İYİ PARTİ GRUBU ADINA HASAN SUBAŞI (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Önerimizin en önemli nedeni, gerekçede de görüldüğü gibi, Türkiye'de pandemi sürecinden en çok etkilenen sektörün turizm sektörü olduğudur. Sadece Türkiye'de değil, bütün dünyada hem konaklama sektörünü hem taşıma sektörünü hem seyahat acentelerini hem de çalışanlarını ve o bölgelerin, turizm bölgelerinin esnafını, işçisini, tarımını, her sektörü çok zor şartlara gark etmiştir. İktidarın başarısız ekonomi politikalarını ve diğer ülkelerle olan, komşularıyla olan olumsuz ilişkilerini de pandemiyle birleştirdiğimizde insanımız çok zor şartlarda ekonomik zorluklarla karşı karşıya gelmiştir.

Önergede sunduğumuz gibi hibe ve teşvik unsurlarını barındıran ekonomik paketlerle gerçekten desteklenme ihtiyacı vardır ama ben turizm bölgesinde belediye başkanlığı yapmış bir kişi olarak öncelikle şunu belirtmek isterim: Sadece destek paketleriyle desteklenmekten ziyade böyle bir konuda, turizm sektöründe ülkemizin değerlerini dikkate aldığımızda, Türkiye'nin birçok konuda maliyetini karşılayacak zenginliği bulunmaktadır. Hem tarihî değerlerimizle hem kültürel değerlerimizle ve doğal kaynaklarımızla Türkiye'yi, bütün borçlarını ve maliyetini karşılayacak ekonomik zenginliğe kavuşturmak mümkündür.

Paris, Londra ve Bangkok 20 milyon insanın ziyaret ettiği şehirlerdir ama İstanbul'u, bunlardan çok değerli olmasına rağmen, 13 milyon kişi ziyaret edebilmektedir. Antalya'yı 16-17 milyon kişi ziyaret etmekte, buna karşılık 12 milyar dolar civarında gelir sağlamaktadır; bu, tamamen yerli ve millî gelirdir ve ülkemizde kalan gelirlerdir ama acaba bunun planlaması nasıl olmakta? Ben Antalya'nın 1989 yılında Belediye Başkanı olduğumda en büyük tehdit ve tehlikenin kanalizasyonunun olmamasını görmüştüm; altyapı olmadığı için kuzeyden güneye doğru, denize doğru akan su cereyanı hem denizi kirletecekti hem de içme suyu kaynaklarımızı kullanılmaz hâle getirecekti. Beş yıl uğraşmak suretiyle kanalizasyon, altyapı ve içme suyu kaynakları için, kredi temin etmek için uğraştığım zaman -tabii, belediyenin geliri olmadığını söylemeye gerek yok- Avrupa Konseyi İskân Fonu, Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankasından kredi bulmak suretiyle 1995-1996 yıllarında bu yatırımları başlatmıştık.

Söylemek istediğim şu: Turizm bölgelerimiz yoğun göç alan, sürekli büyüyen şehirlerdir. Ben belediye başkanı olduğum zaman 400 bin olan nüfusumuz bugünlerde 1 milyon 400 bin olmuştur. Eğer biz 90'lı yıllarda kanalizasyona başlamasaydık bugün Antalya'nın denizi de kirlenecekti, içme suları da kirlenecekti. Onun için, bu tür turizm bölgelerinde sadece destekler vermek suretiyle yönetmek değil, altyapı konusunda borçlanmaya ve kredilere muhtaç bırakmadan elde edilen gelirlerin önemli bir bölümü turizm bölgelerinde altyapıya hasredilmektedir ve bu sadece belediyelere bırakılmamalı, merkezî yönetimin etkisi ve gücüyle bu "altın yumurtlayan tavuk" diye tabir edeceğim bu bölgelerin altyapı sorunları çok önemli planlamalarla mutlaka çözülmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

HASAN SUBAŞI (Devamla) - Tamamlıyorum.

Turizm, Türkiye için böylesine değerler ifade eden, kaynakları olan bir ülkede mutlaka yeni bir planlama gerektirmektedir. Onun için, o bölgelerin gelir kaynaklarının önemli bir bölümü şehirlerin altyapısına harcanmalıdır.

Ben bazen şunu düşünüyorum: 90'lı yıllarda kanalizasyona başlamasaydık 1,5 milyonluk Antalya'da bunu kazmak ve yapmak bugünlerde neredeyse mümkün değildi. Böylesine risk altındayız. Mutlaka yeni planlama gerekmekte. Hele hele alınan konaklama vergilerini merkezî yönetime vermek yerine mutlaka o bölgedeki yerel yönetimlere hasretmek gerekir.

Eğer tarım ve turizm sektöründe gerçekten doğru planlamalar yapmamamız hâlinde biz bu sektörleri kaybetmeye mahkûm oluruz nasıl ki İstanbul, bütün Türkiye'yi karşılayacak gelire sahip olacakken bugün emsalleri olan birçok şehirden çok gerilere düşmüştür ve giderek de altyapı eksiklikleri nedeniyle her yıl biraz daha turizm potansiyelini kaybetmek tehlikesiyle karşı karşıyadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

HASAN SUBAŞI (Devamla) - Daha özenli olmalıyız. Önergemizin o nedenle kabulünü ve yeni bir anlayışla, yeni bir planlamayla turizm bölgelerinin sorunlarına ciddiyetle eğilmek gerektiği düşüncesiyle bu önerinin desteklenmesini arz ediyorum.

Saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)