| Konu: | 13 Ocak Savunma Sanayii Müsteşarlığının 33'üncü kuruluş yıl dönümüne ilişkin gündem dışı konuşması |
| Yasama Yılı: | 2 |
| Birleşim: | 46 |
| Tarih: | 16.01.2019 |
AYHAN ALTINTAŞ (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'de Savunma Sanayii Müsteşarlığının kuruluşu hakkında gündem dışı söz almış bulunuyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı olarak Kasım 1985 te 3238 sayılı Yasa'yla kurulan kurum, 1989 yılında Savunma Sanayii Müsteşarlığı adını almıştır. İlk Müsteşar Sayın Vahit Erdem'in 13 Ocak 1986 tarihinde atanmasıyla kurum faaliyete geçmiştir. Geçen hafta kuruluşunun 33'üncü yılını tamamlamış bulunmaktadır. Bu konuşmamda Sayın Vahit Erdem'in değerli katkılarıyla hazırlamış olduğum Türkiye'de savunma sanayisinin kısa tarihi hakkında bilgi sunmak istiyorum.
Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin kuruluşundan itibaren ekonomik gelişmeye ve yerli sanayinin gelişmesine çok kısıtlı imkânlara rağmen büyük önem vermekteydi. Özellikle savunma sanayisinin geliştirilmesi önemli hedeflerinden biri olmuştur. 1920'lerden başlayarak tank bakımı ve yenileme tesisi, helikopter montaj ve bakım tesisi, çeşitli tamir ve bakım atölyeleri, Gölcük Tersanesi ve Taşkızak Tersanesi, hava ikmal bakım tesisleri kurulmuştur. Ayrıca, hafif silah ve top tamir atölyeleri, fişek fabrikaları, mühimmat fabrikaları, çeşitli patlayıcı tesisleri, top ve tüfek üretim tesislerinin kuruluşları gerçekleştirilmiştir.
Daha sonra Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna dönüşecek olan Askerî Fabrikalar Genel Müdürlüğü 1920'lerde kurulmuştur. 1925'te Tayyare ve Motor Türk Anonim Şirketi kurularak Alman Junkers firmasıyla yılda 250 adet uçak üretimi planlandı. Bu çerçevede, Kayseri'de uçak ve motor üretimi, Eskişehir'de tamir ve bakım hizmetleri hedef alınmıştır. Kayseri'de Amerikan firmasıyla 45 uçak ve Polonya firmasıyla 24 uçak üretimi gerçekleştirilmiştir.
Atatürk döneminde, 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti -bugünkü adıyla Türk Hava Kurumu- ve 1935'te Türkkuşu Uçuş Okulu kurulmuştur.
Cumhuriyet'in ilk yıllarında havacılık sanayisinin gelişmesinde özel girişimler de önemli yer tutmaktadır. Vecihi Hürkuş kendi geliştirdiği Vecihi-X15 uçağını üretmiştir. Nuri Demirağ kurduğu tayyare fabrikasında Nu.D-36 rumuzuyla geliştirdiği uçağı üretmiştir. Maalesef, bu girişimler gerekli desteği alamama sebebiyle teknolojik gelişim ve devamlılık sağlayamamışlardır.
Türkiye 1952'de NATO üyesi oldu. NATO üyeliğiyle birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri, NATO yardımlarıyla modernize edilmeye başlandı. NATO'nun askerî silah, araç ve gereç yardımı Türkiye'yi aynı zamanda rehavete de sürüklemiş oldu. Bu durgunluk ve rehavet dönemi 1963 Kıbrıs olaylarının başlaması ve 1974 Kıbrıs Harekâtı'na kadar sürmüştür.
İlk hamle, 1970'lerin başında Türk Silahlı Kuvvetlerinin kurdukları vakıflarla başlatılmıştır. Hava Kuvvetleri Vakfı 1970'lerde yerli uçak üretmek üzere Türk Uçak Sanayiini (TUSAŞ), Kara Kuvvetleri Vakfı da 1975'de Askerî Elektronik Sanayiini (ASELSAN) kurmuştur. Bugün işletme hakkı devriyle gündemde olan Adapazarı Tank Palet Fabrikası 1973 yılında Palet Yenileme Atölyesi olarak hizmete girmiştir.
3238 sayılı SSM'nin kuruluş Kanunu, modern bir savunma sanayisinin geliştirilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyonunun yerli imkânları geliştirerek sağlanmasını amaç almış ve bu hedeflere ulaşmak için de bütçe dışında önemli miktarda gelirleri olan Savunma Sanayii Destekleme Fonu kurulmuştur.
Türk Silahlı Kuvvetlerinden SSM'ye intikal eden ilk proje, Kara Kuvvetleri Komutanlığının harekât kabiliyetini artıracak zırhlı savaş araçları projesi idi. NUROL-FMC ortaklığı vasıtasıyla bu proje Ankara Gölbaşı'nda gerçekleştirildi. Daha sonra F16 savaş uçağı ve motor fabrikaları SSM Fonu'ndan desteklenerek süratle tamamlandı ve Ankara'da TAI, Eskişehir'de TEI imalata başladı. TAI'ye daha sonraları başlangıç eğitim uçağı, hafif nakliye uçağı gibi projeler de verilerek üretimi çeşitlendirildi.
Ayrıca, F16 elektronik harp sistemi, Amerikan LORAL firması ortaklığıyla yerli olarak MİKES firmasınca geliştirildi. Benzer şekilde HF/SSB Frekans Atlamalı Telsiz Projesi, mobil radar kompleksi, yerli ve yabancı firma ortaklığıyla hizmete geçirilmiş projelerdir.
1980'lerin sonlarına doğru savunma sanayisi alanında atılan en önemli adımlardan biri de ROKETSAN'ın kuruluşudur. Sanayileşmeye ilave olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinin acil ihtiyacı olan genel maksat helikopterleri, Süper Kobra silahlı helikopterleri ve çok namlulu roket atarları gibi savunma gücümüzü artırıcı sistemler tedarik edilmiştir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Buyurun, sözlerinizi bağlayın Sayın Altıntaş.
AYHAN ALTINTAŞ (Devamla) - Teşekkür ederim.
9 Temmuz 2018 tarihli ve 703 sayılı KHK'yle Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı olarak yeniden yapılandırılan kurumun gerçekleştirdiği proje sayısı 562'ye ulaşmış ve bunların sözleşme bedeli 65 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Sektörün yıllık cirosu 6 milyar dolara ve ihracatı da 2 milyar dolara ulaşmıştır.
Bu alanda oluşan güveni ve sistemi güçlendirerek devam ettirmek büyük önem taşımaktadır.
Saygılarımla sunuyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)