MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Doğrusu, söz konusu kanun üzerine görüşmelerimizi maddelerde söylemeye devam edeceğiz. İlk gün grubumuz adına yapılan açıklamada, bu kanunun hangi temeller üzerinde şekillendiğini ifade etti grubumuz adına Antep Vekilimiz Sayın Mahmut Toğrul. Daha da görüşlerimiz burada gelişti. Yani doğrusu, bu kanunun önceliği, neden bugün yardımcı doçentlik gündemimizde, bunu bugün ve yarın değerlendirmeye devam edeceğiz.

Ancak, bugün Dünya Ana Dili Günü. Ben de ana dili yasaklanmış bir Türkiye vatandaşı olarak Dünya Ana Dili Günü'nü es geçemeyeceğim. Öncelikle bütün dünyadaki kaybolan, yok olan, kaybolmaya yüz tutan dilleri ve dünyada 6 bin dilin bu şekilde var olduğunu ve binlerce dilin de yasaklar sebebiyle yok olduğunu, bir kısmının da yok edilmeye yüz tuttuğunu ifade etmek istiyorum. Ama bu vesileyle Dünya Ana Dili Günü'nü kutlamak istiyorum. Bir de kendi ana dilimde "..."(x) diyorum. "..."(x) Umarım "x" diye geçmez. Kendi ana dilimizi, kendi ana dilimizde gününü kutlamak hakkı çok görülmez.

Değerli milletvekilleri, evet, Türkiye'de çok farklı diller var. Türkçe resmî dil. Hepimiz Türkçeyi okullarda öğreniyoruz. Üniversite eğitimimizi, ilkokuldan, hatta anaokulundan başlayarak, üniversite, bütün lisans öğretimlerimizi, yüksek lisanları Türkçe yapıyoruz ama diğer yandan da Türkiye'de konuşulan, milyonlarca insanın konuştuğu başka diller de var. Bir tanesi de Kürtçedir. 20 milyon yurttaşın kullandığı, ana dili olan Kürt dili üzerindeki baskılar Türkiye Cumhuriyeti tarihiyle yaşıttır. Çok söyleriz ana dilin önemini ama şunu unutmayalım: İnsan ana diliyle yaşar, ana diliyle büyür ve ana dil bizim özümüzdür. Biz, çocukken annemizden, babamızdan, ailemizden, sokaktan öğrendiğimiz dille büyürüz. Bu nedenledir ki biz Halkların Demokratik Partisi olarak her zaman, 2011'de de o zaman BDP adına Anayasa Uzlaşma Komisyonuna sunmuştuk, bugün de Halkların Demokratik Partisi olarak söylüyoruz: Ana dilde yaşam temel bir insan hakkıdır. Ana dilde yaşam hayatın her alanında kendi dilini kullanabilmek, eğitim görebilmek ve bunu hayatın her alanında kullanabilmektir.

Peki, bugün hangi aşamadayız? Bugün 20 milyon yurttaşın konuştuğu, Kürtlerin konuştuğu dil, hâlâ yasaklı bir dil. Bir ara AKP iktidarı ana dil üzerindeki yasakları kaldırıyorum diye Artuklu Üniversitesinde, adına Kürdoloji demeden, Yaşayan Diller Enstitüsü kurdu. Öyle bir aşama ki o zaman bile büyük bir lütuf gibi sunuldu ama bugün Artuklu Üniversitesinde Yaşayan Diller Enstitüsünün üzerinde yeller esiyor, akademisyen ataması yapılmıyor, var olan akademisyenler ihraç edildi. Şu anda Artuklu Üniversitesinde ana dil üzerine herhangi bir akademik çalışma bile yapılamıyor.

Biz çocuklarımıza bile Kürtçe isim verme konusunda nüfus müdürlüklerinde yıllarca yürüdük, koştuk, bazılarımız başardı, bazılarımız başaramadı. Hâlâ "w" ve "x" yasaklıdır Türkiye'de. Resmî yazışmalarda bunu kullanamıyoruz maalesef.

Demin baktık internetten, binlerce öğretmen atamasında sözleşmeli 3 Kürt dili öğretmeni atanmış. 20 milyon yurttaşa 2 Kurmanci, 1 de Zazaki öğretmen ataması yapılmış.

Şimdi, böylece dil üzerindeki baskılar, ana dilde eğitimin reddi, ana dil kullanımının önündeki engeller, yurttaşlar arasındaki ayrımcılığı, ötekileştirmeyi ve karşıtlığı da maalesef derinleştirmektedir.

Aslında ana dili hiçbir iktidar yasaklayamaz, hiçbir iktidarın tekelinde değildir. Benim ana dilim yasaklı olduğu hâlde bugün Kürtçeyi Türkçe kadar kullanabiliyorum, yasaklı olduğu hâlde. Çocuklarımız, milyonlarca çocuk okulda Türkçeyi öğretmenden dinliyor ve 10-0 yenik bir şekilde eğitime başlıyor. Bu nedenle, ana dilde eğitimin önündeki bütün yasaklar...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Devamla) - Son cümlemi söyleyeceğim Sayın Başkan.

BAŞKAN - Tamamlayın.

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Devamla) - Ana dil olduğu için siz de herhâlde torpil yaparsınız.

BAŞKAN - Sizinle tartışmaya girmeyelim isterseniz.

Buyurun Sayın Danış Beştaş.

MERAL DANIŞ BEŞTAŞ (Devamla) - Bugün gerçekten ana dilde eğitimin anayasal ve yasal güvenceye kavuşturulması gerekiyor çünkü eğitim olmadan dilin yok olmaya yüz tutması ve yok olma tehlikesi çok büyüktür. Dünyada konuşulan binlerce dil gibi şu anda Zazaca da unutulmaya ve yok olmaya yüz tutmuş diller arasındadır. Eğer biz bugün hâlâ Kurmanci yani Kürtçenin bir lehçesi olan Kurmanciyi konuşabiliyorsak bu, Kürtlerin dillerinde ısrarı, mücadelesi ve sahiplenmesiyle ilgilidir diyorum.

Tekrar bütün dünya halklarına ve Türkiye yurttaşlarına Ana Dili Günü kutlu olsun diyorum.

Teşekkür ediyorum. (HDP sıralarından alkışlar)