EROL KAYA (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisinin İstanbul'un trafik sorunlarının araştırılmasıyla ilgili vermiş olduğu önerge aleyhinde söz almış bulunuyorum, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Cumhuriyet Halk Partili milletvekili arkadaşlarımız, İstanbul trafiğinin sıkışıklığından bahsederek ulaşımın rahatlatılabilmesi için büyük yatırımlar olan yol, kavşak, tünel gibi yatırımlar yanında, bunları yapmanın yanında -deniz ve hava yatırımları gereğinden daha önemli- basit düzenlemelerle trafiğin çözüleceğini ifade etmektedirler.

Değerli milletvekilleri, İstanbul'un her meselesini çözmek bizim boynumuzun borcudur. İstanbul'u daha yaşanabilir bir hâle getirmek, İstanbul'un güzelliklerini korumak gelecek nesillere olan sorumluluğumuzdur ama şunu da görmek zorundayız: Geçmişte bu kadim şehre büyük kötülükler yapıldı. İstanbul'un tarihî eserlerinin gecekondu istilasına terk edildiğine hep birlikte şahit olduk. İstanbul'u gelişiminin ve nüfusunun çok gerisinde bir ulaşım altyapısına biz mahkûm etmedik. Tam tersine, tüm bu sorunları çözmek için hem belediyeler hem de Hükûmet olarak İstanbul'u daha yaşanabilir, tarihini, kültürünü ve birikimini en iyi şekilde değerlendirmek için çalışmalar yapıyoruz. Bunların başında da trafik sorunlarını çözecek olan, geleceğin İstanbul'unu biçimlendirecek dev projeler gelmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle ulaşımla ilgili İstanbul fotoğrafını sizlerle paylaşmak istiyorum. İstanbul, 13 milyon 850 binlik nüfusuyla Avrupa'nın 23 ülkesinden daha büyüktür ve İstanbul'umuzda 3,1 milyon aracın 2,4 milyonu her gün trafiğe çıkmakta ve yine bu şehirde, her gün yaklaşık 11 milyon 100 bin insan toplu taşıma araçlarıyla hareket etmektedir.

Değerli arkadaşlarım, üç imparatorluğa başkentlik yapmış, tüm inanç mensuplarının barış içerisinde yaşadığı sekiz bin beş yüz yıllık bu kadim şehirde son on yılda ulaşım sistemlerinin dağılımı ve iyileştirmelerine baktığımızda -özellikle 2004 ve 2012 rakamlarını vermek istiyorum- kara yoluyla yolculuk payının yüzde 88'den yüzde 81'e düşerek iyileştiğini, raylı sistem payının yüzde 8'den yüzde 13'e çıktığını ve deniz yolculuğu payının ise yüzde 2,5'tan 2 kat artışla yüzde 5,6'ya ulaştığını görmekteyiz. Yolculuk süresinin ise elli üç dakikadan kırk dokuz dakikaya düştüğüne de hep birlikte şahidiz.

Özetlersek, İstanbul'un nüfusu son on yılda yüzde 39 artmasına rağmen ulaşım ağı dağılımı lastik tekerlekten raylı ve deniz ulaşımına kaymakta ve yolculuk süresi azalmaktadır.

Şu soru mutlaka aklımıza gelecektir: İstanbul, metro ağı olarak dünyanın diğer şehirlerinden niçin geri kalmıştır? Bu konuda sizlere dünyanın önemli şehirlerindeki metroların açılış tarihlerini vermek istiyorum: Londra, 1863, 400 kilometre; New York, 1870 yılı, 1355 kilometre; Paris, 1900 yılı, 214 kilometre; Berlin, 1902 yılı, 478 kilometre; Tokyo, 1927 yılı, 328 kilometre olarak yapılmış ve açılışı gerçekleştirilmiştir. Tabii ki biz İstanbul'da 1875 yılındaki İstanbul-Karaköy-Taksim füniküler sisteminin de açıldığını ifade edelim. Bu tarihten, yani 1875 yılından tam yüz yirmi yıl sonra Sayın Başbakanımızın İstanbul Belediye Başkanlığı döneminde İstanbul'da ilk metro faaliyetinin yapılmaya başlandığını ifade edelim.

Değerli arkadaşlarım, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin ulaşım çalışmalarıyla beraber merkezî Hükûmetin de bu çalışmaları iyileştirme noktasında ya da proje noktasında neler yaptığını ifade etmekte fayda var. Az önce arkadaşımız cepten proje çıkarmaktan bahsetti. Bence cepten çıkan projelere bakmakta hakikaten fayda var.

Değerli arkadaşlar, yüz elli üç yıl sonra asrın projesi Marmaray'ı, cumhuriyetin 90'ıncı yılında, 29 Ekimde yani on beş gün önce Sayın Cumhurbaşkanımızın, Meclis Başkanımızın ve Sayın Başbakanımızın katılımıyla birlikte hizmete açtık. Günde 1 milyon 200 bin kişinin kullanacağı bu yatırım, İstanbul halkına Hükûmetimizin sunduğu dev bir hizmettir. İstanbul-Ankara yüksek hızlı tren hattı da tamamlanmak üzere. Yakında o da hizmete açılacak inşallah. 3'ücü boğaz köprüsü ve bağlantı yollarının temelini attık, inşaatı da hızla devam etmekte. Boğazın altından lastik tekerlekli araçlar için tüp geçit projesinin 2015 yılında bitirilmesi hedefleniyor. Aynı zamanda, bu dev projelerle şehir içi ulaşım ağlarının entegrasyonu da devam etmekte.

Bu çerçevede, önceliğimizin raylı sistemler olduğunun altını çizmek istiyorum. Metro uzunluğu bugün itibarıyla 141 kilometre iken 2019'da 400 kilometre, 2023 yılında 776 kilometre metro uzunluğu ile, bizden önce hiçbir metronun sahip olmadığı, İstanbul'un dünyanın en uzun metro ağlarından birine sahip olacağını ifade etmek istiyorum. Ve yine Kanal İstanbul'la İstanbul deniz ulaşımını inşallah kökten değiştirecek bir proje de hayata geçmiş olacak.

Bütün bu dev projeleri anlatırken İstanbul'un tarihini, kültürünü ve tabiatını korumaya azami dikkat gösterdiğimizin de altını çizmek istiyorum. Biliyorsunuz, Marmaray Projesi bu yüzden dört yıl gecikti. Bu projenin inşası sırasında tarihî eserlerin bulunması ve bunların korunmasıyla ilgili gerekli önlemler ve müzelerde sergilenmesi şu anda gerçekleştiriliyor. Yine, denizin altındaki doğal yaşamla ilgili, özellikle balık göç yollarının olumsuz etkilenmemesiyle ilgili bütün tedbirler alındı.

Boğazın iki yakasından dört dakikada karşıya geçeceğimizi herhâlde düne kadar bu Meclisteki arkadaşlarımıza da ifade etsek, söylesek kimsenin inanması mümkün değildi. Ama bugün bütün İstanbulluların kullandığı muhteşem bir süreç, Marmaray, banliyö hatlarıyla entegre ettiğimizde daha bir muhteşem noktaya dönüşecek şekilde hızla devam ediyor ve çalışmasını sürdürüyor. İstanbul Marmaray, diğer hatlarla entegrasyonu yapıldığında her iki yakanın birbiriyle ulaşımının hızlı, zahmetsiz bir yolculuğa dönüşeceğinin altını çizmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, Cumhuriyet Halk Partili arkadaşların önergesinde, İstanbul trafiğiyle ilgili, trafik denetimi ve Trafik Vakfı'nın faaliyetleriyle ilgili iki hususun üzerinde özellikle durulmakta. Trafik denetimi önerisini, somut bir teklif içerdiği için saygıyla karşılıyorum. Gerek emniyet teşkilatının gerekse Büyükşehir Belediyesinin bu konudaki iş birliğinin daha geliştirilmesinin faydalı olacağını ifade etmek istiyorum ancak bu, Meclis komisyonu marifetiyle yapılacak bir iş değil. İkinci husus ise İstanbul Trafik Vakfı'nın faaliyetleri meselesiyle ilgilidir. Otomobillerin çekilmesinden bahsedildi, bu işin rastgele yapıldığı, aynı suça 2 kez ceza kesildiği ifade edilmekte. Hem etkili denetimden bahsetmek ve bunu önemsemek hem de hatalı parkların çekilmesini eleştirmek çelişkili bir durumdur.

Dolayısıyla, CHP'nin önergesine, İstanbul'un trafik sorununa dikkat çekmek için hazırlanmış iyi niyetli bir girişim olarak baktığımı ifade etmek istiyorum fakat teşhislerin çelişkili olduğunu, önerinin de yerinin burası olmadığını düşünüyor; bu nedenle, araştırma önergesine karşı olduğumuzu ifade ediyor, Genel Kurulu bir kez daha saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)