MUSTAFA MİT (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 117 sıra sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 10'uncu maddesi üzerinde söz almış bulunuyorum. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Dünyada 100'den fazla devlette kişisel verilerin korunması ve kişisel verilerin işlenmesi yasal olarak uygulanmaktadır. 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumla Anayasa'nın 20'nci maddesinin üçüncü fıkrasında kişisel verilerin korunması temel insan hakları olarak kabul edilmiş, anayasal koruma altına alınmıştır. Modern devlet anlamında bir gösterge olması sebebiyle kişisel verilerin korunmasını önemsiyoruz. Avrupa Birliğinin 95/46/EC sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunması ve Serbest Veri Trafiği Direktifi esas alınarak düzenlendiği düşünülen maddeyle veri sorumlusunun ilgili kişiyi hangi konularda bilgilendireceği, 11'inci maddeyle ilgili kişinin haklarının da bu bilgilendirme kapsamında olduğu düzenlenmektedir.

Değerli milletvekilleri, getirilen tasarıda, veri sorumlusu, kişisel verileri işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek ve tüzel kişi olarak tanımlanmıştır. Kanun tasarısıyla getirilmeye çalışılan kişisel verilerin korunmasındaki kritik noktalardan biri de veri sorumlusudur. Kişisel verilere vâkıf olan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların yetkilendireceği kişilerin tayin ve tespiti, hiyerarşik düzeyde detaylı tanımlanması gerekmektedir. Bu, mutlaka ayrı bir maddeyle düzenlenmelidir. Veri sorumlusunun ve yetkilendireceği kişinin kişisel özellikleri, bu görev ve sorumlulukla uygun olmalıdır. Veri sorumlusunun, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği sır saklama ehliyetine haiz olması gereğinden hareketle, bu görevlerin meri mevzuattaki sır saklama hükümleriyle ilişkilendirilerek mutlaka tanımlanması gerekmektedir. Kişisel verilerin elde edilmesi ve kullanılması çok çeşitli kurum ve kuruluşları alakadar etmesi sebebiyle, bu kurum ve kuruluşların kendi disiplinleri ve hiyerarşik yapılanmaları göz önüne alındığında, her yapılanmanın hukuki statüsü kategorik olarak tasnif edilmelidir çünkü çeşitli hukuki yapılanmalar 3'üncü maddedeki genel tanımlamayı yorumlamada farklılığa düşebilecektir.

Değerli milletvekilleri, kişisel verilerin elde edilmesinde, veri sorumlusu veya temsilcisinin ilgili kişilere bilgi vermesinin mutlaka belgelendirilmesi gerekmektedir. Belgelendirme zarureti mutlaka yasada yer almalıdır. Bürokratik bir işlemi gerektirse de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının hak ve hukuku her şeyin üstündedir. Bu külfete katlanmak kamu düzeni kavramı içerisinde değerlendirilmelidir. Vatandaşın emanete teslim ettiği kişisel verilerinin hangi amaç ve hangi süreçlerle alakalı olduğunun tam anlaşılması, veri sorumlusuna yönelecek isnat ve iftiralara karşı bir güvenlik sağlayacaktır.

Değerli milletvekilleri, tasarının 10'uncu maddesinin (c) bendinde, elde edilen verilerin kimlere, hangi amaçlarla aktarılabileceği hususunda ilgili kişinin bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır. Getirilen tasarıda "rıza" kavramı Türkiye gerçeklerine uygun olarak "aydınlatılmış rıza" olarak değiştirilmelidir. Burada ilgili kişinin sosyal, kültürel ve eğitim seviyesinin verilen bilgileri anlayabilecek seviyede olduğunun araştırılması, eksiklik hâlinde uygun vasıtalarla kişinin aydınlatılmasının belgeye dayalı olarak muhafaza edilmesi bir madde içerisinde veya ayrı bir madde olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Keza, tasarının temel kavramı olan meşru menfaatin de bütün açıklığıyla hukuki mesnet ve doğuracağı hukuki sorumluluklarıyla birlikte ilgili kişiye anlatılması, kişinin bunu anladığından da emin olunması gerekmektedir. Bire bir muhatap olduğumuz veri sorumlusuyla yapılacak mülakatı muhakeme etme imkânıyla oluşan emniyet hissinin...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MUSTAFA MİT (Devamla) - ...tarafımızdan da kabul edilen meşru menfaat ve aydınlatılmış rızanın sonucu olduğu açıktır. Bu iki kavram esasında tasarının da temelini teşkil etmektedir.

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.