İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; esnaf ve sanatkârlarımızın sorunlarına yönelik vermiş olduğumuz araştırma önergesi üzerine söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Türkiye genelinde, son beş yıla baktığımızda, 954.251 iş yeri açılmış ancak aynı zamanda 428.168 iş yeri de kapanmıştır. Samsun'a da baktığımız zaman, son beş yılda 8.523 esnafımız maalesef kepenk kapatmıştır. Türkiye'de toplam 1 milyon 976 bin 265 esnaf ve sanatkârımız mevcuttur. Rekabet gücü giderek zayıflayan esnaf ve sanatkâr kesim, yaşanan ekonomik krizler ve zincir marketler karşısında zor günler yaşamaktadır. 2020 yılının ilk ayında ülke genelinde toplam 8.465 esnaf ve sanatkâr maalesef kepenk kapatmıştır. Diğer taraftan, Türkiye geneline paralel olarak Samsun'da da 2019 yılında 17.215 senet protesto edilmiş, bu rakamla -Türkiye geneline baktığınız zaman- Samsun bu alanda da 7'nci sırayı almıştır. Piyasalarda ve çarşı pazarda yaşanan talep daralması ve buna bağlı olarak ortaya çıkan iş hacmi kaybına mutlaka Hükûmet bir çözüm bulmak zorundadır.

Esnaf ve sanatkârlarımızın piyasayı canlandırarak ekonomik kriz ve haksız rekabet ortamından kurtulması için bizden beklediği çözüm önerileri vardır, ben onları sırasıyla sizlerle paylaşmak istiyorum:

Birinci önerileri... Esnaf ve sanatkârımız diyor ki: "Sicil affı konusunda hâlâ bir mesafe katedemedik. Maalesef, 2-3 sefer sicil affı çıkmasına rağmen bankalar bu sicil aflarını işlemedikleri için, kara kaplı defterlerinden bir türlü silmedikleri için, biz, bankalar nezdinde hâlâ bunlara muhatap oluyoruz, müracaat ettiğimizde kredi taleplerimiz makul karşılanmıyor. Son bir kez bu sicil affı çıkarılsın ve bankaların kesinlikle inisiyatifine bırakılmadan bu sicil defterinden silinsin ki biz de ticaretimize devam edelim."

İkinci önerileri... Ekonomik sıkıntılar hepimizin malumu. Sabah kalkıp hep karşılaştığınız insanlar, bakkal, manav, berber diyor ki: "Bize hiç olmazsa sıfır faizli kredi versinler ki bir miktar önümüzü açalım, işlerimize devam edelim. Bir sürü af getirdiniz, işverenlere, herkese af getirdiniz; hiç olmazsa bize de vergi ve SSK ödemeleri konusunda, BAĞ-KUR ödemeleri konusunda bir yapılandırma yapın. Şu an özellikle devlet bankalarının her alanda, istihdam da dâhil, bir sürü destek kredileri var; esnafa yapılacak en büyük desteklerden biri de vergi, SSK ve BAĞ-KUR borçları hiç olmazsa bir kez daha yapılansın, onlar da biraz nefes alsınlar.

Yine, diğer bir önerileri... Bugün, KOSGEB marifetiyle kullandıkları krediler var, bunlar da 5 bin lira, 10 bin lirayla sınırlı. Bugünkü gerçeklere, ticaretin gerçeklerine baktığınız zaman, 5 bin lira, 10 bin lira kredilerle herhangi bir istihdamın sağlanamayacağı, herhangi bir üretimin yapılamayacağı da dikkate alınırsa ülke gerçekleri dikkate alınarak bu kredi miktarları da revize edilsin istiyorlar.

Yine, bunun yanı sıra, belki büyük işletmeler için çok büyük anlam ifade etmese bile sadece gazete, ekmek satan esnafımız var. Bunların dükkânlarında POS cihazları var. Bu POS cihazlarına ödedikleri ücretler var. Bunlar hakikaten esnafın canını acıtan rakamlar, bunlar bir de bankalara göre farklılık da gösteriyor. "Bu POS cihazlarından alınan ücretler ya sabitlensin ya da bunlar esnaftan hiç alınmasın, biz bu ücretleri ödemeyelim. Bunlar da bizim için ciddi maliyet oluşturuyor." diyorlar.

Yine, aynı şekilde, dükkânında akşama kadar yalnızca ekmek ve gazeteden başka bir şey satmayan, geçimlerini zar zor sağlayan bakkal ve bayi esnafı sanayi işletmeleriyle aynı şekilde bilanço usulüne göre defter tutmaktadır. Bu da bunlar için çok ciddi bir külfettir. "Biz de en azından götürü usulde vergiye geçmek istiyoruz." diyorlar.

Yine, buna paralel olarak esnaf ve sanatkârımız yani sizin her sabah evinizden çıktığınız andan itibaren karşılaştığınız bakkalı, manavı, berberi, ayakkabıcısı diyor ki: "Biz sanayiciden ve konutlardan daha yüksek ücretle elektrik kullanıyoruz. Yani bizim de elektrik fiyatlarımız hiç olmazsa onların fiyatları seviyesine insin. Biz daha yüksek elektrik parası ödüyoruz."

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi lütfen.

BEDRİ YAŞAR (Devamla) - Tamamlıyorum Başkanım.

Diğer bir konuları, normal çalışanlar 7200 iş günü çalışarak emekli oluyorlar ama esnaf ve sanatkâr maalesef 9000 iş günü çalışarak ancak emekli olabiliyorlar. Bu da eşitlik ilkesine aykırı, bu hususta da bir düzenleme yapılsın istiyorlar.

Tabii, sizin de gördüğünüz gibi esnafın sorunları çığ gibi. Ekonominin sinir uçlarıdır esnaf ve sanatkârımız. Bir kişiye iş verdiği gibi, kendi yükünü de devletin sırtından alan tüccarımızla, esnafımızla ilgili, onların sorunlarıyla ilgili, muhakkak, bizim Parlamento olarak bir çözüm önerisi orta yere koymamız lazım. Bu sorunları, saydığımız sorunları bir araya gelip bir komisyon oluşturup buna göre çözüm üretmenin zamanı geldi ve geçiyor.

Ben, bu kürsüden, sizlerin her sabah gördüğünüz bakkallara, manavlara, esnafa olan borcunuz olarak hiç olmazsa bu sefer bu araştırma önergesine "evet" oyu vereceğinizi düşünüyorum.

Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)