MUSTAFA BİLİCİ (Van) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Van'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 95'inci yıl dönümü münasebetiyle gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Van şehrinin eski çağlara kadar inen çok eski bir tarihi bulunmaktadır. Bölgede yapılan kazılarda ele geçen buluntular, milattan önce de yörenin sürekli bir yerleşim yeri olduğunu ortaya koymaktadır.

Doğu Anadolu'da yaşayan Hurriler burayı merkez konumuna getirmişlerdir. Hurrilerden sonra Urartular yöreye hâkim olmuş, Van, "Tuşpa" adıyla üç yüz yıl Urartuların başkenti olmuştur.

Birçok medeniyete ev sahipliği ve başkentlik yapmış Van, ayrıca bugüne kadar Persler, Medler, Selçuklular, Osmanlılar gibi birçok kültürü bağrında barındırmış, yaşadığı tarih ile beraber güçlü, kadim bir toplum olmuştur.

Van, doksan beş yıl önce, 20 Mayıs 1915'te, Ermenilerin desteğiyle Rus ordusu tarafından işgal edildi. İşgalden sonra Rusların destek ve tahrikleriyle Ermeniler, Müslüman yöre halkını çoluk çocuk demeden vahşice katlettiler.

1917 yılında Rusya'da çıkan ihtilal nedeniyle Rus birlikleri geri çekilmeye başlayınca, Ermeni kuvvetleri, Ruslardan geride kalan malzeme, silah ve cephaneyle daha da güçlenerek Van ve çevresini yakıp yıkmaya başlamışlar, bunun üzerine Ali İhsan Sabis Paşa komutasındaki 4. Kolordu Komutanlığı ve beraberindeki aşiretlerle birlikte 2 Nisan 1918 tarihinde Van'a ulaşılmış ve beş gün süren şiddetli muharebeden sonra Ermeni kuvvetleri tamamen Van'dan çıkarılmışlardır.

Van'da topyekûn bir mücadele sonucu 30 binden fazla şehit verilmiştir. Kafkas cephesinde, cephanesi bitmek üzere olan askerlere mühimmat götürmek üzere gönüllü olan, yürekleri kocaman ama yaşları küçük 120 çocuk, 1915 yılı Ocak ayında, insanın kanını donduran ayaza rağmen karlı dağları aşarak cephaneyi 100 kilometre mesafedeki birliğe teslim etmeye başlamış ancak geri dönüş yolunda bu çocukların 98'i şehit olmuştur. Bir kez daha ruhları şad olsun diyorum.

Rus işgali ve Ermeni katliamı başlamadan önce 70 bin olan Van'ın nüfusu, işgalden üç yıl sonra 2 Nisan 1918 tarihinde 13 bine kadar düşmüştür. Van bu dönem içerisinde yakılıp yıkılmış ve harabeye dönüşmüştür. Sonrasında Bağlar mevkisinde kent yeniden kurulmuş ve o dönemlerde kırsal bir görünümde olan Van 1923 yılında il yapılmıştır.

Değerli arkadaşlar, bugün tarih 2 Nisan 2013 ve Van artık büyükşehir. Yaklaşık 1 milyon 100 bin nüfusuyla Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük şehri. Kadirşinas ahalisi ile çevresine kucak açmış büyük kent. Ekonomisi etrafına lokomotif olacak büyük bir cazibe merkezi. Bölgesinde kongre ve fuarlara ev sahipliği yapacak çekim merkezi.

Şehrimiz de diğer şehirlerde olduğu gibi AK PARTİ iktidarı ile altın çağını yaşıyor. Ulaşımda, sağlıkta, eğitimde, sanayide ve sosyal hayatta yapılan yatırımlarla, sağlanan hizmetlerle Van hızla gelişmeye ve kalkınmaya başladı. Doğu Anadolu'nun yükselen yıldızı Van önemli bir cazibe merkezi olmanın eşiğine geldi. Van'ın bu noktadaki en önemli potansiyelleri sınır ticareti, turizm ve hayvancılıktır. Van coğrafi olarak dört mevsimin de yaşandığı bir havzada bulunmaktadır. Özellikle kış turizmi, doğa turizmi, dağcılık, su sporları gibi önemli bir destinasyona sahip olan Van, aynı zamanda tarih ve inanç turizminin de önemli merkezlerindendir.

Van'ın tarihini, kültürünü, mücadelesini ve bugününü aktarmaya çalıştım. Van'la ilgili yazılmış bir şiiri de sizlerle paylaşmak istiyorum:

Bir yanı denize bakar,

İçinde çeşmeler akar,

Suları miski amber kokar,

Kardeşlik bu Van'da, bu Van'da.

Doğusunda Erek Dağı,

Her tarafı üzüm bağı,

Yiğitler kurmuş otağı,

Kardeşlik bu Van'da, bu Van'da.

Unutulmaz bir kışı var,

Çok da sıcak değil yazlar,

Ah ne güzel olur bahar,

Kardeşlik bu Van'da, bu Van'da. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ediyorum.