GARO PAYLAN (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu Anayasa hepimizi bağlıyorsa eşitliği öneriyor. Sonuç olarak bu uygulamayı Batı'da yapan ülkeler de var, mesela İngiltere örneği var, onlarca örnek var. Eğer ki bu hakkı bir papaza veriyorsa mutlaka bir imama da vermek zorunda çünkü onların da anayasası eşitliği öngörür. Ama burada çıkardığımız maddede, arkadaşlar, tek bir hukuku öngörüyoruz. Aynı şekilde, cumhuriyetin ilk yıllarında bakın, Osmanlı'da çoklu bir hukuk vardı, imamlara da papazlara da hahambaşılara da bu hukuk tanınırdı ve kendi statülerini oluşturmuş, kendi dinî örgütlenmelerini yapmış şekilde dinî nikâhlarını da kıyarlardı, boşanmalarını da yaparlardı çünkü çoklu hukuk vardı, cumhuriyetle beraber tek hukuka geçildi.

Şimdi, diyorsunuz ki: Biz yine tek hukuka geçeceğiz, hani çoklu hukuk değil, tek hukuka geçeceğiz. Nedir? Hani "tek devlet tek millet" dediniz, şimdi, tek din hukukuna geçeceğiz, hatta tek mezhep hukukuna geçeceğiz. Bu, Anayasa'mıza aykırı arkadaşlar, Anayasa'nın 10'uncu maddesine aykırı. Bakın, bizim patrikhanemizin şu anda bir statüsü yok, hahambaşılığın bir statüsü yok, Osmanlı'da bunlar vardı, doksan beş yıldır bunlar gasbedildi, lağvedildi. Eğer ki hukuku çoklu yapacaksanız -ki bunu şu anda istemiyoruz- çoklu yapın, tek hukuka geçmeyin değerli arkadaşlar. Şu anda Patrikhanenin bir statüsü yok, Hahambaşılığın bir statüsü yok. Sekiz yıldır Patrikhanemiz seçim dahi yapamıyor, bir patrik seçim izni dahi verilmiyor. Vakıflarımızın altı yıldır seçim yapma hakkı gasbedildi, bu haklar iade edilmiyor. Kendine Müslüman olmak yetmez. Partinizin başında "adalet" adı yazıyor. Eğer ki bir uygulama yapacaksanız önce Anayasa çerçevesinde, sonra hak, hukuk, vicdan çerçevesinde, adalet çerçevesinde yapacaksınız değerli arkadaşlar.

Değerli arkadaşlarım, Osmanlı'ya özeniyorsanız, eğer ki -Doğu Perinçek'in dediği gibi- İslamcı Kemalist uygulamaları uygulamıyorsanız, hani o uygulamalar yolunda yürümüyorsanız çoklu hukuku öneriyoruz arkadaşlar, çoklu hukukta da mutlaka medeni hukukun kısıtlayıcı hükümleri olmalı. Ama İngiltere'de veya Batı'nın çeşitli demokrasilerinde olduğu gibi, bir hakkı teslim ediyorsanız o hakkın denetlenmesi çerçevesinde bütün dinî kurumların önce statülerinin tanımlanıp eşitlik çerçevesinde bu hakkı herkesin kullanmasını sağlamalıyız. Ama arkadaşlar, laiklik çerçevesinde pek çok sorunumuz var. Devleti önce laik uygulamalar konusunda tahkim etmemiz lazım; sonra, bu çoklu hukuk konusunda düzenlemeler yapacaksak herkese eşitlik çerçevesinde bu düzenlemeleri yapmamız lazım.

Hepinize saygılar sunuyorum.

Değerli müftüyü de kınıyorum arkadaşlar çünkü nefret söylemi kullandı. (HDP sıralarından alkışlar)