GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:94
Tarih:03.06.2020

ŞENOL SUNAT (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 174 sıra sayılı Kanun Teklifinin 6'ncı maddesi üzerine verdiğimiz değişiklik önergesi üzerine İYİ PARTİ grubu adına söz aldım. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri şu ana kadar -özellikle de 2019 tarihli İçişleri Bakanlığının resmî internet sitesinde- 29 bin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu görüyoruz. Bu sayının artacağı aşikâr.

Şimdi, teklifin 6'ncı maddesinde aklı karıştıran bazı maddeler var: "Kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi amacıyla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici tedbirleri almak." Buradaki önleyici tedbirler nedir, açıklanmalıdır. Nasıl alacak?

Yine "Halkın sükûn ve istirahatını bozanları ve başkalarını rahatsız edenleri engellemek." görevleri arasında. Nasıl olacak? Halkın sükûn ve istikrarını bozanlar nedir, bozan hareketler nedir, bunlar üzerinde durmak gerekir. Bu kanun teklifinin en önemli maddelerinden biri, daha önceki hatiplerin de ifade ettiği gibi, zor ve silah kullanma yetkisine bekçilerin sahip olması.

Sayın milletvekilleri, Türkiye'de Türk ceza hukukunda polisin vatandaşı hangi koşulda durduracağı, kimlik soracağı, önleme araması yapacağı kanunen açıkça düzenlenmiştir, zor ve silah kullanma yetkileri bakımından da aynı düzenlemeler mevcuttur. Bekçilerin eskiden beri silah taşıma ve kullanma yetkileri vardı, evet ama yakalama amacıyla silah kullanma yetkisi geliyor. Polis yakalamak amacıyla kişiye doğrudan ateş edemez. Bunu da biliyoruz. Sadece meşru savunma hâlinde kendini ve başkasını korumak için kişiye yönelik ateş edebilir. Bekçiler de elbette meşru savunma durumunda silah kullanabilirler ama yakalama amaçlı silah kullanma yetkisi çok özel bir yetki ve bu yetkiyi doğru kullanmak için çok iyi bir eğitim gerekiyor. Polisin dahi ülkemizde bu konuda çok büyük eksiği olduğunu hepimiz olaylardan, medyaya yansıyan konulardan biliyoruz. Bekçilerin, polise yardımcı kolluk olmasından dolayı polisten çok daha az ve sınırlı bir eğitimleri olduğunu, bu nedenle polisin her kullandığı yetkinin bekçiye verilmemesi gerektiğini bir kere daha hatırlatmak istiyorum ki bekçilerin eğitiminin çok az olduğunu, acilen disiplin bakımından önlem alınmadığı takdirde büyük sorunlara sebebiyet vereceğini hepimizin çok iyi algılaması gerekli. Ya bu kadar yetki verildikten sonra maaşları da hemen hemen polislere yakın olmasından dolayı -ki bekçilerin şu andaki mevcut bekçilerin polislik unvanını, polislik statüsüne gelmek isteklerini de biliyoruz- bırakın, bekçi şeyini kapatalım o zaman polis olarak ekleyelim, polisin de görevleri içine mahalle ve çarşı konusunda da görev ekleyelim.

Şimdi değerli milletvekilleri, ülkemizde yüzde 85'i ruhsatsız olmak üzere yaklaşık 25 milyon kişide silah bulunuyor. Şiddet olaylarında yüzde 69 oranında artış var. Silah alımını kolaylaştırıp mermi hakkını beş katına çıkaran düzenlemeleri yaparak bu sorunu daha da derinleştirdiniz. Bu durum giderek ciddi bir tehdit oluşturuyor. Silahın meşrulaştırılması, şiddetin meşrulaştırılmasıdır. Biz bugün kolluk güçlerini değişik, çeşitli şekilde artırmak yerine silahlanmayla ilgili düzenlemeleri tekrar gözden geçirerek silah kontrolünü yapabilecek bir yasa hazırlanmasını burada konuşmalıydık.

Değerli milletvekilleri, vatandaşlarına güvenli bir gelecek vadetmeyen iktidarların, demokrasiden uzaklaşan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayınız sözlerinizi Sayın Sunat.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - ...-totaliter yönetimlerin tarihine bakıldığında- bu tür değişik kolluk güçlerinin olduğunu görüyoruz, biliniyor. Bekçileri polis yetkisiyle donatma girişimi de ister istemez bizlerde de bazı kuşkular yaratıyor, yeni bir paramiliter güç devşirme yolunda mı ilerleniyor diye düşünüyoruz, maalesef, çünkü o güven ortamı asla olmadı iktidarınız boyunca. Mevcut iktidarın özel kuvveti olarak organize edilebileceği ve sayıları on binleri bulan ideolojik, askerî olarak eğitilmiş bir bekçi ordusu ihtimalini de asla göz ardı etmiyoruz ve takipçisiyiz.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)