SERAP YAŞAR (İstanbul) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; 490 sıra sayılı Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Çıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın lehinde olmak üzere şahsım adına söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

AK PARTİ hükûmetleri döneminde adalet hizmetinin kalitesi ve etkinliğinin artırılması adına önemli reformlara imza atılmıştır. Bugün görüştüğümüz tasarı da bunlardan biridir. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Adalet Komisyonunda görüşülmesi sırasında siyasi parti gruplarının olumlu katkılarıyla Genel Kurul gündemimize gelen kanun tasarısı adli ve idari yargıda istinaf kanun yoluna ilişkin hükümlerde önemli değişiklikler öngörmektedir.

İstinaf bizim hukuk sistemimizde daha adil ve güvenilir yargılama bakımından önemli bir yere sahiptir. Hukuk devletinin ve hak arama özgürlüğünün de garantisi olarak görülmektedir. 20 Temmuz 2016 tarihinde bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinin faaliyete geçirildiği tarihten itibaren istinaf sisteminin ne denli hızlı ve etkili işlediği görülmüştür. İstinaf kanun yoluyla kararlarda isabet artırılmış, vatandaşın hakkına erken kavuşması sağlanmış ve yargıya güven artmıştır. Bu vesileyle, temyiz edilen dosya sayısında önemli ölçüde azalma meydana gelmiştir. Yargıtay ve Danıştay, asli fonksiyonu olan hukuki denetim ve içtihat oluşturmaya odaklanmıştır. 20 Temmuz 2016'dan 30 Nisan 2017 tarihine kadar bölge adliye mahkemesi ceza dairelerine gelen dosyaların yüzde 77'si hakkında karar verilmiştir. Ceza dairelerince verilen kararların temyiz oranı 5,2'dir. Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerine gelen dosyalarda karar verme oranı yüzde 67, hukuk dairelerince verilen bu kararların temyiz oranı ise yüzde 11'dir. Bölge idare mahkemelerince verilen kararlarda temyiz oranı 11,8 olmuştur. Bütün bu oranlar, mahkemelerce verilmiş olan kararların ne denli isabetli olduğunun bize göstergesidir. Vatandaşın makul sürede yargılama hakkından yararlanması ve yüksek mahkemelerin iş yükünün azalması da ayrıca ikincil bir sonuçtur.

İstinaf kanun yolunun asıl amacı, ikinci bir yargılama yapmak suretiyle gerçeğin ortaya çıkarılması ve adaletin tam olarak gerçekleşmesinin temin edilmesidir. Söz konusu tasarıyla yargı sistemimiz üç dereceli hâle gelmiştir. İstinaf kanun yolu, yargı sistemimizde mevcut hukuki başvuru yollarını daha da güçlendirerek adil yargılama hakkını teminat altına almıştır.

Görüşmüş olduğumuz bu tasarı, yargıda verimliliğin artırılması, yargılamaların makul sürede sonuçlandırılması, vatandaşın hakkına erken kavuşması ve adaletin zamanında ve eksiksiz gerçekleştirilesini sağlamak amacıyla yapmış olduğumuz düzenlemelerin bir devamı niteliğindedir. Huzurlarınıza getirmiş olduğumuz tasarı, istinaf sisteminin uygulanması sırasında ilk derecedeki uygulayıcılar, istinaf uygulayıcıları ve vatandaşlardan gelen öneriler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bu kapsamda, genel olarak, tasarıyla bölge adliye mahkemesi başkanlar kurulu ceza ve hukuk daireleri başkanlar kurulu olarak ikiye ayrılmıştır. Bölge adliye mahkemesi hukuk ve ceza dairelerinin numaralarını ve aralarındaki iş bölümünü belirleme yetkisi HSK'ya verilmiştir. Bölge idare mahkemesi başkanına kendisine doğrudan bağlı olarak görev yapanlar hakkında disiplin cezası uygulama yetkisi verilmiştir. Uyuşmazlığın konusunun iki dairenin görevine girmesi hâlinde ilgili dairenin isteği üzerine bu dairelerin birlikte yapacağı toplantıda karara bağlanabilmesi sağlanmıştır. İlk derece mahkemesinde daha önce tartışılan deliller ve taraflara tebliğ olunan gerekçeli karar ile delil mahiyetinde olmayan ön inceleme raporu okunması yerine anlatılması düzenlenmiştir. Tarafların temyiz haklarını daha etkin kullanabilmeleri amacıyla yedi gün olarak belirlenen temyiz süresi on beş güne çıkarılmıştır. Kanun tasarısı, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve HSYK Kanunu'nda tarafların yargılanma haklarını daha etkin kullanabilmeleri amacıyla teknik düzenlemeler yapılmasını da öngörmüştür.

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; sözlerimi sonlandırırken görüşmüş olduğumuz kanun tasarısının kısa sürede kanunlaşarak mevzuatımıza, uygulayıcılara ve vatandaşlarımıza hayırlı olmasını temenni ediyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SERAP YAŞAR (Devamla) - Bu vesileyle tüm şehit ve gazilerimizi rahmet ve minnetle anarak hepinize saygılar sunuyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)