CHP GRUBU ADINA YÜKSEL ÖZKAN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisi ve ekranları başında bizleri izleyen tüm vatandaşlarımızı saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Kısa adı TİKA olan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının ve yine kısa adı YTB olan Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının bütçeleri üzerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım.

TİKA, başta Türk Cumhuriyetleri olmak üzere, ülkemizin tarihî ve kültürel bağlarıyla sıkı sıkıya bağlı olduğu komşu ve dost ülkelerle güçlü bir iş birliğini gerçekleştirmek üzere 1992 yılında kurulmuş olup 2018'de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bugünkü yapısına kavuşmuştur.

2017 ve 2018 yılı Sayıştay raporları karşılaştırıldığında, 2017 yılı Sayıştay raporlarında yer alan ve 2018 yılı içerisinde ilgili kurum tarafından düzeltileceği belirtilen tüm uygunsuzlukların aynen devam ettiği, hatta tespit edilen uygunsuzlukların daha da arttığı görülmüştür.

TİKA ve YTB'nin faaliyetleri, son yıllarda maalesef kuruluş amacı dışına çıkmıştır. Öyle ki özellikle Balkanlar'da Türk ve Müslüman toplulukların siyasi temsiliyetlerine müdahil olarak komşuyu komşudan, kardeşi kardeşten ayıracak şekilde yandaş parti üyelerine destek verdiği, sahadan gelen bilgilerden anlaşılmaktadır. Âdeta TOKİ'nin küçük bir kopyası gibi faaliyet gösteren TİKA, son yıllarda yandaşlar için ihale ve iş kapısı olmuştur. TİKA'nın yapımını gerçekleştirdiği birçok projeye Sayın Cumhurbaşkanının adı verilmiş olsa da aile fertlerinden birilerinin de isminin verilmesi ne kadar doğru ve ne kadar etiktir? Yapılacak yatırım projelerinde yer almak isteyen firmalar, kurucularının AK PARTİ milletvekilleri olduğu, aynı adreste faaliyet gösteren vakıflara yönlendirilmektedirler. Bu şekilde ülkemiz kaynakları sorumsuzca kullanılmakta, karşılığında herhangi bir denetim mekanizması da işletilmemektedir. (CHP sıralarından alkışlar)

TİKA'ya 2018 yılında 317 milyon 302 bin TL tutarında başlangıç ödeneği tahsis edilmiş, bu ödenek, yıl sonu itibarıyla 420 milyon 173 bin 433,43 TL'ye ulaşmıştır. TİKA'nın 2018 yılı Sayıştay raporlarında uygunsuz, plansız, programsız ve denetimden yoksun bir kurum yapısını sürdürdüğü görülmektedir.

Değerli arkadaşlar, dikkatinizi bir başka noktaya çekmek istiyorum. TİKA'nın 2019 yılının ilk altı aylık personel giderleri bir önceki altı aylık döneme göre yüzde 52,53 artmış ve bu artış, yeni personel alımı ve maaş giderlerine bağlanmıştır. Kurumun 2019 yılının ilk altı ay harcamalarında ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 229,94'lük bir artış gözlemlenmektedir. Bu kamu kurumunda personel giderlerinin bir önceki yıla göre yüzde 53 artması nasıl açıklanabilir? Sormak istiyorum: Kuruma 2018-2019 yılında kaç yeni personel, hangi kriterlere göre alınmıştır? Cemaatlerin kurumda etkinliği nedir? TİKA'nın OECD içinde yer alan Kalkınma Yardımları Komitesi üyesi olmamasının nedeni, açtığı ihalelerde mal ve hizmet alımlarında şeffaf olmaması ve TİKA'nın bu kurumların denetiminden kaçmak istemesi midir? Bu sorulara cevap verilmelidir.

Diğer bir kurumumuz olan YTB, 2018 yılında merkezî yönetim bütçesinden toplam 285 milyon 828 bin TL başlangıç ödeneği almıştır. Dış kaynaklı fonlardan kullanmak üzere 2018 yılında bir projeden YTB'ye 53 milyon, diğer başka bir projeden ise 11 milyon kaynak aktarılmıştır. Söz konusu fonların haricinde, kurumun bütçe giderleri 350 milyon 79 bin 270,44 TL olarak gerçekleşmiştir. YTB'nin Sayıştay raporlarında maalesef yönetim ve denetim anlamında birçok uygunsuzluğun yer aldığı görülmektedir. Yapılan incelemelerde STK'lere verilmekte olan idari ve malî desteklerin kurumca belirlenmiş esaslar olmadan belirli STK'lere destek verilmeye devam edildiği görülmüştür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım Sayın Özkan.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Aktarılan kaynakların nasıl ve nerelere harcandığı konusunda şeffaflık bulunmamaktadır. Maalesef, FETÖ terör örgütünün ve çeşitli cemaatlerin en etkin olarak yapılandığı kurumlar arasında TİKA ve YTB yer almaktadır. 15 Temmuz hain darbe girişiminden sonra bu 2 kurumdan FETÖ'yle iltisak ve irtibatlı kaç personel tutuklanmış, ihraç edilmiş ve açığa alınmıştır? Yurt dışına kaçmış ya da yurt dışında görev yaparken geriye dönmeyen personel sayısı ne kadardır? Sahada görülen yeni cemaat yapılanmalarının farkında mısınız?

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; biz TİKA ve YTB'nin, kuruluş amaçları doğrultusunda Türk milleti adına yapması gereken ve yaptığı hizmetleri takdir etmesini ve destek vermesini biliriz, ondan hiç kimsenin şüphesi olmasın, ancak son yıllarda Sayıştay raporlarında bütün yanlışlara sayfa sayfa yer verilirken bunları sormak, her milletvekilinin görevi olmalıdır. Dolayısıyla Türk milleti adına denetim yapan Sayıştay raporlarını dikkate almayan...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Selamlayın.

YÜKSEL ÖZKAN (Devamla) - Tamamlıyorum.

...bu kurumlarımızın 2020 bütçelerini vicdanımızı da dinleyerek bu yanlışlar düzeltilmeden "evet" demeniz, toplum vicdanını bir kez daha yaralayacaktır.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)