MUSTAFA YEL (Tekirdağ) - Sayın Başkan, değerli milletvekillerim; 277 sıra sayılı Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı lehinde söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlarken öncelikle idrak etmiş olduğumuz Miraç Kandili'mizin tüm İslam âlemine hayırlar getirmesini diler, kahraman şehitlerimizi rahmetle ve gazilerimizi minnetle anarım.

Bilindiği gibi, devletlerin en önemli görev ve fonksiyonlarının başında vatandaşlarının güvenliğini sağlamak ve onların özgür bireyler olarak yaşamalarını temin etmek gelmektedir. Bu fonksiyonların icrasında birincil kurumlar kolluk birimleridir. Kolluk görevlileri bu hizmeti sunarken diğer kamu görevlilerinin sahip olmadığı birtakım yetkilerle donatılmışlardır. Arama, zor kullanma, özgürlüğü kısıtlama gibi yetkiler bu kapsamdaki örneklerdir. Bu derece önemli yetkilerin kullanılması kolluk görevlilerini diğer kamu görevlilerine göre daha fazla şikâyete açık hâle getirmektedir. Ülkemiz, kolluk faaliyetlerinin yürütülmesinde ortaya çıkabilecek işkence ve kötü muamele olaylarına karşı asla müsamaha gösterilmeyeceğini işkenceye sıfır tolerans politikasıyla açıklamıştır. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu, Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu bünyesinde kolluk hakkındaki insan hakları ihlal iddialarıyla ilgili özel birimler kurulmuş, ihlal iddialarının etkin şekilde soruşturmalarının yapılması yönünde önemli adımlar atılmıştır. AB uyum yasaları ve daha önceki yıllarda yapılan yasal değişikliklerden sonra, kolluk hakkındaki önemli insan hakları ihlali iddiaları ile yolsuzluk iddialarının soruşturmalarının doğrudan bağımsız cumhuriyet savcıları tarafından yerine getirilmesi sağlanmış, adli soruşturmaların yapılabilmesi için idari izin müessesesi bu suçlar bakımından ortadan kaldırılmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu tasarıyla Türkiye'de ilk defa merkezî kayıt sistemi düzenlemesi getirilmektedir. Ülkemizde kolluk hakkında yapılan şikâyetlerle ilgili etkin bir şikâyet, kayıt ve analiz sistemi bulunmamaktadır. Mevcut verilerle doğru politikaların üretilmesi, yaşanan problemlerin doğru şekilde teşhis edilmesi mümkün değildir. Ülkemizde şikâyet kaydıyla ilgili belirlenmiş standartlar olmadığı gibi, kolluk teşkilatları arasında da bu anlamda bir yeknesaklık mevcut değildir. Bu durum şikâyet sistemimizin önemli bir zayıflığı olup kolluk hakkındaki şikâyetlere ilişkin mevcut veriler sağlıksız ve analiz yapmaya uygun olmayan bir nitelik taşımaktadır. Bu nedenle, tasarıyla, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli kolluk görevlileri hakkındaki ihbar ve şikâyetlerin kayıt altına alınmasını öngören merkezî bir kayıt sistemi tesis edilerek aynı zamanda bir bilgi sistemi ve istatistik sistemi de oluşturmak öngörülmektedir.

Merkezî kayıt sistemi, kolluk gözetim komisyonu ile bağlı kuruluşlar, valilikler ve kaymakamlıklar arasında kolluk görevlileri hakkında idari mercilerce yürütülen ceza ve disiplin işlemleriyle ilgili olarak gerekli bilgilerin kaydedilmesi ve yapılan uygulamaların izlenmesi amacıyla oluşturulan veri tabanını ifade etmektedir. Merkezî kayıt sistemi kurulmasının temel amacı, ihbar ve şikâyetlere ilişkin yapılan idari işlemlerin denetimini etkin kılmak, şikâyet sisteminin genel olarak gözetimine imkân sağlamak, kolluk teşkilatları arasında standart bir kayıt ve analiz sistemi kurmak ve şikâyet ve ihbarlara ilişkin verilerin yardımıyla kolluk şikâyet sisteminin ve kolluk hizmetlerinin etkinleştirilmesini sağlamaktır. Etkili bir şikâyet kayıt sistemi ancak sağlıklı verilerin varlığıyla kurulabilir. Dolayısıyla, merkezî bir kayıt ve analiz sistemi kurulmasının yeni şikâyet sisteminin nirengi noktasını oluşturması beklenmektedir. Merkezî kayıt sistemi yani şikâyet kayıt ve analiz sisteminin işleyişi il, ilçe ve Bakanlık merkezi arasında kurulacak olan bir bilgi işlem ağıyla sağlanacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu yasal düzenleme halkın ve kolluk personelinin şikâyet sistemine güvenini artırıcı olması bakımından önem arz etmektedir. Bu yasanın bütün kolluk kuvvetlerimize ve milletimize hayırlı ve uğurlu olmasını diliyor, sözlerime son verirken yasanın lehinde oy vereceğimi belirtiyor ve yüce Meclisimizi yeniden saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)