MİHRİMAH BELMA SATIR (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan 201 sıra sayılı Yasa Tasarısı'nın ikinci bölümüyle ilgili olarak şahsım adına söz almış bulunuyorum. Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, bu tasarıyla, sayıları 6 milyondan fazla olan ve yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın Türkiye'deki seçimlere ilişkin oy kullanmasının kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Siyasal katılma haklarının kullanılmasına yönelik sorunlar ile vatandaşlık hukukundan kaynaklanan sorunların ortadan kaldırılması hedef alınmıştır. 2011 tarihli milletvekili genel seçimlerinde yaklaşık 2,5 milyon yurt dışı seçmenden sadece 129 bin küsuru oy kullanmıştır. Seçime katılma oranı maalesef yüzde 5 ile sınırlı kalmıştır. Bu oranı artırmak teknik ve idari sıkıntıları aşmak üzere bu tasarı hazırlanmıştır. Alt komisyon olarak detaylı çalışma yapılmış ve muhalefetin bir kısım öneri ve talepleriyle tasarı desteklenmiştir.

Değerli milletvekilleri, bildiğiniz üzere yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızla ilgili çalışmalar yapılması, sorunlarına çözüm üretilmesi, soydaş ve akraba topluluklarıyla sosyal, kültürel  ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi ülkemizde eğitim görmesi uygun görülen öğrencilerle ilgili esasları belirleyerek koordinasyonun kurulması amacıyla 5978 sayılı Kanun'la yurt dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı kurulmuştur. Başkanlık kısa süre içinde kurumsallaşmasını ve teşkilatlanmasını başarılı bir şekilde gerçekleştirmiştir. Yurt içinde ve yurt dışında görev alanıyla ilgili önemli çalışmalara imza atmıştır. Kuruluş faaliyetleri süresince edinilen bilgi ve tecrübeler sonucu ortaya çıkan daha aktif ve etkin görev imkânı sağlayacağı mülahazasıyla 5978 sayılı Kanun'da bazı değişiklikler bu kanunda yer almaktadır. Yabancı öğrencilere verilen bursların Türkiye bursları olarak yeniden yapılandırılması çerçevesinde yapılan hazırlık çalışmasında kurum Başkanlığa resmî yollarla yaklaşık 120 üniversiteden, 30 bakanlıktan ve kamu kurumundan, 60 kadar dış misyon temsilciliğinden gelen görüşlerde "yabancı öğrenci" ifadesinin bugünün şartlarına uygun şekilde değiştirilmesi ve uluslararası terminolojide ortak şekilde kullanılmakta olan "uluslararası öğrenci" şekline dönüştürülmesi yönünde öneriler yer almıştır. Görüşmekte olduğumuz bu kanun ile "uluslararası öğrenci" tabiri yasada yer almaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; birçok ülke yabancı öğrenciler için siyasi, kültürel ve ekonomik getiri bağlamında ulusal politikalar üretmektedir. Ülkemizde 1960'tan itibaren ikili eğitim kültürü anlaşmaları gereği öğrenci bursları verilmektedir. 1992 yılından itibaren dağılan Sovyet devletleri, Balkan ve Orta Asya ülkeleriyle Büyük Öğrenci Projesi uygulanmıştır. Yirmi yıllık bu süreçten sonra kamu kaynaklı burslar yeniden yapılandırılmaktadır. "Türkiye Bursları" adı altındaki burslar "www.turkiyeburslari.gov.tr" den takip edilmekte ve öğrenciler tarafından tercih edilmektedir. Eğitim düzeyi ve ülkelerine göre 22 farklı burs programı düzenlenmiştir. 17 burs programı açıktır ve 5 burs programı hakkında çalışmalar devam etmektedir.

İsmi bu kanun ile değiştirilen ve "Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Kurulu" adı alan Kurul bu çalışmaları yapmakla birlikte spesifik burs programları da oluşturmaktadır; Yunus Emre, Türk Dili Bursu gibi.

Bu konuda yabancı öğrencilerle ilgili birkaç veri vermek istiyorum sizlere: Türkiye'de bulunan yabancı öğrenci sayısı yaklaşık 26 bin kişidir, bunların 11 bini bursludur. Bunlar, devlet ve vakıf üniversitelerinde eğitim almaktadırlar. Dünyada öğrenim gördükleri ülkelere göre yabancı öğrenci oranlarında Amerika Birleşik Devletleri yüzde 21 oranı ile 1'incidir; Japonya'da oran yüzde 4,2; Türkiye'de ise maalesef hâlâ yüzde 0,6'dır.

Ülkemizin dış politika vizyonu çerçevesinde çok boyutlu bir yabancı öğrenci politikası uygulanmaktadır. Bu politika kapsamında Orta Asya ve Balkanlardaki soydaş ve akraba toplulukları, uluslararası rekabetin yoğun olduğu Uzak Doğu ülkeleri, dinî, kültürel bağlarımızın kuvvetli olduğu Orta Doğu ülkelerine yönelik çalışmalar yapılmaktadır ve yapılacaktır. Ayrıca, ülkemizin dış politika perspektifi sayesinde ilişkilerimizin yoğunlaştığı Afrika ve Güney Amerika ülkelerine özel önem verilmektedir. Yine bu kanun ile oluşturulan kadrolar ve Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Kurulu uluslararası öğrenci sayılarının artması konusunda çalışmalar yapacaktır.

Çalıştığımız bu kanunun, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza ve Türkiye'de eğitim görecek öğrencilerimize hayırlı olmasını diler, heyetinizi saygıyla selamlarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederiz Sayın Satır.