DEM PARTİ GRUBU ADINA YILMAZ HUN (Iğdır) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, bu ülkenin ışıkları en erken yananı da en geç söneni de esnaftır. Sabahın ilk ışıklarında dükkânını açan, gece yarısına kadar tezgâhının başında bekleyen, siftah yapmadığı günün sonunda bile vergisini, sigortasını, kirasını ödemek zorunda kalan esnafımızdır, emektarlarımızdır ancak bu ülkenin en ağır yükünü çekenler, en çok ezilenler yine esnaf olanlardır.

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu verilerine göre, 2025 yılının yalnızca ilk dokuz ayında ekonomik nedenlerle 83 bin esnaf kepenk kapatmıştır. Bu bir sayı değil, bu birer birer yok olan hayatlar, kapanan ocaklar, dağılan aileler, işsiz kalan çıraklar, kalfalar ve çalışanlardır. Zincir marketlerin dört koldan her mahalleyi kapattığı, rekabetin değil tekelleşmenin egemen olduğu bir piyasada bakkalın, manavın, berberin ayakta kalması mümkün değildir. Maliyetleri artmış, kiraları uçmuş, sosyal sigorta primleri ödenemez hâle gelmiş, vergi yükü sırtlarına binmiştir. Esnaf para kazanmak bir yana, hayatta kalma savaşı vermeye çalışıyor. İktidar ise bütün bu çığlıkları duymazdan gelmektedir. Seçim meydanlarında verilen vaatler birer birer unutularak esnaf kendi kaderine terk edilmiştir. 6 Mayıs 2023'te meydanlarda "Küçük esnafımızı prim ödeme gün sayısında SGK'lilerle eşitleyeceğiz. BAĞ-KUR'da 9000 günü 7200'e düşüreceğiz." denildi. "Yeni dönemde yapacağımız ilk işlerden biri bu olacak." diye söz verildi. Aradan geçen zamana rağmen o sözlere ne oldu? Hâlâ 2,5 milyon esnaf emeklilikte uğradığı haksızlıkla yaşamaya mahkûm edilmiş durumdadır, iktidar ise seyretmeye devam etmektedir. Aynı yaşı, aynı yılı dolduran iki vatandaştan biri 1800 gün önce emekli olurken yalnızca sigorta statüsü yüzünden esnaf beş yıl daha çalışmak zorunda kalmaktadır. Bu mu adalet, bu mu sosyal devlet anlayışı? Esnaf yalnızca emeklilikte değil, her alanda ağır bir çıkmazdadır. Zincir marketler mahalle mahalle, sokak sokak yayıldığından dolayı küçük esnaf kepenk kapatmaya zorlanmaktadır. Bankalarda esnafın sicili kara listeyle cezalandırılmakta, krediye ulaşması imkânsız hâle getirilerek yüksek faiz altında ezilmektedir.

Taksici, dolmuşçu, minibüsçü ve servisçi esnafı araç yenileme maliyetleri nedeniyle trafikte neredeyse hurda araçlarla çalışmak zorunda kalmaktadır. 2018'de uygulanan hurda teşviği yeniden devreye sokulmadığı için ticari araçların yenilenmesi imkânsız hâle gelmektedir. Çalışmak zorunda kalan ama çalıştıkça borçlanan bir esnaf profiliyle karşı karşıyayız. Bütün bunlara rağmen hâlâ ayakta kalmaya çalışan, vergisini ödeyen, kimseye yük olmayan, sadece hakkını, emeğinin karşılığını isteyen bir esnaf kitlesi vardır. Bu ülkenin omurgasını oluşturan bu insanlar kaderlerine terk edilemez, edilmemelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

YILMAZ HUN (Devamla) - Bu nedenle, basit usuldeki esnaflarımızın kazançları düşük olmasına rağmen gerçek usulde vergilendirilmesi kabul edilemez, derhâl düzenleme yapılmalıdır. Zincir marketlerin sınırsız yayılmasına karşı perakende yasası çıkarılmalı, haftada en az bir gün kapalı olmaları şartı getirilmelidir. BAĞ-KUR'lular için 9000 iş günü olan prim gün sayısı söz verildiği gibi 7200'e düşürülmeli ve erken emeklilik yolu açılmalıdır.

Bu talepleri yerine getirmek sosyal devlet olmanın da vicdan sahibi olmanın da gereğidir. Aksi hâlde, kapanan her kepenk bu iktidarın utanç hanesine yazılmaya devam edecektir.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DEM PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)