İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşmekte olduğumuz teklifin Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı hakkında bazı düzenlemeler içeren 15'inci maddesi üzerine söz almış bulunmaktayım. Sizleri saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, teklifin 14'üncü ve 15'inci maddeleri Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı'nın korunması amacıyla bazı değişiklikler içermektedir. Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki buralar bizim göz bebeğimizdir, buralar bizim her şeyimizdir. Tarihin en büyük savaşlarından birinin yaşandığı, milletimizin azminin, kararlılığının neler başarabileceğini gösterdiği, Türkiye Cumhuriyeti'nin ön sözünün yazıldığı yerlerdir. Değişmez Önder'imiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün tarih sahnesine çıktığı topraklardır. Sadece bu topraklar bir coğrafya değil, özgürlük ve bağımsızlık mücadelemizin ve bölünmez bütünlüğümüzün bir simgesidir. Gelibolu Yarımadası dünya siyasi tarihinde bir dönüm noktasıdır; bir devrin kapandığı, yeni bir devrin başladığı yerlerdir. Bu topraklar sadece Türkiye Cumhuriyeti'nin değil başta Avustralya ve Yeni Zelanda olmak üzere birçok üçüncü dünya ülkesinin kendi kimliklerini, kendi benliklerini bulundukları yerlerdir. Aynı zamanda bu ülkeler kendi özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin meşalesini bu yarımadada yakmışlardır. Dolayısıyla Gelibolu, insanlığın savaşın yıkıcılığını ve barışın kıymetini en derinden hissettiği bir coğrafyadır. Bu nedenle, burada yapılacak her düzenleme sadece ulusal değil, aynı zamanda evrensel bir sorumluluk bilinciyle ele alınmalıdır. Burada bir değişiklik yapılacaksa son derece hassas bir şekilde, mümkün olan en geniş katılım ve uzlaşmayla yapılmalıdır. Ancak teklifte yer alan düzenlemelerin önemli bir kısmını desteklemekle ve bu değişikliklere katılmakla birlikte bazı hususlarda da ciddi tutarsızlıklar bulunduğunu özellikle belirtmek isterim.

Değerli milletvekilleri, özellikle mevcut harita ve koordinat listesinin karayla tam olarak örtüşmemesinden doğan sorunların giderilmesi ve deniz savaşlarındaki batıkların da tarihî alan sınırları içerisine alınması yerinde bir karardır, yerinde bir düzenlemedir, doğru bir düzenlemedir. Bu sayede özellikle su altı dalış turizminin gelişmesine olanak sağlanacak ve deniz altındaki mirasımız da korunmuş olacaktır. Burada Çanakkale'nin deniz altındaki mirasının karadaki mirası kadar önemli olduğu gerçeğinin nihayet kabul edilmiş olmasını da memnuniyetle karşıladığımızı ifade etmek isterim. Tarihî alanda yer alan müzelerin devlet müzesi statüsünde sayılması da son derece değerli bir adımdır. Bu düzenlemeyle özel müzeler devlet güvencesi altına alınacak, böylece hem ziyaretçi sayısı artacak hem de şehitlerimizin hatırasına yakışır bir koruma sağlanmış olacaktır. Yine, ormanlık alanların ve ağaçların, bölgelerin bakımı, korunması ve yangınla mücadele gibi teknik konuların Orman Genel Müdürlüğüne bırakılması da son derece doğru bir karardır. Son yıllarda ülkemizde ve özellikle Çanakkale'mizde yaşanan orman yangınları hepimizin yüreğini derinden yakmıştır. Bu yangınlardan tarihî alanlarımız da nasibini almıştır. Bu nedenle değerli arkadaşlar, yangın sonrası bölgenin yeniden ağaçlandırılma sürecinde tabii ki uzmanların görüşleri de alınarak yangına dayanıklı bitki türlerinin, ağaç türlerinin seçilmesi bölge için son derece önemlidir.

Değerli arkadaşlar, teklifin bazı hükümlerinde ciddi belirsizlikler bulunmaktadır. Bu belirsizlikler gelecekte keyfî uygulamalara neden olabilecek niteliktedir. Belki bugün için böyle bir tehlike yoktur ama gelecek için ciddi sıkıntı yaratabilir. Teklifteki en büyük belirsizlik Başkanlığa bağlı olarak kurulacak koruma komisyonuna Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu yetkilerinin devredilmesidir. Ancak, bu yeni komisyonun oluşumu, görev ve yetkileri, yükümlülükleri, sorumlulukları belirsiz bırakılmıştır. Üstelik tüm bu düzenlemelerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yapılacağı anlaşılmaktadır. Fakat mülkiyet hakkı gibi son derece önemli bir konuda karar alma yetkisine sahip olacak bir komisyonun görev ve yetkilerinin kanunla açıkça tanımlanması gerekmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

İSMET GÜNEŞHAN (Devamla) - Aksi hâlde hukuki belirsizlik kaçınılmaz olacaktır. Dolayısıyla, burada alınacak her karar büyük öneme sahiptir. Çanakkale'nin tarihine, doğasına ve manevi mirasına sahip çıkılması elbette önemlidir ve biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak da destekliyoruz. Ancak bunun şeffaf, hesap verilebilir ve hukuka uygun bir şekilde yapılması gerektiğini de ısrarla vurguluyoruz. Bu nedenle, herkesin Gelibolu konusunda, tarihî yarımadayla ilgili azami hassasiyet göstermesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor, Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)