İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Şehadetinin seneidevriyesinde Mustafa Pehlivanoğlu'nu rahmet ve minnetle anıyorum. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.

Değerli milletvekilleri, Samsun'un Çarşamba, Terme ve Salıpazarı ilçelerinde 21 Ağustos 2020 tarihinde gece etkili olan şiddetli yağış sele dönüşerek su taşkınlarına, heyelanlara ve göçüklere neden olmuştur. Geçen yıl 2 vatandaşımızın hayatını kaybetmiş olduğu aynı ilçelerimizde bu yıl yaşanan sel felaketinde de çok şükür bir can kaybı olmamış fakat büyük miktarda hasarlar meydana gelmiştir. Aynı şekilde, Giresun'da 22 Ağustos 2020 tarihinde akşam saatlerinde meydana gelen sel felaketi başta Dereli, Yağlıdere, Doğankent olmak üzere Giresun'un bazı ilçelerinde tam bir yıkıma, can ve mal kayıplarına neden olmuştur. Şiddetli yağmur ve sel heyelanlara yol açmıştır, dereler taşmış, köprüler yıkılmış, yollar kapanmıştır. Aksu Deresi'nin taşmasıyla birlikte cadde ve sokaklar dere yatağına dönüşmüştür. Ev ve iş yerlerini su basmış, araçlar sele kapılmış, iş yerlerinde, evlerde su baskınları meydana gelmiştir. Ülke ve millet olarak hepimizi derinden üzen Giresun'daki bu sel felaketi sırasında, ne yazık ki 5 jandarma eri olmak üzere 11 vatandaşımızı kaybettik. Bölgede hâlen kaybolan vatandaşlarımızın aramaları devam etmektedir.

Değerli milletvekilleri, Karadeniz Bölgesi hepinizin bildiği gibi sel ve heyelan bölgesidir. Bu illerimizde hemen hemen her yıl benzer felaketleri yaşıyoruz yani ne zaman yağmur yağsa her zaman yüreğimiz ağzımıza geliyor "Acaba, yine Karadeniz'de ne oldu?" Her seferinde de sarı çizmeli devlet görevlileri gidiyor "Merak etmeyin, yaralar sarılacak, devlet bunların altında kalmaz, gereği neyse yapılır." Hâlbuki bakın, bu araştırma önergesini vermemizin sebebi şu: Ortada yağmur mağmur yokken gelin, bu konuyla ilgili bir araştırma yapalım. Dere yataklarında ne kadar binamız varsa bunların tespitlerini yapalım. Aynı şekilde, şehirlerin kuruluşu çok eski olduğu için özellikle şehir içlerindeki köprülerin gabarileri düşük. Ne oluyor? Herhangi bir feyezan olduğu zaman köprünün altına takılan ağaç ve odun parçaları veya gelen büyük taşlar köprüyü kapatmakta, köprünün üzerinden gelen sel de yön değiştirerek maalesef şehri, çarşıyı, pazarı tanınmaz hâle getirmektedir. Yani bunu bugünden yapmak mümkün. Bu tespitleri bugünden yaptığımız takdirde, inanın, bunların maliyetleri tahminlerinizin çok altında olacaktır. Biz bu kürsüden diyoruz ki: Gelin, özellikle Karadeniz'de bu tespitlerimizi yapalım, bunlara göre de gereği neyse bunu da Parlamento olarak hep beraber yapalım.

Bununla ilgili size birkaç resim göstermek istiyorum. Belki o bölgeyi de hepiniz gezmişsinizdir, görmüşsünüzdür. Sayın Başkanım, çoğunluk az olduğu için sizden başlayarak göstermek istiyorum. Bakın, bu, Dereli'de yüksekliği 3 metre olan bir dükkân. Bakın, araçlardan da görüyorsunuz. Tümüyle yanlış yapılaşmanın yani bir köprünün önüne gelen kayanın, ağacın suyun önünü kesmesiyle, suyun yön değiştirmesiyle cadde tümüyle suların altında kaldı. Bu işler saniyeler içerisinde oluyor yani geldiği anda hiçbir şekilde bununla ilgili mücadele etme şansınız olmuyor. Yine, aynı şekilde, bakın, selden yaklaşık yarım saat sonra Dereli'nin en bilinen caddelerinden birinin görüntüsü işte bu yani 3,5-4 metre feyezan tümüyle çarşıyı doldurmuş durumda.

En acı tarafı ne biliyor musunuz? Bakın, bunu da görebiliyor musunuz bilmiyorum. Bu daha yeni yapıldı, Doğankent'teki yol. Bölgenin milletvekili sayın vekilimiz biliyordur. Bakın, bunun altında bir menfez var. Ne oldu biliyor musunuz? Bu menfezin altında kum ocaklar var. Kum ocaklarından alınan malzemelerle beraber ne oldu? Menfezin altı boşaldı. Menfezin altı boşalınca ne oldu? Bunun üzerinde, gördüğünüz gibi, yaklaşık 20 metreye yakın toprak var. Menfez kırılınca yol göçtü, o an oradan geçen jandarma timimiz, beş askerimiz ve aynı şekilde operatörümüz, değerli arkadaşlar, sele gitti, şehit oldu. Yani bunlar önlenebilir, bunlar önüne geçilebilir işler. Bunların altından bu ülke kalkabilir. Yapacağımız tek bir şey var, bugünden bölgede bu tür gabarileri düşük olan köprüleri tespit edip bunları yükseltmek.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

BAŞKAN - Tamamlayın.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Bakın, hepiniz de, Türkiye'nin farklı yerlerinde de vardır, özellikle Karadeniz'de Osmanlı döneminde yapılan köprülere baktığınız zaman sizler de görürsünüz ki böyle yüksek, hilal şeklinde. Herhangi bir selde melde yağış alttan gider, köprüye de çok fazla bir şey olmaz ama bizim köprülerimiz ve menfezlerimiz dikdörtgen kesitli köprüler ve menfezler, zaman zaman şehir içerisindeki asfaltlamalarla beraber yol yükselince otomatikman bu tıkanmalara sebep oluyor. Tabii, bu binaların da bir an önce tespit edilerek gereğinin yapılması lazım.

Dereli'de de tabii, bu felaket meydana geldikten sonra asıl ikinci mesele başlıyor, oradaki mağduriyetlerin giderilmesi, yeni binaların yapılması, kamulaştırmadır, borçların ertelenmesidir; vergi borçları, sigorta borçları, elektrik borçları... Bunun yanı sıra daha yeni yeni iş yerlerini açıp "Bismillah." deyip on gün sonra sel felaketine maruz kalıp mağdur olan vatandaşlarımızı orada gördük. Dolayısıyla, bu sel sonrasını yaşamak yerine selden önce bu tür tedbirleri almamız mümkün, mühendislik olarak bu sorunları çözmemiz mümkün.

Ben diyorum ki: Gelin, bu toplumsal bir olay...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Bitiriyorum Başkanım.

BAŞKAN - Son cümlenizi alalım.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

...ama Karadeniz'de her ilkbaharda bunları yaşıyoruz. Komisyon kurulsun, bu tür tespitler yapılsın, bugünden itibaren yıkılması lazım gelen binalar neyse bunları yıkalım, gerekli tedbirleri alalım. Özellikle bu son dönemde felaket bölgesinde bazı memnuniyetsizlikler var, devlet bir şeyler yapmaya çalışıyor ama ümit ediyorum ki bu yaralar da bir an önce sarılırsa anlamlı olur diye düşünüyorum. Ben, ümit ediyorum ki bu önemli bir mesele, her seferinde karşılaşıyoruz, sel felaketlerinden sonra sarı çizmelerle oraya gitmek yerine bugünden tedbiri alıp bu işin üstesinden gelelim diyor, hepinizin desteklerini bekliyor, saygılar sunuyorum.

Başkanım, teşekkür ederim. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)