ŞENOL BAL (Ankara) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 41 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 14'üncü maddesinde vermiş olduğumuz önerge üzerinde İYİ PARTİ Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Yüce Meclisi saygıyla selamlarım.

Evet, bu kanun teklifinin tüm maddeleri dikkatle incelendiğinde Türk madenciliğine ne kazandıracak, özellikle dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu teklifte en önemli 2 unsur var ki birincisi devlet hakkı ve vergilerin artırılması; ikincisi, MTA'nın yapısının değiştirilerek özel sektörün kontrolüne geçmesine zemin hazırlanması. Evet, on altı yılda 13 defa değişikliğe uğrayan Maden Kanunu, ülkedeki madenlerin değerlendirilmesi için, yeterli olmadığı için midir bilinmez, 14'üncü kez değiştirilmek istenmektedir.

Evet, madenciliğin bir bütün olarak ele alınıp ihracatın yanı sıra yeni maden tesisleri kurmanın hedef olarak seçilmesi yerine, söz kalabalığının yer aldığı bir metin ortaya konmuştur. Bu değişiklikle ne amaçlanmaktadır? Bu teklifin kabulünden sonra değeri 4 trilyon doları bulan yaklaşık 80 milyar ton maden kaynağının ülke ekonomisine katkısı ne olacaktır? Yeni üretim tesisleri mi kurulacaktır? Bor uç ürünleri, yeni alüminyum, ferrokrom, gümüş, bakır, petrokimya tesisleri mi kurulacaktır? Enerjide dışa bağımlılığımız mı azalacaktır? Cari açığın kapanmasına etkisi mi olacaktır?

Değerli milletvekilleri, genel gerekçede "Bilimsel bir kuruluş olan MTA'nın yurt dışında şirket kurmaya, yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerle şirket veya ortaklık kurmaya, imtiyazlı ortak olmaya, şirketler veya ortaklıklarla ilgili her türlü pay, hisse senedi ve diğer ortaklık paylarını alıp satmaya ve yurt dışında çalışma büroları açmaya yetkili kılınmıştır." ifadesi yer almaktadır.

MTA'nın bir çıkmazın içine sokulma gayretinin sebebi nedir? Bu kuruluş bilimsel çalışmalar yapan, maden arayan ve ciddi laboratuvarlarıyla Türkiye'nin yüz akı bir kuruluşumuz idi. Şimdi ticari bir çekişmenin içine sokularak gerçek hedeflerinden uzaklaştırılmak istenmesinin sebebi nedir? MTA'nın bugüne kadar yaptığı ve bundan sonra yapacağı jeolojik ve jeofizik çalışmalar, laboratuvar hizmetleri, sondaj çalışmaları ve tüm raporları belli şirketlerin hizmetine mi verilecektir? Buradaki sorum şudur: MTA, birtakım firmalarla şirket kurup bu şirketin icaplarına uyabilecek bir altyapıya sahip midir?

Sayın milletvekilleri, maden işletmeciliğinde nezaretçilik çok önemli bir görevdir. Burada, çalışanlara verilmesi düşünülen yüksek miktarlardaki idari para cezasının sebebi nedir? Böyle bir ceza nezaretçilerin çalışmaması anlamına gelmeyecek midir? Burada çalışanlar, meydana gelen olaylar sonucu gerekli cezaları zaten almaktadır. Bu, maden kazalarını önlemede bir tedbir olarak düşünülüyorsa yanlıştır. Zira, maden kazalarını önlemek için devletin, ciddi denetimler yapması, işletme sahiplerinin her türlü bilimsel, teknik tedbirleri ve sorumluluğu alması gerekmektedir. Bir kanun teklifi verdim yani iş sahiplerinin sorumluluğunu alması gereken iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili bir kanun teklifini Meclise sundum, lütfen dikkate alın sayın milletvekilleri. Diğer taraftan, kaçak olarak yapılan maden üretimlerinin sadece para cezalarıyla caydırıcılığı sağlanabilecek midir? Bugüne dek sağlanabilmiş midir? Çözüm, kaçak üretimlere göz yummamaktır.

Sayın milletvekilleri, 14'üncü maddede yer alan "Tüvenan ocak başı satışında uygulanan fiyat ocak başı satış fiyatıdır ve bu fiyat Genel Müdürlükçe belirlenir ve ilan edilir." ifadesi aslında tamamıyla kaldırılmalıdır. İşletme sahipleri zarar etmeyi düşünmediklerine göre, dünya fiyatlarındaki seyre ve iç piyasadaki dalgalanmalara göre fiyatları kendileri belirlemelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ŞENOL BAL (Devamla) - Sayın Başkan, tamamlayayım lütfen.

BAŞKAN - Buyurun.

ŞENOL BAL (Devamla) - Teşekkür ediyorum.

Devlet, fiyatları belirleme yerine, denetim görevini hakkıyla yapsa daha iyi sonuçlar ortaya çıkmaz mı?

Diğer taraftan, devlet hakkı ve vergilerin artırılmasının sebebi nedir? Şu anda madencilikle uğraşanların yavaş yavaş sektörden çekilip ruhsatların, işletmelerin başkalarına devri mi amaçlanmaktadır? Bu yüzdelerin eski durumlarında kalması madenciliğimiz açısından çok daha olumlu olacaktır.

Değerli milletvekilleri, madencilik politikası partilerüstü bir devlet politikası hâline getirilmelidir. Eğer madenlerimiz peşkeş çekiliyorsa işte o zaman beka meselesi doğar.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)