli kullanılması bütçenin en önemli esasıdır. Bu kuruluşların, amaçları doğrultusunda Türk milleti adına çalışmalar yürütmesi için tabii ki yeterli bütçeler oluşturulacaktır ancak Türk milleti adına denetim yapan Sayıştayın son yıllardaki raporlarında bütün yanlışlara, usulsüzlüklere sayfa sayfa yer verilirken bunları hiç kimse görmezlikten gelemez.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Değerli arkadaşlar, görüldüğü gibi ülkemiz kaynakları sorumsuzca kullanılmakta olup karşılığında herhangi bir denetim mekanizması işletilmemektedir.

Buradan sormak istiyorum: Bu kurumlarımıza yeni personel alımları hangi ihtiyaç ve kriterlere göre yapılmıştır? Daha önce neredeyse FETÖ kontrolünde olan söz konusu kurumlarımızda bugün yine farklı cemaatlerin sızma ve yapılanma amaçları içinde oldukları görülmektedir. Bu durumu engellemek için ne tür önlemler alınmaktadır?

Sonuç olarak, bütçenin hayırlı olmasını dilerken Sayıştay raporlarında yer alan usulsüzlükler giderilmeden bu bütçeye "evet" dememiz mümkün değildir.

Sayın Başkan, bir hekim olarak, izniniz olursa otuz saniye Covid'le ilgili bir şey söylemek istiyorum ve sizden zaman talep ediyorum.

BAŞKAN - Buyurun.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Çok teşekkür ederim.

Sevgili arkadaşlar, Tıbbiyeli Hikmet'i bilir misiniz? İstanbul'un işgalinde, 3'üncü sınıf bir tıbbiyeli olarak okulda direnişi örgütleyen, Sivas Kongresi'ne katıldığında manda karşıtı konuşma yapan Doktor Hikmet Boran. Evet, sevgili dostlar, sevgili milletvekilleri; bu ruhla, bu inançla, Covid-19 pandemisiyle mücadele eden sağlık çalışanlarının önünde saygıyla eğiliyorum. (CHP sıralarından alkışlar) Daha önce hayatlarını kaybedenlerin şehit sayılması için Covid-19'un bir meslek hastalığı kabul edilmesi konusunda sunulan kanun tekliflerini gelin gündeme alalım ve oy birliğiyle bunu kabul edelim.

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)